Vikan - 13.02.1964, Page 40

dragi. Hver sekúnda var dýr-
mæt.
Vagnstjórinn hljóp upp í sætið
á dráttarbílnum, og það var
greinilegt að hann var tauga-
spenntur og æstur, því bæði var,
að hann hafði unnið stanzlaust
við þessa flutninga síðastliðinn
sólarhring og svo hitt, að ógn-
andi hraunið var á næstu grös-
um, og sýnilegt var að hann varð
að hafa allan hraða á, til að kom-
ast burtu undan því.
Vagninn lagði af stað eftir
veginum í áttina til hraunsins,
sem steyptist yfir varnarvegg-
inn. Svo þurfti hann að beygja
til hægri, þar sem vegurinn lá
nokkurn spöl meðfram hraun-
jaðrinum. Vagninn var næstum
kominn að beygjunni, þegar
nokkrir menn komu hlaupandi
bönduðu sem ákafast höndunum
til hans, og hrópuðu að það væri
þýðingarlaust að reyna að kom-
ast þar, því hraunið væri að ná
veginum, og vagninn mundi
áreiðanlega ekki sleppa eftir veg-
arspottanum meðfram því.
Nú voru góð ráð dýr!
Styrmir sá að hraunið kom
æðandi að dráttarbílnum, þar
sem maðurinn sat, og virtist á
báðum áttum eitt augnablik.
Honum sýndist hann ætla að
reyna að halda áfram, þrátt fyr-
ir hættuna, en svo var allt í
einu eins og honum dytti eitt-
hvað annað í hug. Hann stöðvaði
farartækið, sneri sér við í sæt-
inu og horfði út um afturrúð-
una. Svo tók hann vagninn áfram
nokkra metra í viðbót, og beygði.
nú alveg út í vegarkantinn.
Styrmir skildi hvað hann ætlaði
að reyna. Það var önnur undan-
komuleið meðfram húsinu, þar
sem kraninn var, en til þess að
komast þar þurfti að bakka
vagninum þar út, því að ógern-
ingur var að snúa við. Styrmir
vissi að það var aðeins mögu-
legt færustu mönnum, að aka
slíku farartæki afturábak eftir
þröngum vegi, og taka þar að
auki beygju, — ekki sízt þegar
svona stóð á, að engu mátti
skeika til að bragðið tækist.
Dráttarvagninn lagði af stað
afturábak með vagninn, og hann
sá að maðurinn var hreinasti
snillingur í að aka svona farar-
tæki, því honum tókst strax að
ná beygjunni, og vagninn mjak-
aðist í áttina burtu frá hrauninu.
En svo kom að því, að hann varð
að taka aðeins áfram, til að laga
vagninn á veginum, því annars
hefði hann rekizt á húsið og
stöðvazt.
Og hraunið seig stöðugt áfram
að vagninum.
Það var hlaupið kapp í öku-
manninn. Svitinn rann af honum,
augun voru uppglennt og star-
andi og hann var orðinn móð-
ur af ákafanum við að komast
burtu undan hrauninu.
Loks tókst honum að ná réttri
stefnu, og nú ætlaði hann að nota
tækifæri og sleppa í burtu í einu
vetfangi. Hann gaf vélinni inn,
og sleppti kúplingunni svo snögg-
lega. Styrmir sá vagninn kippast
til, heyrði svo dálítinn skell ein-
hversstaðar undir dráttarvagn-
inum, sem síðan stóð stóð kyrr
og hreyfðist hvergi, hversu sem
vagnstjórinn reyndi að láta vél-
ina ganga og koma vagninum af
stað aftur.
flvallt
fyrir-
liggjandi
mikið
úrval af
vefnaúar-
vöru
Leitið upplýsinga.
Kr. Þorvðldsson & (#.
Grettisgötu 6 - Sími 24730
Menn komu hlaupandi til um
leið og vagnstjórinn hoppaði út
úr ekilssætinu.
„Það er farinn öxull!“ hróp-
aði hann og leit með æðislegu
augnaráði á mennina. „Þetta er
tilgangslaust, við náum honum
aldrei héðan áður en hraunið
kemur!“
Verkstjórinn, sem hafði um-
sjón með verkinu, hrópaði eitt-
hvað til tveggja manna, sem
stóðu hjá honum, og þeir tóku
þegar á rás upp á veginn, þar
sem annar dísilbíll stóð, hlupu
upp í hann, og óku með ofsa-
legum hraða að vagninum, sem
bilaður var, og bökkuðu að hon-
um. Aðrir komu með sterka víra,
og tengdu vagnana saman, og
ætluðu greinilega að reyna að
draga hann þannig í burtu.
Hraunið var nú komið alveg
að varnargarðinum, og var að
byrja að hlaðast þar upp. Sunn-
ar í dalnum hafði það runnið
lengra niður eftir, meðfram
Blesugrófinni, sópaði með sér
húsunum, sem stóðu niðri við
ána, og héit síðan áfram með-
fram bakkanum.
Vagnstjórinn á bilaða bílnum
settist undir stýri, og gaf merki
um það að hann væri tilbúinn,
og fremri bíllinn lagði hægt af
stað.
Það strengdist á vírunum og
þeir titruðu undan átakinu, en
loks, þegar hraunið var að byrja
að ryðjast umhverfis stálgrind-
urnar fyrir ofan stöðina og
leggja þær niður hverja af ann-
ari, þá runnu vagnarnir hægt af
stað.
Mannfjöldinn æpti margfalt
húrra, þegar hann sá að þetta
ætlaði að takast, — en það þagn-
aði skyndilega og dauðaþögn
ríkti, þegar fremri billinn hent-
ist aht í einu áfram eins og
klófi væri skotið, og skildi hinn
eftir á veginum.
Vírarnir höfðu slitnað undan
átakinu.
Það var enginn tími til að ná
i aðra víra og festa þá milli bíl-
anna, því nú dundu fyrstu gló-
andi molarnir á aftari dráttar-
vagninum.
Vagnstjórinn hljóp út úr hús-
inu og niður á götu. Þar stóð
hann augnablik og horfði af-
myndaður af reiði og vanmætti
á, þegar dráttarvélin hvarf und-
ir hraunið. Hann steytti kreppta
hnefana í áttina til loganna og
bölvaði þeim hraustlega í sand
og ösku, en það var eins og höf-
uðskepnan væri að gera grín að
honum, því skyndilega skauzt
lítill glóandi lækur fram með
vagninum í áttina til hans, hon-
um tókst aðeins á síðustu stundu
að hlaupa til hliðar við lækinn,
sneri sér svo við og forðaði sér
í burtu. Þegar hann var kominn
á öruggan stað og leit til baka,
sá hann aðeins ofan á spennu-
breytinn, sem stóð upp úr hraun-
inu, en hvarf svo á næsta augna-
bliki.
Svo rann hraunið á húsið.
Styrmir sá hvernig eyðilegg-
ingin hófst með því að hraun-
leðjan lagðist á kjallaragluggana
og rann inn um þá. Síðan hlóðst
hún upp við húsvegginn, þar til
hún brauzt inn um gluggana á
hæðinni og fyllti hana á auga-
bragði. Svo gaf gólfið eftir und-
an þunganum og hrundi niður,
og á næsta andartaki hrundu
veggirnir ofan í brennandi
hraunið. Það heyrðust brak og
brestir, og eldrauðir logar höfðu
aðeins tíma til þess að skjótast
upp í loftið, þegar eldfim efni
fuðruðu upp, en eftir nokkrar
mínútur var allt afstaðið, og öll
húsin horfin ofan í leðjuna, sem
gróf þau undir sér jafnóðum.
Hann leit yfir dalinn, og sá
hraunkantinn teygja sig yfir
hann þveran, og nálgaðist óðum
hitaveituleiðsluna, sem lá þar
rétt fyrir neðan. Þegar hraunið
lenti á henni, gaf hún viðstöðu-
laust eftir, og heitt vatnið spraut-
aðist beggja vegna út á hraunið
og breyttist í sjóðheita gufu á
augabragði. Svo hvarf leiðslan,
en áfram hélt heitt vatnið að
renna á hraunið úr sundurbrotn-
um leiðslunum að austan.
Rétt þar fyrir neðan var skurð-
urinn, sem grafinn hafði verið
fyrir nýju bráðabirgðaleiðslurn-
ar. Það var fylgzt með mikilli
athygli með því, hvernig hraun-
ið rynni yfir hann, og Styrmir
sá ekki betur en það legðist hægt
þar yfir án þess að raska nokkru.
Ef svo væri, gat hugsazt að hægt
væri að veita heita vatninu áfram
um þá leiðslu, en fæstir bundu
nokkrar vonir við það, að raf-
magnskapallinn þyldi hitann af
hrauninu. Það átti eftir að koma
.... /
1 ljos.
Nú var ekki langt eftir til
sjávar, aðeins um 4—5 hundruð
metrar að brúnni og stöplunum,
sem steyptir höfðu verið þar.
Styrmir sá allt í einu, að það
var eins og æði hefði gripið þá,
sem staddir voru fyrir austan
dalinn, þegar þeim varð allt í
einu ljóst, að þeir kæmust ekki
til bæjarins þegar vegarsam-
bandið væri farið, nema með
því að fara alla leið austur á
Þingvöll og þaðan stóran hring
um Krísuvíkurleiðina til bæjar-
ins.
Bílar tóku skyndilega á rás
út á brúna, og menn hlupu yfir
hana eins og þeir ættu lífið að
leysa. Þetta æðislega kapphlaup
stóð yfir í nokkrar mínútur, því
mikiil fjöldi manna var staddur á
eystri bakkanum, og lögreglan
fékk ekki við neitt ráðið.
Hraunið nálgaðist brýrnar óð-
um, og mannhafið, sem hljóp
stanzlaust yfir ásamt bílum og
öðrum tækjum, sem þrengdu sér
yfir.
Fyrst lenti hraunjaðarinn á
steinstöplunum nýsteyptu, og
lagðist meðfram þeim alla vega.
Ennþá stóðu þeir upp úr, sá
hann„ en svo var allt einu eins
og þeir hefðu verið rifnir upp
af undirstöðunum af ósýnileg-
um höndum, byltust um hver af
öðrum, og hurfu í hraunið, sem
í sama bili tók að renna undir
brýrnar báðar.
Það voru ennþá margir á brún-
um, hlaupandi eins og þeir kom-
ust. Þeir, sem voru að leggja af
stað, sneru allir til baka, en hin-
ir héldu áfram, og hann sá að
þeir komu klakklaust yfir.
En það gekk ekki eins vel með
bílana, því svo mikil þvaga hafði
skapazt vestan við býrnar, að bíl-
arnir komust ekki í burtu frá
þeim, til að rýma fyrir öðrum,
sem komu á eftir. Það stóðst á
endum, að þegar síðasti bílinn
hafði ekið yfir eystri brúna,
hvarf hún niður í hraunið. Á
næsta augnabliki sá hann að
hin brúin fór á sömu leið, og það
— VIKAN 7. tbl.