Vikan - 05.03.1964, Blaðsíða 15

Ásmundur Einarsson blaðamaður tók saman
nnedy Bandarlkjaforseta
í þágu Massachusetts-ríkis með starfi sínu í
öldungadeildinni, var svarað með saméigin-
legri yfirlýsingu Kennedys og Saltonstalls,
greinargerð um störf þeirra á þingi í þágu ríkis-
ins. Skýringin á þessari afstöðu Kennedys er
talin sú að Furcolo neitaði Kennedy um aðstoð
þegar sá síðarnefndi bauð sig fram gegn Cabot
Lodge, tveimur árum áður. í kosningabarátt-
unni milli Furcolos og Saltonstalls slitnaði al-
gerlega upp úr því litla samstarfi sem verið
hafði á milli Kennedys og flokksbróður hans.
Kennedy hafði verið talinn á að mæla með
öllum frambjóðendum demokrata í Massachus-
etts, þeirra á meðal Furcolo, í sjónarpsræðu
í Boston. Nokkrum mínútum áður en Kennedy
átti að birtast i sjónvarpinu fékk Furcolo að
líta yfir handritið að ræðu hans. Furcolo kvart-
aði þegar yfir að meðmæli Kennedys með lista
demokrata væru ekki eindregin og bað þing-
manninn að breyta ræðu sinni og kveða sterk-
ar að orði. Kennedy var illa á sig kominn,
þreyttur eftir ferðalag og með háan hita. Hann
hafði beðið heila klukkustund eftir Furcolo í
sjónvarpsstöðinni. Viðbrögð hans við tilmælum
Furcolos urðu snögg og óvænt:
„Foster, mér þykir þú fjandi bíræfinn, að
koma og biðja um breytingar á síðustu mín-
útunum“, anzaði Kennedy æstur.
„Jack, en þetta er ekki eindregin stuðnings-
yfirlýsing“, mótmælti Furcolo.
Eftir nokkur orðaskipti teygði Kennedy sig
eftir hækjunum, sem hann varð að styðjast við
og staulaðist út úr sjanvarpsherberginu. Allt
komst í uppnám. Einhver fór á eftir Kennedy
til að telja hann á að koma aftur, og það gerði
Kennedy á síðustu mínútu. En í ræðu sinni
felldi hann burtu allt sem minnti á Foster
Furcolo. Fáeinum dögum síðar æptu dagblöðin
í Boston um klofning í röðum demokrata. Fur-
colo fé!l í kosningunni. Kennedy var þá lagzt-
ur í sjúkrahús.
Heilsu Kennedys hafði hrakaö mjög að und-
anförnu. Gömlu meiðslin í baki sögðu nú til
sín á kvalafyllri hátt en nokkru sinni fyrr.
Hann gat ekki lengur gengið án þess að styðj-
ast við hækjur. Kennedy hafði leitað til margra
sérfræðinga en þeir voru ekki á einu máli um
úrræðin. Flestir töldu skurðaðgerð nauðsyn-
lega, en lífshættulega. Einn læknanna var and-
vígur skurðaðgerð vegna áhættunnar. Hrjáður
og þreyttur anzaði Kennedy:
„Ég get ekki afborðið að þurfa að staulazt
á hækjum, allt mitt líf. Þá er betra að deyja“.
Þar með var ákvörðunin tekin. í október
1954 var aðgerðin framkæmd á sjúkrahúsi í
New York. Næstu vikur varð Kennedy að
liggja hreyfingarlaus í rúmi sínu í sjúkrahús-
inu. Dimmt var í herberginu. Hann mátti ekki
lesa, gat raunar ekkert gert annað en liggja
og stara upp í loftið. Aðeins kona hans og
nánustu ættingjar fengu leyfi til að heimsækja
hann. Smátt og smátt varð ljóst að skurðað-
gerðin hafði ekki náð tilætluðum árangri. Eftir
að Kennedy hafði, skömmu fyrir jól, verið send-
ur suður til Florida, til hvíldar í heppilegra
loftslagi, var ákveðið að endurtaka aðgerðina.
Þegar Kennedy sneri aftur til Washington
cftir langa veikindafjarveru, var honum
vei fagnað og þá urðu jafnvel andstæð-
inga þingmenn til að bera iof á hann f
ræðum sfnum.
Við kosningabaráttuna fyrir varaforseta-
útnefninguna Icnti Kennedy í hörðum
deilum og andstöðu við John CcCormak, leið-
toga demokrata í fulltrúadeildinni. Hér
er Kennedy í ræðustól en McCormak situr
að baki honum ásamt Lyndon B. Johnson.
Eftir síðari uppskurðinn var hann bæri-
legur til heilsunnar og gat sleppt hækjunum.
Hann dvaidi lengi suður á Florida meðan
Iiann var að ná heilsu og fylgdist mcð
störfum þingsins. Hér er hann að lesa þing-
tíðindi en Jacqueline vinnur við skrif-
borðið. Hún hjálpaði við ýmsar skriftir.
6. hluti
í febrúar fór Kennedy til New York og var
lagður inn í sjúkrahúsið. Þar sem Kennedy var
vart hugað líf hafði kaþólskur prestur verið kall-
aður til að veita síðustu smurningu. Meðan á skurð-
aðgerðinni stóð lágu einstakir ættingjar á bæn
í næsta herbergi. í þetta sinn tókst aðgerðin bet-
ur. Um það bil tíu dögum síðar gekk Kennedy
sigri hrósandi út úr sjúkrahúsinu ásamt konu
sinni og yngsta bróður. Hann flaug aftur til Flor-
ida og ták sér langa hvíld.
Meðan á þessu stóð geysaði bardaginn um Joseph
McCarthy, stefnu hans og aðgerðir. í desember
hafði öldungadeildin samþykkt vítur á McCarthy.
Kennedy greiddi ekki atkvæði þótt honum hefði
verið í lófa lagið að gera það frá Florida. Frjáls-
lynd öfl í Bandaríkjunum höfðu lengi grunað
Kennedy um græsku, ekki sízt vegna þess hve
varlega hann hafði farið í að gagnrýna McCarthy.
Hann var jafnel af sumum talin fremur hlynntur
kommúnistaveiðaranum, enda þótt hann væri ekki
alltaf ánægður með starfsaðferðir hans. Það verð-
ur þó engan veginn fullyrt með vissu. Hann hafði
ýmist greitt atkvæði með eða móti ýmsum tillög-
um eða hagsmunamálum McCarthys. Og þegar
tillagan um vítur á McCarthy kom fram var
Kennedy staðráðinn í að greiða henni atkvæði,
þó ekki á sömu forsendum og flutningsmenn til-
lögunnar notuðu. En sú staðreynd að Kennedy
tók ekki þátt í atkvæðagreiðslu um víturnar átti
eftir að valda honum miklum vandræðum, ekki
sízt í forsetakosningunum. Frjálslyndir, sem töldu
frelsishugmyndum Bandaríkjanna, sjaldan hafa
verið ógnað meira, en með aðgerðum McCarthys,
áttu eftir að gagnrýna Kennedy harðlega fyrir
afstöðu hans og spyrja hann margra spurninga,
eftir því sem á kosningabaráttuna leið. Þetta mál
var ofarlega á baugi í kosningaferðalagi Kennedys
um Wisconsin, ríki McCarthys, í apríl 1959, um
það bil tveimur árum eftir að McCarthy andað-
ist. Á grímudansleik, sem haldinn var í blaða-
mannaklúbbnum Gridiron, til heiðurs Kennedy,
sungu grímubúnir blaðamenn, eitthvað á þessa
leið: „Hvar varstu John, hvar varstu John, þegar
senatið vítti Joe“. Lagið var hið alkunna „Clement-
ine“. Ekkja Roosevelts forseta, sem átti mikil ítök
í demokrötum, fór síðar hörðum orðum um linku
Kennedys í málum McCarthys. Frúin dró það
við sig, lengur en gott þótti, að leggja nauðsyn-
lega blessun sína yfir framboð Kennedys í for-
setakosningunum 1960, kannske einnig vegna þess
að henni og Joseph Kennedy hafði komið illa
saman, meðan Joseph var ambassador Banda-
ríkjanna í Lundúnum.
Enda þótt Kennedy væri afskiptalaus um þing-
mál, meðan hann lá veikur, var hann ekki iðju-
laus, eftir að hann tók að endurnýja kraftana.
Hann hóf að kanna sögulegt atriði, sem honum
hafði lengi verið hugleikið. Það var stjórnmála-
legt hugrekki á örlagastundum bandarískra stjórn-
málamanna. Hann ákvað að rita bók um þetta
efni. Bókasafn Bandaríkjaþings sendi honum tugi
bóka, aðstoðarmenn söfnuðu saman ýmsu efni,
og nokkrir söguprófessorar lásu handritið yfir.
Harper & Brothers, eitt kunnasta bókaforlag
Bandaríkjanna, keypti útgáfuréttinn. Kom bókin
Framhald á bls. 33.
VIKAN 10. tbl. — jg