Vikan - 05.03.1964, Blaðsíða 33

VEIKINDI OG ÚSIGUR
Framhald af bls. 15.
á markaðinn snemma árs 1956.
Hún vakti þegar mikla athygli,
hlaut góða dóma og varð met-
sölubók. Þetta var bókin Profiles
in Courage, en fyrir hana hlaut
Kennedy Pulitzer-verðlaunin
fyrir ævisagnagerð, fimm hundr-
uð dollara, sem runnu til sjóðs
er starfaði í þágu bandarískra
negra.
Ýmsum þótti sérstaklega gott
til þess að vita að þingmaður
hafði reynzt fær um að rita jafn-
góða bók. Aðrir héldu því fram
að einhver annar hefði ritað bók-
ina í nafni Kennedys. Þegar
bandaríski blaðamaðurinn Drew
Pearson, bar þessa ásökun fram
í víðkunnum sjónvarpsþætti,
reiddist Kennedy, en hann bauð
blaðamanninum engu að síður
að kynna sér handritið. Pearson
gerði það og dró fullyrðingar
sínar síðan til baka og baðst af-
sökunar.
Bókin aflaði höfundinum auk-
innar frægðar í heimalandi hans.
Blöðin tóku að veita honum vax-
andi athygli, og almenningi þótti
gaman að heyra eitthvað um
hinn unga, myndarlega og sér-
lega ritfæra stjórnmálamann.
Margir spurðu sjálfa sig: Er
þetta verðandi forseti í Banda-
rikjunum. Hinir sömu svöruðu
stundum: Hann er að minnsta
kosti nógu gáfaður.
Jú, Kennedy var ennþá jafn
staðráðinn í að ná til æðstu em-
bætta. Hann hafði markað leið-
ina.
Honum var fagnað eins og
hetju er hann kom aftur til
Washington eftir sjö mánaða
fjarveru. Stór hópur ættingja og
vina hafði tekið á móti honum
á fiugellinum. Starfsfólkið á
skrifstofu hans reis á fætur og
fagnaði honum með lófataki er
hann gekk inn. Þar var einnig
fjöldi blaðamanna. Á borði stóð
m.a. stór ávaxtakarfa og með
henni miði: „Velkominn heim,
Dick Nixon“. Við blaðamenn
sagði Kennedy, að hann hefði
fylgzt með þingstörfum með því
að lesa þingtíðindin. Hann gagn-
rýndi Eisenhower, forseta, með
nokkrum vel völdum orðum, og
kvaðst vona að demokratar
legðu fram raunhæfar tillögur
fyrir forsetakosningarnar 1956, í
stað þess að taka upp þær bar-
áttuaðferðir Trumans, að skamma
og svívirða Eisenhower.
Þegar Kennedy gekk í þing-
salinn, næsta dag risu þingmenn
á fætur, allir sem einn, og fögn-
uðu honum með lófataki. „Það
er ánægjulegt að sjá þig aftur“,
sagði Lyndon B. Johnson. Will-
iam Knowland, frá Californíu,
sem nú var orðinn leiðtogi
Republikana í deildinni fór há-
stemmdum viðurkenningarorð-
um um Kennedy. Nokkrum mín-
útum síðar tók Kennedy þátt í
atkvæðagreiðslu um launahækk-
anir til starfsmanna póstþjón-
ustunnar.
Kennedy hafði ætlað sér að
vinna lítið til að byrja með, en
forsetakosningar voru í nánd og
störfin komu að sjálfu sér.
Áður en Kennedy vissi af stóð
hann í fylkingarbrjósti þeirra,
sem börðust gegn breytingum á
stjórnarskránni, er miðuðu að
því að auka áhrif íhaldsaflanna.
Hann varð að etja kapp við ýmsa
beztu mælskumenn öldunga-
deildarinnar. Upphaflega var
búizt við að breytingarnar næðu
fram að ganga. En það var fyrst
og fremst baráttu Kennedys að
þakka að svo varð ekki.
Þetta voru fyrstu meiriháttar
deilurnar innan öldungadeildar-
innar, sem Kennedy skipti sér
af í hlutverki leiðtogans. Frammi-
staða hans hafði lofað góðu.
Hann hafði vegna yfirburða-
þekkingar unnið frægan sigur.
Kenndy var staðráðinn í að
styðja Adlai Stevenson til fram-
boðs í annað sinn, gegn Eisen-
hower. Jafnframt gerði hann sér
vissar vonir um að verða vara-
forsetaefni Stevensons. En fyrst
varð hann að ná tökum á sendi-
nefnd Massachusetts, sem send
yrði á flokksþing demokrata. En
John McCormack, leiðtogi demo-
krata í fulltrúadeildinni, var
ekki á sama máli. Hann hafði
lengi verið ókrýndur konungur
meðal skráðra flokksmanna í
Massachusetts. Kennedy hafði
hins vegar látið flokkinn að
mestu afskiptalausan. Deilur
þeirra mögnuðust og náðu há-
marki eftir að einn af stuðnings-
mönnum McCormacks náði kosn-
ingu sem formaður sendinefndar-
innar. Kennedy vildi samt ekki
beygja sig og ákvað að velta for-
manninum úr sessi. Eftir að
Kennedy hafði verið sakaður um
að reyna að múta ýmsum for-
ingjum demokrata til að styðja
sig, gekk hann hreint til verks,
safnaði liði og réðist að stuðn-
ingsmanni McCormacks, með
þeim afleiðingum að hann
hrökklaðist úr stöðu sinni. Þetta
var í fyrsta sinn sem Kennedy
blandaði sér í deilur innan
flokksins. Eftir þetta tóku að
spretta upp hreyfingar til stuðn-
ings Kennedy og framboði hans
við hliðina á Stevenson. Faðir
Kennedys var andvígur ráða-
gerðum hans. Hann taldi, eins
og flestir, að Stevenson myndi
bíða ósigur og að Kennedy yrði
að miklu leyti látinn bera sök-
ina, vegna kaþólskra trúarskoð-
ana sinna. Aðrir sögðu að Kenn-
edy væri gott að komast í sviðs-
ljósið, og kynna sig, fyrir næstu
forsetakosningar. Stevenson vildi
ekki taka afstöðu með Kennedy.
Hann benti á ýmsa kosti við
framboð hans, en kvaðst telja
Hubert Humphrey heppilegri
gegn Nixon varaforsetaefni
republikana.
Stuðningsmenn Kennedys voru
furðu lostnir. Stevenson reyndi
að bæta úr ummælum sínum
með því að segjast vera óákveð-
inn um val sitt á varaforsetaefni.
Ýmsir skildu Stevenson þannig,
að hann myndi láta flokksþing-
ið um að velja meðframbjóðand-
ann. Þetta raskaði flestum áætl-
unum stuðningsmanna Kenn-
edys. Og þegar Stevenson bað
Kennedy að verða fyrstan til að
mæla með sér, spurði Kennedy
hvort þetta væru sárabætur.
Alls ekki, svaraði Stevenson, ég
er enn óákveðinn. Kennedy fékk
aðeins eina nótt til að semja ræð-
una. Hún var lof um Stevenson
og demokrataflokkinn. Meðan
Kennedy flutti ræðuna varð hon-
um stundum hugsað til mögu-
leika sinna á þinginu. Stevenson
hafði nú loíað því að ráðgast
við Kennedy áður en varafor-
setaefnið yrði valið. Skömmu
síðar barst út orðrómur um að
Stevenson hefði ákveðið að velja
annað hvort Estes Kefauver, frá
Tennessee eða Hubert Hump-
hrey. En mörgum kom á óvart
er Stevenson stóð upp á flokks-
þinginu og lýsti því yfir að þing-
ið yrði sjálft a ðákveða varafor-
setaefnið, enda þótt það væri
ekki venja.
Stuðningsmenn Kennedys settu
upp bækistöðvar í nágrenni
fundarstaðarins. Eftir tólf
klukkustundir átti kosningin að
hefjast. Fylgismenn Kennedys
fóru um alla borgina, Chicago,
í leit að þingfulltrúum, sem
ýmist höfðu gengið til náða eða
setzt inn á næturklúbba. Foringi
New York-fulltrúa, sem voru
fjölmennir, kom til að lýsa yfir
stuðningi við Kennedy. Sjálfur
fór Kennedy á fund frú Roose-
velts, sem þegar spurði hann um
afstöðuna til McCarthy. Kenn-
edy var hikandi. Hann sagði Mc-
Carthy löngu úr sögunni. Hann
gæti ekki gefið yfirlýsingar sem
brytu í bága við fyrri afskipti
hans af málum McCarthy, eins
og frú Roosevelt krafðist. „Hún
hlustaði lítið á mig, talaði sjálf
um McCarthy og skoðanir hans“.
Eftir þessa heimsókn vissi Kenn-
edy að hann átti ekki stuðning
frú Roosevelts og frjálslyndra
félaga hennar í demokrata-
flokknum. John McCormack lof-
aði eftir langar viðræður að
styðja Kennedy. Síðan hófst at-
kvæðagreiðslan. Kennedy þurfti
686 atkvæði.
f fyrstu lotu hlaut Kennedy
304 atkvæði en Kefauver 483 Mi
atkvæði. Við þessu var búizt. í
næstu atkvæðagreiðslu hlaut
Kennedy viðbótaratkvæði frá
Suðurríkjunum. „Texas er
hreykið af þí að greiða atkvæði
VIKAN 10. tbl.
33