Vikan - 14.04.1966, Page 26

fernskonar að eðli til. í fyrsta lagi
einfaldar ránsferðir, sem farnar
voru með litlu liði til að ná skjót-
fengnum gróða yfir eitt sumar eða
svo til að geta síðan setzt að náð-
um þegar vetraði. Þess háttar v(k-
ingaferðir hafa verið óteljandi, þótt
þeirra sjáist lítil spor í sögunni,
en þeim mun meiri í íslenzkum
fornbókmenntum; samkvæmt þeim
hefur það verið fastur vani þeirra
íslendinga, sem utan fóru á vík-
ingaöld, eða bregða sér í eina og
eina stutta víkingaferð til að afla
sér fjár og frama, eins og það var
kallað. Lítur út fyrir, að sá hafi
ekki þótt maður með mönnum, er
þetta lét hjá Hða, l(kt og nú þyk-
ir fráleitt að dvelja um hrfð í Lund-
únum án þess að skoða Pálskirkju
og Tower of London. Norðmenn
virðast hafa orðið fyrstir til slfkra
ránsferða, en Danir og Svíar tóku
þær einnig fljótlega upp.
FiöldamorS í nafni Hvíta-Krisfs.
í öðru lagi má nefna herferðir,
sem farnar voru með landvinninga
fyrir augum, svo sem stríð Goð-
freðs Danakonungs f upphafi nf-
undu aldar gegn Karlamagnúsi og
slavneskum þjóðum — Vindum op
Óbótrítum — f Austur-Þýzkalandi. í
þriðja lagi ber að telja tilraunir
til að bvggja unnin lönd af fólki
frá Norðurlöndum, og höfðu mik-
ilvægustu aðgerðir Norðurlanda-
manna f vesturvfkingu tvfmælalaust
þann tilgang. Sfðast en ekki sfzt ber
að geta þeirra vfkingaferða, sem
farnar voru til að ná viðskiptaleg-
um ftökum,- mestöll austurvíkingin
mun hafa verið rekin f þeim til-
gangi.
Enn er ógetið einnar ástæðu til
UDphafs víkingaferða og er hollt
að geta hennar til fróðleiks þeim,
sem halda kannski, að þessir glæsi-
legu og hugumstóru forfeður okk-
ar hafi að tilefnislausu tekið upp
á því að drepa sannkristið og sauð-
meinlaust fólk sunnar f álfunni. En
því fór fjarri; sá neisti, sem Ifk-
lega hleypti upprunalega öllum ó-
sköpunum af stað, hefur trúlega
verið yfirgangur og útþenslustefna
voldugasta ríkis Evrópu í þann tíð,
Frankaríkis Karls mikla eða Karla-
magnúsar þess hins sannkristna,
sem fyrr er nefndur. Kristindómur
þessa þjóðarleiðtoga, sem ríkti yfir
því svæði, er nú telst til Efnahags-
bandalags Evrópu, og rúmlega þó,
gekk svo langt, að hann lét einu
sinni hrannmyrða á fimmta þús-
und Saxa á einum degi til að snúa
þessu fólki frá Óðinsvillu. Saxar,
sem lengst allra Meginlands-Ger-
mana reistu rönd gegn hinu fransk-
verska ofbeldi, leituðu liðs hjá Dön-
um, sem virðast hafa verið all-
voldugir um þetta leyti, að minnsta
kosti voru þeir óragir við að taka
upp vopn gegn Frönkum. Konung-
ur þeirra þá var Goðfreður sá, er
fyrr er nefndur og mun hafa verið
mikill höfðingi. Hann lét hlaða varn-
arvegg mikinn á suðurmörkum Jót-
lands og kallaði Danavirki; þjón-
aði hann bæði sem vörn gegn inn-
rásum sunnanfrá og sem hlífð verzl-
unarleið þeirri, er konungur kom
á fót þvert yfir skagann norðan
virkisveggjarins. Miðstöð þeirrar
verzlunar varð Heiðabær eða Slés-
vfk. Þetta leiddi til þess, að hagn-
aðurinn af verzluninni milli Vestur-
Evrópu og Eystrasaltslanda dróst nú
að miklu leyti f hendur Dana, en
áður höfðu viðskipti milli þessara
svæða mikið til farið fram yfir
Noreg og Svfþjóð.
Herjað á Frísland.
Ekki lét Goðfreður þar við sitja,
heldur fór hann nú með her á
hendur Óbótrítum, sem voru banda-
menn Karls mikla gegn Dönum og
Söxum, dustaði þá ærlega til og
lagði f eyði aðalkaupstað þeirra,
Rerik í Mecklenburg. Því næst sneri
þessi víkingur, sem sannarlega
kunni ekki að hræðast, vopnum sfn-
um gegn keisaraveldinu sjálfu.
Sigldi hann miklum flota til Frfs-
lands, en það land var þá nokk-
26
VIKAN 15. tbl.
O Þetta málverk sýnlr hugmynd
dansks tuttugustu aldar málara um
landgöngu Göngu-Hrólfs í Normandf.
Úti á sjónum sést grúl viklngasklpa,
en sjálfur er Hrólfur kominn upp á
klettinn á miðri mynd og hjá honum
er dáti með hermerki í fuglslíki, lik-
lega hrafns eða arnar. í klettasprung-
unni fremst sést hópur lafhræddra
Fransmanna.
Brenndu höll keisars
gerðu dömkirkiuna s
1
■*Ý'-