Fálkinn - 17.12.1938, Side 49

F Á L K I N N
43
:iði til þess að klekkja á Bjarna og
Ijótti hann hafa staðið upp í hári
sinu. Hann skrifaði því sýslumanni
um þessa herferð sína brjef það er
hjer fer á eftir:
„Þareð jeg í yðar nafni hefi tekið
„Forhör“ af Bjarna skratta, konu
hans og lijúum, en gat þó ekkert
upp úr þeim fengið máli þessu til
upplýsingar. — í fylgi hjer af ráð-
legg jeg yður, að láta flytja Bjarna
heim lil yðar og setja hann einsaml-
an út í vinnumannaskála, með járn-
um á höiidum og fótum, iíka upp á
vatn og brauð, þangað til hann er
búinn að meðganga, því sannarlega
mun hann sekur vera. — Þareð að-
ferð þessi er samkvæm mörgutn
Forordningum, vona jeg að yður
þóknist að liegða málinu eftir þessu
mínu brjefi“ ....
Það drógst að setja Bjarna í járn-
in og prísundina, enda var hann
saklaus og fanst sá hníflótti upp í
fjalli nokkrum dögum síðar. ■—
Á seinni árum heyrði Bjarni afar
illa, en vildi ekki láta bera á því og
svaraði því altaf þegar hann hjelt
að verið væri að yrða á sig, en þau
svör voru oft heldur kátleg og komu
eins og skollinn úr sauðarieggnum
og ekki í neinu sambandi við það,
sem verið var að tala um, og því var
oft hlegið að gamla manninum og
gjört að honum skop að óverðugu,
en þær sögur sem til eru um þetta,
verða ekki sagðar hjer. —
Þá var vinnumaður hjá síra Eggeit
sem Skafti hjet og var kallaður
,.Himnagóna“. Hann var einstakur
einfeldningur og er sú saga sögð þvi
iii dæmis, að þegar hann inngekk
í lieilagt hjónaband með Hólmfríði
konu sinni, varð að skúfbinda á
honum hendina, svo að liann þekti
liverja hann ætti að rjetta henni. —
Einu sinni ljet prestur Skafta róa
undir Jökli, en þegar hann kom frá
sjóróðrunum, spurði síra Eggert
l'.ann: „Hvað hefur þú fiskað, Skafti
minn?“ Hann svaraði: „Hundrað
tuttugu og tíu“. Þá sagði síra Eggert:
„Þú hefir þá fengið hundrað og
þrjátíu". — „Lýgi er það“, sagði
þá Skafti, „steldu ekki af því sem
Guð gaf mjer. Það voru hundrað
tuttugu oa tiú“. — Skafti var verka-
lítill dáðleysingi, ekki ósnotur, ljæg-
ur en stórheimskur í taii. — Þegar
hann fór frá Ballará, barst hann út
undir Jökul, en þar iærbrotnaði
hann og varð örkumla, og að síð-
ustu sveitarómagi á Skarðsströnd. —r
Einn þeirra, sem var um tíma
vinnumaður sira Eggerls var Björn,
sem kallaður var Lúsa-Björn, auð-
vitað af því, að þau litlu dýr ásóttu
liann svo mjög. — Hann var stór
inaður og slánalegur, handleggja-
langur, grannur og nefstór, háls-
langur og allur krangalegur, mál-
gefinn og ótrúr, en auk þess var
hann mesti letingi og tóbaksgípur.
— Einu sinni kom prestur seint um
kvöld frá kirkju og hafði messað á
Skarði. Bað hann þá Biörn að spretta
af hesti sínum og flytia í hagann,
en hann nenti bví ekki. Þá varð sira
Egeert að orði: „Þú ert stórveikur
maður af leti, je.g verð að revna að
hjálpa ljier“. en um ieið sló hann tii
hans með kevrinu og ljá hundskqð-
ist B'örn til bess að fara með klár-
inn. Daginn eftir hl'óp hann úr vist-
inni, en eftir það fór hann á flæk-
ing og vildu encir halda hann vegna
leti, lúsa og tóbaksbrúkunar. —
Vinnumann hafði síra Eggert þeg-
ar hann var á Áiftamýri vestra, sem
Auðunn hjet og var með honuin
dóttir hans Þuríður að nafni. —
Auðunn var lagtækur smiður og
hafði gefið dóttur sinni kistu, sem
hann hafði smiðað, en stundum
reiddist Auðunn karlinn svo við
Þuríði, að hann fór að hamast á
kistu hennar og brjóta hana, en lag-
aði svo aftur þegar honum rann
reiðin. Svo kom það líka fyrir, þeg-
ar geðið hljóp í gönur með hann,
að liann barði Þuríði og varð þá
nokkuð þunghentur og sagði: „Jeg
á þig, þó að jeg drepi þig“. —
Jeg hefi nú minst nokkurra vinnu-
hjúanna á Ballará og líklega þeirra,
sem einkenniiegust voru og ijelegust,
er eflaust hefur sira Eggert þau
nærri 50 árin sem hann bjó haft
fjölda hjúa, sem ekkert sjerkennilegt
var við og stóðu vel í stöðu sinni,
og skal nú að lokum lýst einum
vinnumanni prests, sem var fyrir-
myndarmaður. — Hann hjet Þor-
steinn Nikulásson og var 27 ára
gamall þegar hann kom til sira
Eggerts vorið 1826. — Hann var
fjármaður á Bailará og reyndist ein-
stakur dugnaðarmaður og svo hirðu-
samur að af öllu bar, enda blessað-
ist fjáreign síra Eggerts aldrei eins
vel og meðan Þorsteinn var hjá
honum. —
Síra Friðrik segir að Þorsteinn
hafi verið rjettnefndur „góður hirð-
ir“, enda hafi það jafnvel komið
fyrir, að hann hafi lagt lif sitt i
hættu fyrir féð, eins og t. d. þegar
sauðir prests flæddu á skeri í Kálfs-
hólmavogi meðan Þorsteinn var ann-
arsstaðar að leita þeirra. Þá óð Þor-
steinn fram i skerið, en óðum fjell
að og svo djúpt var orðið þegar
hann ætlaði á land, að hann botnaði
ekki. Hann náði þá 2 sauðum, sem
voru eftir á skerinu, var á milli
þeirra og hjelt sinni hendinni í
hvern, og jjannig syntu þeir með
hann til lands. —
Þorsteinn var mesta valmenni,
ráðvandur, trúr og iðjusamur, en
umfram alt var hann guðhræddur
og bænrækinn. Ef innistaða var á
sunnudegi og hann var búinn að gefa
fjenu, las hann berhöfðaður á hnján-
um, fyrir framan jötuendann, i
guðsorðabókum meðan að fjeð var
að jeta heyið, og í brjóstvasa sín-
um hafði hann ávalt bænakver hvert
sem hann fór af bænum. —
Húsbændum Þorsteins þótti vænt
um liann, eins og hann hefði verið
barn þeirra. — Þessi góði vinnumað-
ur prestsins varð ekki langlífur.
Hann druknaði við heyskap i Ball-
aráreyjum aðeins 33 ára gamall,
þegar hann hafði verið 6 ár hjá
presti og var jarðaður að Skarði.
Yfir honum var haldin stutt likræða,
en að henni lokinni var eftirfarandi
vitnisburður liins framliðna, frá
síra Eggert lesinn upp:
„Vinnuhjú mitt, Þorsteinn Niku-
lásson, sem vistfastur hjá mér dvaldi
á 7. ár, reyndist mjer guðræknasla,
grandvarasta og dyggasta hjú af öll-
um þeim, sem yfir 30 ár hafa i
minni þjónustu dvaiið. — Hann Ijest
i henni og áset jeg, að láta setja
þessu samliljóða eftirmæli — minn-
ingu hans til heiðurs — í gyltan
ramma í Skarðskirkju, að liverri
hann er iagður, öðrum hjúum tii
eftirþanka. Menn deyja en mannorð
lifir“. —
Síðan var þessi vitnisburður inn-
rammaður í logagyltan ramma og
liengdur upp í kirkjunni, en er nú
glataður og gieymdur. —
Torfi sonur síra Eggerts dó ungur,
en var orðinn kand. phil. Hann setti
Þorsteini svohljóðandi grafletur:
„Sannann aldur ef þú metur hær-
um eftir — hann dó ungur, — en
ef guðrækni er aldur sannur, héfur
hann lifað langt of flestra. Reiknir
þú fje ríkdóm sannann, fór fátækur
framliðin hjeðan; en reiknist dygðin
sá rjetti auður, flestum auðugri fór
hann burt. Eitt ár lifað í ótta drott-
ins, er betra en hundrað heims í
glysi, lifir i orðstý langann aldur,
góður maður í grafarskauti. Lif þú
á landi lífs og sælu, laus við and-
streymi, liðni vinur, nam þig til sín
sá er vissi þig velkominn úr þessum
heimi“. —
Allir eru sammála um, að
SANITAS-gosdrykkir
taki öllum fram.
Allar húsmæður vita, að
| Jarðarberjasulta
og
I Blönduð ávaxtasulta.
er hin eina rjetta.
Þannig eru líka
KRYDDVÖRURNAR frá SANITAS
ávalt bestar.
Þá er eftir það allra besta,
og það eru ávaxtadrykkirnir,
Appelsínu-límonaði
Grape-fruit-límonaði
sem inniheldur VITAMÍNIÐ úr ávöxtunum, og
því.hollasta sælgæti, sem völ er á.
Munið: SANITAS-vörur á jólaborðið og í jólamatinn. Þá
verða allir í hátíðaskapi. — SANITAS alstaðar.
Gerið jólapantanirnar strax.
SANITAS