Vikan - 29.07.1965, Blaðsíða 14

HANNIBAL
herleiddur
f Bolungarvfk
drottins eins og Brjóturinn af
hálfu Vitamálaskrifstofunnar.
Þarna hefur aldrei verið nein
forsenda fyrir mannabyggð af
náttúrunnar hendi. Þama á samt
eftir að rísa 10.000 manna bær,
sá eini á Vsetfjörðum. Það er
seigt í þessum þurrabúðarlýð
gapandi upp í goluna úr Jökul-
fjörðunum.
Jafnaðarstefnan hefur alla tíð
átt örðugt uppdráttar í Bolunga-
vík. Þetta hefur alla tíð verið
íhaldsþorp og íbúarnir glott að
öllum fyrirheitum um paradís,
sem vonlegt er um fólk, svo langt
frá slíkri sæluhöfn.
Einn öndvegis Bolvíkingur
sagði, þegar ísafjörður var að
byrja að roðna, að hann vonaði,
að þessi óvættur (bolsivisminn)
kæmist aldrei út fyrir Hólatána.
Þær eru margar tálvonir mann-
anna. Tíu árum síðar er hann
einmitt á siglingu fyrir Hólana
og býr sig undir að stíga á land
í Víkinni.
Samningar um kaup og kjör
verkafólks standa fyrir dymm.
—o-0-o—
Líkast til hefur hvergi á land-
inu verið jafnmargt úrvalsmanna
í einum litlum stað og á ísafirði.
Á seinni hluta nítjándu aldar og
allt fram undir síðara stríð, er
þama hver kempan annarri meiri
á stjórnmálasviðinu.
ísfirðingar héldu uppi sigling-
um við önnur lönd af eigin ramm-
leik, þegar aðrir landsmenn áttu
allt undir Dani að sækja. f upp-
hafi vélbáta tímans bera ísfirð-
ingar mjög af öðrum landsmönn-
um. Þá hirtu þeir úrvalsfólkið úr
þorpunum og sveitunum í kring,
öfugt við það sem síðar varð.
Skip þeirra báru af, bæði með
afla, stærð og hirðingu.
Hrun fsafjarðar byrjaði Ör-
laganóttina miklu 1919, sem sagt
verður frá á öðrum stað. Síðan
smá draup úr þeim blóðið á
þriðja tug aldarinnar. Þeir hjöðn-
uðu eilítið við með Samvinnufé-
lagsbátunum, sem var einstakt
félagslegt átak, en kaupstaðurinn
hefur aldrei náð sinni fyrri reisn.
Þróunin á ísafirði hefur orðið
sú sama og á Akureyri og víðar.
Fólk á bezta starfsaldri hefur um
áratugi sífellt verið að flytja suð-
ur, en inn hefur flutt í staðinn
aflóga fólk úr nærsveitunum of
örvasa til að komast á leiðarenda.
Það er líka óholt fyrir fólk að
búa við lognkyrra firði. Kannske
ætti ísafjörður að halda áfram að
vera það sem hann er, skóla- og
verzlunarbær, gamalmennahæli
og kirkjugarður og höfn fyrir
Bolungarvík.
Á ísafjarðardögum Hannibals
voru ísfirðingar víkingar miklir,
enda latti foringinn þá ekki.
II. Herleiðingin.
Þegar Hannibal Valdimarsson
stígur upp á Brjótin á hann strax
tal við nokkra menn úr liði sínu,
síðan heldur hann sem leið ligg-
ur inn Malir.
Á kambinum ofar Brjótnum
eru nokkrir menn á vakki. Þeir
halda inn Kamb neðan verbúð-
anna jafnt og Hannibal gengur
götuna ofan búðanna, og fylgj-
ast þannig með ferðum Hanni-
bals, þar til hann hverfur inn í
hús eitt miðsvæðis í þorpinu.
Birkibeinar Hannibals voru
ekki fjölmennir á þessum slóðum
og allt var lið hans dapurlegt og
lítt til orustu fallið. Innan um
þennan tötralýð leyndist þó einn
og einn maður sem manntak
var í.
Þó að undarlegt megi virðast
er í þessum hópi umkomuleys-
ingjanna kaupmaður í þorpinu,
ágætur greindarmaður og kom-
inn af gagnmerku íhaldsfólki, en
hann hafði á yngri árum verið
færður í reikuð af vinstri mönn-
um og ánetjast þeim til lífstíðar.
Þessi maður hellti nú upp á
könnuna fyrir ferðalanginn, og
það er glatt fólk sem sezt að
kaffiborði í litlu stofunni inn af
búðinni. Frúin gekk um beina,
kát og glæsileg kona, og mann-
vænleg börn rápuðu út eða inn
í blíðviðrinu. Víkin, lognslétt,
sem fátítt er, blasir við út um
gluggann. Það er erfitt að fella
Hannibal inn í kyrralífsmynd,
og ef hann verður einhvern tím-
an málaður, þá eiga fætur, hend-
ur og hár, að standa út í loftið,
sitt á hvað.
Gluggar tveir voru á þessari
litlu stofu, þar sem kaffið var
drukkið og vissi, eins og áður
segir, annar þeirra að sjó, en
hinn út í húsasund, sem lá frá
aðal- og einu götu þorpsins.
Þegar nú fólkið situr þarna og
spjallar, ber allt í einu skugga
fyrir gluggann, þann sem veit að
húsasundinu. Það eru margir
menn á ferð niður sund. Þeir
beygja fyrir húshornið og ganga
upp á tröppurnar, sem voru sjáv-
armegin hússins, og var þar að-
alinngangurinn.
Þessir menn staðnæmast á
tröppunum og berja þung högg
og stór á útidyrahurðina.
Hláturinn hljóðnar í stofunni
og brosin stirðna. Heimilisfólkið
veit að vísu ekki með fullri vissu
erindi mannanna, en það hafði
borið kermsl á þá, er þeir gengu
fyrir gluggana og veit, að þarna
eru menn, sem láta sér ekki allt
fyrir brjósti brenna.
Húsráðandinn stendur upp og
kveikir í pípu sinni, en það var
ævinlega hans fyrsta verk, ef
miklir atburðir voru að gerast.
Hann er lengi að kveikja í píp-
unni og höggin þyngjast á hurð-
inni.
Húsráðandinn stendur upp og
kveikir í pípu sinni, en það var
ævinlega hans fyrsta verk, ef
miklir atburðir voru að gerast.
Hann er lengi að kveikja í píp-
unni og höggin þyngjast á hurð-
inni.
Þegar húsráðandi hefur feng-
ið upp dampinn, röltir hann fram
og opnar. Komumenn heilsa hús-
ráðanda vingjarnlega, og hann
tók kveðju þeirra vel, enda þeim
öllum kunnugur. Þeir spyrja,
hvort þann mann hafi rekið á
fjörur hans sem Hannibal heiti
Valdimarsson.
— Jú, ekki var því að neita,
húsráðandi hafði orðið hans var,
enda stoðaði lítið að neita, því
að þannig hagar til, að það sézt
af tröppunum inn um stofuglugg-
ann og Hannibal blasti við.
Komumenn biðja um að fá að
hafa tal af Hannibal, og húsráð-
andi fer inn aftur og segir Hanni
bal, að hans bíði menn úti, og
vilji hafa tal af honum, og bæt-
ir við:
— Á ég ekki bara að segja
þeim, að þú sért ekki viðlátinn?
En hér var nú við þann að eiga
sem ekki vekst undan smáskær-
um, þó að liðsmunur væri ærinn,
og brá gesturinn við hart og títt,
spratt á fætur og kvaðst aldrei
láta þá skömm um sig spyrjast,
að hann færi í felur og þyrði
ekki að eiga tal við menn, og
gekk hann hvatlega til dyranna.
Þannig hagaði til að gangur
var um húsið þvert frá útidyrum.
Vinstra megin, þegar inn var
komið voru stofudyrnar, og var
ekki nema hurðarbreiddin frá
þeim og fram að útidyrunum.
Innar í ganginum voru aðrar dyr,
til hægri, og lágu þær inn í her-
bergi, sem kaupmaðurinn leigði
út einhleypingi. Þegar Hannibal
kemur til dyranna tilkynna
komumenn honum formálalaust,
að við Brjótinn liggi bátur með
vél í gangi, menn um borð og
bíði þessi bátur eftir honum.
Hannibal svarar auðvitað að
bragði, að hann eigi eftir að reka »
erindi sitt hér og fari ekki fyrr
en að því loknu.
Þeir standa nú þarna Hannibal ,
og komumenn og kastast á orð-
um, og stendur húsráðandi að
baki Hannibals í ganginum. Þá
er snögglega lokið upp hurð inn-
ar í ganginum. Húsráðandi lítur
um öxl og sér að þetta er leigj-
andinn á leið út. Hann var ungur
maður, rammur að afli og stór
að vexti, sérstaklega voru fætur
hans stórir.
Húsráðandinn hliðrar til fyrir
leigjandanum, sem nær því nær
til lofts og hartnær í veggi beggja
vegna.
Hannibal lítur ekki um öxl.
Það gerir Hanniba aldrei. Það
er líka betra að líta ekki mikið
af þeim sem úti standa, þeir virð-
ast til alls vísir.
Þegar leigjandinn er kominn
gegnt húsráðanda en í hæfilegri
fjarlægð frá Hannibal, styður
hann vinstri höndinni á þiljur
öðrum megin, lyftir bífunni og
rekur hana af voða afli í bakhluta
Hannibals, sem skutlast eins og
spútnik út úr dyrunum.
Mennirnir, sem biðu utan dyra,
áttu að vísu þessa von, en þeir
höfðu misreiknað kraftinn á
sendingunni og það munaði litlu
að Hannibal veiti þeim öllum of-
an fyrir tröppurnar. Þessir menn
höfðu verið valdir til verks sök-
um harðfengis og krafta, og er
ekki ólíklegt að þessir eiginleikar
hafi orðið til að breyta blaðsíðu
í íslandssögunni, þó að á annan
hátt væri, en þeir ætluðu sér.
Grjót var á alla vegu trappanna
og þar í oddhvassir staksteinar.
Ef Hannibal hefði ekki stöðvazt «
á ofsóknarmönnum sínum, hefði
hann flogið áfram og á höfuðið
niður í rústina og gæti þá gang- ,
ur sögunnar síðustu árin hafa
orðið annar. Margur mundi, bæði
þá og nú, hafa grátið það þurr-
um augum, að Hannibal hefði
hausbrotnað í grjótrústinni.
Landslýðurinn á eftir að skilja,
hvílík guðsblessun það er að eiga
skemmtilega verkalýðsforingja
hjá hinu, að hann sé þröngsýnn
leiðindakurfur, eins og oft vill
verða um þá menn, sem þykjast
til þess bornir að frelsa með-
bræður sína.
Hannibal bjargaðist þarna
naumlega eins og oftar. Það er
þá heldur ekki í fyrsta skipti,
Framhald á bls. 43.
VXKAN 30. tbl.