Vikan - 13.02.1964, Page 18

Allt gæti þetta gerzt — Sjá grein jarðfræðingsins á bla
ÆÐISLEGT
KArPHLAUP
VID
HRAUNID
Glóandi hraunleðjan rann yfir mannvirkin við árn-
ar og eyðilagði Elliðaárstöðina á nokkrum mínút-
um. Síðan stefndi hraunið til Varastöðvarinnar
nokkru neðar, — og hún var dauðadæmd.
Það var löng biðröð við benzínstöðina, og
lögregluþjónar gengu meðfram bílaröðinni,
spurðu menn um starf og nauðsyn þess að
fá benzín, en létu suma fá miða, sem þeir
áttu að sýna við afgreiðsluna til að fá benzín.
Flestum var snúið á brott og sagt að ekki
þýddi fyrir þá að reyna að fá keypt benzín
þar í bili. Þeir ssem fengu benzín voru fyrst
og fremst læknar, opinberir embættismenn
og aðrir, sem unnu að nauðsynlegum störf-
um og þurftu á bifreið að halda. Styrmir
fékk ávísun, þegar hann sýndi blaðamanns-
skilríki sín, en varð að bíða í tæpan klukku-
tíma eftir að fá afgreiðslu.
Afgreiðslustaðurinn var afgirtur, og eng-
um hleypt þar nálægt, fyrr en öruggt var
að hann væri ekki að reykja, og hafði feng-
ið stranglega áminningu um að kveikja þar
engan eld á meðan hann væri innan svæðis-
ins. Styrmir skildi þessa varúðarráðstöfun
betur, þegar hann sá, að afgreiðslan fór
þannig fram, að benzíninu var hellt beint
af tunnum í stóra brúsa, sem síðan voru
bornir að bílunum. Allt svæðið var löðrandi
í benzíni, en slökkviliðsmenn stóðu viðbún-
ir með vatnsslöngur og skoluðu svæðið stanz-
laust.
Þrátt fyrir þetta var umferðin í bænum
með mesta móti, og bílaþvagan óskapleg.
Hann skildi jeppann eftir niðri við höfn
og gekk um miðbæinn.
Biðraðir höfðu þegar myndazt fyrir utan
allar verzlanir, sem seldu matvörur, og fólk
kom þar hlaðið út af niðursuðuvörum og
öðru, sem hægt var að borða án þess að sjóða.
Annars staðar voru keypt upp öll tjöld og
viðleguútbúnaður, og þá fyrst og fremst
prímusar, olíuofnar, gastæki allskonar, svefn-
pokar, kerti og olíuljós, en þegar hann fór
á þá staði, þar sem flestir höfðu tjaldað
fyrstu nóttina, þá sá hann þar aðeins örfá
tjöld. Flestir höfðu fengið nóg af tjaldvist-
inni á frosinni jörðinni, og farið aftur heim
í hús sín. En hann sá að víða var undirbún-
ingur hafinn til að flýja bæinn, því menn
voru önnum kafnir fyrir utan hús sín, að
koma tjöldum og viðleguútbúnaði fyrir á
bílum, fylla þá matvælum og öðrum nauð-
synjum, ef til kæmi að þeir þyrftu að fara
skjótlega úr bænum.
Styrmir ræddi við nokkra menn, sem voru
að undirbúa brottför, og spurði þá hvað þeir
ætluðust fyrir, en flestir þeirra sögðust að-
eins gera þetta í varúðarskyni, ef þeir þyrftu
að fara fljótt í burtu með fjölskylduna.
Honum heyrðist á þeim, að í raun og veru
þá gerðu þeir þetta fyrst og fremst til að
róa kvenfólkið og börnin, en höfðu enga
trú á því sjálfir að til þess þyrfti að taka.
Þó voru tveir ákveðnir í því að fara strax
úr bænum, en þeir áttu báðir sumarbústaði,
þar sem þeir gátu búið méð fjölskyldu sinni
án teljandi vandræða í lengri tíma. Þar áttu
þeir forða af kolum, gasi og ljósmeti, höfðu
rennandi vatn við hendina og kviðu engu
nema aðdrætti matvæla, þegar á liði.
Yfirleitt var fólk mjög rólegt og ekki
hrætt, treysti að því væri engin alvarleg
hætta búin, og að það yrði látið vita ef eitt-
hvað breyttist til hins verra.
Frá því snemma um morguninn höfðu
bæjarbúar verið að safnast saman austan í
Grensásnum og Sogamýrinni og vestur með
Blesugrófinni, austur með Breiðholtshverfi
á vestri bakka Elliðaánna og raunar alla leið
upp að Elliðavatni.
Tugþúsundir fólks á öllum aldri stóð
þarna og beið í æsing og eftirværitingu eftir
að sjá þegar hraunið kæmi æðandi niður
eftir dalnum og bryti niður mannvirkin við
árósana.
Það var eins og í geysistóru hringleika-
húsi, þar sem sýningaratriðin fóru öll fram
niðri í dalnum, en áhorfendur stóðu í hálf-
hring umhverfis hann og horfðu á. Að sjálf-
sögðu hafði ótölulegur fjöidi fylgzt með
hraunrennslinu í langan tíma, og ekki sízt
þegar það rann út í EUiðavatn og fyllti það,
en þetta var helzti sýningarstaðurinn, þarna
áttu aðalatriðin í sýningunni að fara fram,
— þetta yrði mest spennandi.
Fleiri hundruð manns höfðu unnið stanz-
laust við björgun úr dalnum frá því snemma
morguninn áður, og aldrei hafði verið dregið
úr vinnuhraðanum eitt augnablik. Stórt
veitingatjald hafði verið reist á túninu við
Ártún, og þar var fjöldi kvenna við að
smyrja brauð, hita pylsur og laga kaffi og
te. Margir bílar voru stanzlaust í förum milli
tjaldsins og bæjarins og fluttu þangað mat
og aðrar nauðsynjar, en þeir sem voru við
vinnu í dalnum fengu að fara á vissum tím-
um til tjaldsins, og þar fengu þeir eins og
þeir gátu í sig látið af kaffi, te, mjólk eða gos-
drykkjum, og fengu með því þykkar brauð-
sneiðar með áleggi, og eina heita pylsu. í
öðru tjaldi þar við hliðina var úthlutað tó-
baki til þeirra, sem það notuðu. Allt var
þetta endurgjaldslaust, enda vafasamt að
mennirnir fengju nokkurntíma greitt fyrir

I