Fréttablaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðuroktóber 2009næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    27282930123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
    1234567

Fréttablaðið - 23.10.2009, Blaðsíða 16

Fréttablaðið - 23.10.2009, Blaðsíða 16
16 23. október 2009 FÖSTUDAGUR greinar@frettabladid.is FRÁ DEGI TIL DAGS FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is VIÐSKIPTARITSTJÓRI: Óli Kr. Ármannsson olikr@markadurinn.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is Allt í beinni Enn og aftur er komin fram þings- ályktunartillaga þess efnis að Alþingi komi sér upp útvarpssendakerfi um allt land og sendi út þingfundi í bein- um útsendingum. Davíð Stefánsson er fyrsti flutningsmaður. Vitaskuld væri það frábær þjónusta en sá hængur er á að slíkt sendanet kostar tugi milljóna króna. Gagnlegt væri að flutningsmenn tillögunnar upplýstu hvaðan þeir vilja taka þá peninga. Úr heilbrigðiskerfinu kannski? Annars segja þeir um útsendingarnar að þær væru í anda þess sem segir í stjórnarskránni um að fundir Alþingis skuli haldnir í heyr- anda hljóði. Í sömu stjórnar- skrá stendur reynar að dómþing skuli háð í heyranda hljóði. Því má spyrja hvort „andinn“ sá eigi ekki líka að ná til dómstólanna? Kjarnyrt Frumvörp geta verið skemmtileg lesning. Fyrir þinginu liggur nú frumvarp frá dómsmálaráðherra sem snýst um að fresta því í tvö ár að koma á fót embætti héraðssaksókn- ara. Texti þess er eftirfarandi: „Í stað ártalsins „2010“ í 1. málsl. 1. mgr., 1. málsl. 2. mgr. og í 6. mgr. ákvæðis til bráðabirgða VII og í ákvæði til bráðabirgða VIII, sbr. 3. og 4. gr. laga nr. 156/2008, kemur: 2012.“ Fyrningin Spurningu Eyglóar Harðardóttur Framsóknarflokki í Fréttablaðinu í gær um hvort ríkis- stjórnin hafi reiknað til enda það dæmi sem fyrning aflaheimilda er, er auðsvarað. Nei. Ríkisstjórnin, sem ætlar að innkalla kvóta og endurráð- stafa fyrir næsta haust, hefur akkúrat ekkert gert til að meta áhrif aðgerðar- innar á sjávarútvegsfyrirtækin, bank- ana, sjávarplássin eða þjóðfélagið almennt. Sjálfsagt geta Eygló og aðrir áhyggjufullir slappað af því algjörlega óraunhæft er að ætla að svo mikið sem gramm verði fyrnt fyrir næsta fiskveiðiár. Ríkisstjórnin gerði hins vegar vel í að lýsa formlega yfir að ekkert verði af þessum áformum. Nú, eða þá að drífa í því að reikna dæmið til enda. bjorn@frettabladid.isY fir þjóðina rignir blaðagreinum, sjónvarpsþáttum og bókum um bankahrunið. Innan um annað hefur ýmislegt skynsamlegt og sannfærandi verið sagt um þessa atburði. Þó mun nokkuð enn líða áður en vænta má viðhlítandi skýringa. Sumir reyna að dreifa ábyrgðinni sem fjærst frá bönkunum sjálfum. Menn teygja sig mörg ár aftur í tímann og vilja draga embættismenn, stjórnmálamenn og fjölmiðla til mestu ábyrgðar en virðast þá gera miklu minna úr þætti sem sjálfir stjórnendur bank- anna áttu að málum. Sannleikurinn er sá að hér koma mismunandi tegundir ábyrgðar við sögu. Eftirlitsábyrgð opinberra stofnana er ótvíræð. En hún er ekki sama og sjálf verknaðarábyrgð þeirra sem stýrðu bönkunum fram af brúninni með beinum ákvörðunum og athöfnum. Með þessu er ekki gert lítið úr ábyrgð eftirlitsstofnana, en minnt á mikilvægi þess að rugla ekki saman eftirlitsábyrgð og sjálfri verknaðarábyrgðinni. Löggiltir endurskoðendur sem störfuðu fyrir bankana bera þunga ábyrgð. Þessi stétt hefur lögverndaða aðstöðu og völd í við- skiptalífinu. Næst bankastjórum hefur traust og virðing endur- skoðenda orðið fyrir verulegum hnekki. Ástæða er til að ætla að stétt endurskoðenda hljóti að hefja altæka eigin endurskoðun á störfum og stöðu stéttarinnar í kjölfar hrunsins. Stjórnmálamenn bera ábyrgð á löggjöf, fjárveitingum, reglu- umhverfi og almennri hagstjórn. Á undanförnum árum hefur verið búið svo um hnútana að ráðherrar eru algerlega háðir upplýsingum frá eftirlitsstofnunum varðandi stöðu og horfur í fjármálakerfinu. Þetta var gert til þess að koma í veg fyrir óæskileg bein afskipti stjórnmálamanna af störfum eftirlitsstofnana. Nú er fram undan að draga lærdóm af atburðunum, líka varðandi hlutverk og aðstöðu stjórnmálamanna. Í fyrra varð tvöfalt hrun í fjármálakerfinu á Íslandi. Um vorið hrundi íslenska krónan og öll fjármála- og bankastarfsemi í landinu lenti í hringiðu vaxandi erfiðleika. Verðbólga, viðskiptahalli, háir vextir, almenn skuldasöfnun og áhættusækni ásamt græðgisæði útrásarinnar eru nefnd sem skýringar á þessum atburðum. Til viðbótar breyttist Icesave Landsbankans í ófreskju um vorið og sumarið í fyrra. Ekki er óeðlilegt að stjórnvöld séu sökuð um tafir og mistök á þessum tíma. Bankahrunið um haustið í fyrra kom síðan eins og elding niður í þennan svelg og hleypti öllu í bál og brand. En hrunið um vorið leiddi ekki óhjákvæmilega til allsherjarhruns í íslensku fjármála- kerfi. Um bankahrunið eru einnig sérstakar skýringar og ástæður, sumar nátengdar því sem áður hafði gerst en aðrar síður. Líklega var hrun krónunnar um vorið að mestu leyti heimatilbúið, en erlend áhrif koma meira við sögu í kerfishruninu í september og október. Þar skiptir fólskuleg árás Bretastjórnar miklu máli. Vanmáttur og mistök íslenskra stjórnvalda höfðu líka sitt að segja. Í frjálsu þjóðfélagi er völdum, frelsi og ábyrgð dreift. Ekki má gleyma ábyrgð embættis- og stjórnmálamanna. En skýringartil- raunir um bankahrunið mega ekki verða til þess að beina athygl- inni frá þeirri staðreynd að stjórnendur bankanna sjálfir misfóru með völd sín, frelsi og ábyrgð ásamt helstu eigendum, samstarfs- mönnum og útrásarvíkingum. Þeir bera verknaðarábyrgðina. Höldum verknaðarábyrgðinni í hruninu til haga. Ekki drepa málum á dreif JÓN SIGURÐSSON SKRIFAR ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald RITSTJÓRI: Jón Kaldal jk@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 UMRÆÐAN Svanhildur Konráðsdóttir skrifar um borgarmál Reykjavíkurborg býður til Hugmyndaþings í Tjarnarsal Ráðhúss Reykjavíkur á sunnu- daginn milli kl. 13 og 16. Hug- myndaþingið er liður í þeirri við- leitni borgarstjórnar að hvetja til aukinnar þátttöku íbúa í ákvarð- anatöku og stefnumótun fyrir borgina. Á þinginu verður kynnt ný áætlun til sóknar fyrir Reykjavíkurborg sem unnin var í vor að frumkvæði borgarstjórnar. Stofnaður var stýrihópur einstakl- inga með breiða reynslu úr atvinnu-, háskóla- og menningarlífi og leitað álits rýnihópa íbúa, starfs- manna, fræðimanna, ungmenna og atvinnurekenda í því skyni að greina tækifæri Reykjavíkurborgar á breiðum grunni. Kjörnir fulltrúar tóku jafnframt virkan þátt í verkefninu. Sóknaráætlunin, sem kynnt er undir yfirskrift- inni Skrefi á undan, hefur að geyma 8 áhersluþætti með samtals 35 lykilaðgerðum og fjölmörgum tillög- um. Með aðgerðunum er reynt að draga úr neikvæð- um langtímaáhrifum efnahagsvandans með því að horfa á tækifæri til sóknar. Nokkrir rauðir þræðir komu skýrt fram í vinn- unni og má meðal þeirra nefna afgerandi áherslu á mikilvægi umhverfismála og að Reykjavíkurborg móti metnaðarfulla stefnu sem skipi henni í fremstu röð grænna borga. Annar meginflokkur hefur titil- inn Framtíðarfólkið. Reykjavík er ung borg og í því felast mörg hennar stærstu tækifæri. Því er lagt til að börn, unglingar og ungt fólk verði í forgangi og hlúð verði sérlega vel að málaflokkum sem tengjast þessum hópum með beinum hætti. Þriðji þráðurinn sem hér verður nefndur snýr að atvinnulífinu. Kröftugt atvinnulíf er grunnurinn að lífvænlegri borg og skilyrði fyrir því að ungt fólk kjósi Reykjavík sem sitt framtíðarheimili. Borgin þarf að stuðla að uppbyggingu fjölbreytts og verð- mætaskapandi atvinnulífs og tryggja jafnframt sterka innviði og skilvirkt stjórnkerfi. Með Hugmyndaþinginu á sunnudaginn er kallað eftir kröftum borgarbúa við að móta skýra fram- tíðarsýn fyrir Reykjavík. Þar verður jafnframt boðið upp á nokkra stutta, skemmtilega fyrirlestra og hugmyndasmiðjur þar sem íbúar borgarinnar geta komið á framfæri sínum eigin hugmyndum um framtíð borgarinnar. Ég hvet því alla til að líta við í Ráðhúsinu á sunnudaginn og leggja sitt að mörk- um til þess að Reykjavík móti sér metnaðarfulla framtíðarsýn um mannvænlega borg. Höfundur er formaður stýrihóps um mótun sóknar- áætlunar fyrir Reykjavík. Skrefi á undan SVANHILDUR KONRÁÐSDÓTTIR Þrátt fyrir hina miklu bílaeign þjóðarinnar eru bílar almennt ekki sérlega vel liðinn hlutur. Flestum er raunar afar illa við alla aðra bíla en þeirra eigin. Hinir bíl- arnir eru of margir, keyra of hratt, leggja ólöglega, virða ekki stöðv- unarskyldu og gefa ekki stefnuljós. Annarra manna bílar eru einhver versti gestur og nágranni sem menn geta óskað sér. Ef „íbúar í nágrenninu“ fengju einhverju ráðið yrðu allar götur annaðhvort botnlangar eða einstefnugötur, eða jafnvel hvort tveggja. Sem væri raunar dálítið fyndið. Utan eigin hverfis óska þess hins vegar flestir að umferðin sé „greið“ og gangi „hratt og örugg- lega“ fyrir sig. Ef vegir fyllast skulu þeir breikkaðir, ef bíla- stæði fyllast skal þeim fjölgað, ef gangandi vegfarendur þvælast fyrir skulu þeir færðir í göng eða brú. Í versta falli má láta þá bíða í þrjár mínútur á fasa- skiptum gangbrautarljósum á Miklubrautinni. Bílastæða„vandinn“ Það þarf að hætta að líta á bíla- stæði sem mannréttindi og fara að líta á þau sem mannvirki úr malbiki og steypu sem kostar að byggja og halda við. Eins og staðan er nú er kveðið á um lág- marksfjölda bílastæða við íbúðir, stofnanir og fyrirtæki í bygginga- reglugerðum. (Raunar geta menn fengið undanþágu frá þessum regl- um en þurfa þá að greiða sekt.) Allt þetta lögbundna framboð af ókeypis eða mjög ódýru bíla- stæðarými jafngildir heilmikilli niðurgreiðslu til þeirra sem ferð- ast á einkabíl. Almennt er talið að undir hvern bíl þurfi fjögur bíla- stæði. Flestir eiga hins vegar í mesta lagi eitt þessara stæða. Ein- hver annar borgar fyrir hin þrjú. Allur svokallaður bílastæða- vandi höfuðborgarsvæðisins felst í raun í því að verið er að gefa eða niðurgreiða vinsælt landrými á háannatímum. Segjum að ég mundi ákveða að gefa öllum sem vildu súpu í hádeginu á fimmtu- dögum. Fyrsta fimmtudaginn mundu nokkrir vinir mínir mæta og súpan mundi næstum því klárast. Næsta fimmtudag væri hróður matargerðar minnar búinn að berast til nokkurra vina í við- bót þannig að súpan mundi klárast og hugsanlega ekki duga handa öllum. Nú gæti ég fengið mér stærri pott og fengið aðstoð í eld- húsinu en ég er viss um að innan nokkurra vikna væru farnar að myndast súpubiðraðir heima hjá mér. Svo væri fólk farið að kvarta undan því að súpan væri ekki eins góð og síðast og allt of marg- ir væru farnir að mæta í súpu hjá Pawel, jafnvel fólk sem enginn kannaðist við. Fjölgun bílastæða mun ekki leysa bílastæðavanda fremur en súpuvandi minn verður leystur til langframa með stærri pottum og fleiri skálum. Ókeypis gæði búa til biðraðir. Það er lögmál. Sérstaða Reykjavíkur Í dreifðri borg eins og Reykjavík er erfitt að halda uppi góðum almennings- og hjólreiðasam- göngum. Fyrir vikið kjósa flest- ir einkabílinn og skipulagið fer fyrst og fremst að miðast við bíla- umferð. Þar sem bílar eru pláss- frek fyrirbæri dreifist byggðin en frekar. Þetta er hringrás sem brjótast þarf út úr. Hvar liggja sóknarfærin í skipulagsmálum Reykjavíkur? Sérstaða Reykjavíkurborgar felst í þéttu miðsvæði með raun- verulegum borgarbrag. Það getur Reykjavík boðið en önnur sveitarfélög ekki. Þessa sérstöðu ætti Reykjavík að leggja megin- áherslu á; byggja þétt, byggja miðsvæðis og í Vatnsmýrinni og eftirláta nágrannasveitarfélögum að keppa um hylli þeirra sem vilja búa í einbýlishúsum sem þeir sjálfir hafa byggt. Jafnvel þótt Reykjavík kysi að vaxa einungis inn á við á næstu árum yrðu engu að síður nægir valkostir í boði fyrir þá sem kjósa að búa dreift, bæði í núverandi hverfum Reykja- víkur sem og í væntanlegum og hálfkláruðum hverfum nágranna- sveitarfélaga. Kjósi Reykjavík hins vegar frekari útþenslu mun kostum þeirra sem vilja búa þétt ekki fjölga. Dreifð byggð og offramboð ókeypis og ódýrra bílastæða eru stærstu áhrifaþættirnir í skipu- lagsvanda Reykjavíkurborgar. Liggi alvara að baki þeim hug- myndum að gera Reykjavík að betri og umhverfisvænni borg eru þetta þeir tveir þættir sem næsta Aðalskipulag Reykjavíkurborgar þarf að taka á. Annað mun fylgja í kjölfarið: Góðir hjólastígar og öfl- ugar almenningssamgöngur eru oft afleiðingar þess að fólk hjólar eða tekur strætó, ekki síður en ástæður. Hreppur eða borg PAWEL BARTOSZEK Í DAG | Aðalskipulag Reykjavíkur Ósykrað Hollur barnamatur fyrir 12 mánaða og eldri www.barnamatur.is Fjölbreytt og gott veganesti fyrir lífið

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað: 251. tölublað (23.10.2009)
https://timarit.is/issue/296281

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

251. tölublað (23.10.2009)

Aðgerðir: