Vikan - 08.09.1966, Qupperneq 46

•* ,'^im ■ fpr VIKAN OG HEIMILIÐ
ritstjóri:
Gucfricfur Gísladóttir.

Fyrir nokkrum áratugum voru börn og ungling-
ar enginn stór aöili í þjóöfélaginu. Börnin voru
heima hjá sér og notuöu enga peninga, nema
hvaö foreldrar þeirra klæddu þau — venju-
lega án þess aö spyrja þau mikiö ráöa um þaö.
Sinpaö má segja um unglingana innan viö sex-
tán eöa seytján ára. Þeir, sem vóru í skólum,
gengu fremur hljóölátlega um, og þeir, sem
komnir voru í vinnu, borguöu oft og tíöum
allt kaupiö sitt heim í foreldrahús og hvorugur
hópurinn haföi þaö á tilfinningunni, aö þeir
væru aöalafliö i heiminum. Þeir biöu eftir þvi
aö veröa fullorönir og liföu í kyrrlátum heimi
án aösóknar peningavaldsins. Fulloröiö fóllc
setti svip sinn á skemmtanalífiö, og þaö var
þaö, sem keypti fötin og yfirleitt allt annaö.
Þá uppgötvaöi einhver sniöugur fjármálamaöur
vestur í Ameríku þennan óhemju stóra ónotaöa
markaö og hugtakiö teen-agers varö til sem
sérstök manntegund. Manntegund, sem skyndi-
lega var sleppt lausri á 'heiminn.
SíÖan hefur mestöll fataframleiösla og
slcemmtanaiönaöur miöast viö kröfur þessa
hóps, og fulloröiö og roskiö fólk dregiö sig meira
og meira t hlé á þessum vettvangi, oft jafnvel
til þess aö geta veitt unglingunum þaö, sem
heimurinn hefur upp á aö bjóöa í þessum efn-
um. Þessi breytti neytendahópur hefur reynzt
framleiöendum betri en þeir heföu meö nokk-
urri sanngirni getaö vonaö. Áhyggjur af heim-
ilishaldi og afkomu hafa ekki haft áhrif á kaup-
getu lians, og nýjungagirni og reynsluleysi
ungtingsáranna hefur veriö frjósamari akur
fyrir auglýsingar og áróöur en varkárni og
ábyrgöartilfinning eldri aldursflokka.
En mikiö vill meira, og framgjarnir fésýslu-
menn veröa aö hafa augun opin fyrir nýjum
möguleikum. Hingaö til hefur hluti mannkyns-
ins veriö ósnorVinn af ástríöu til aö kaupa og
reyna sífellt eitthvaö nýrra og dýrara en áöur,
hópur, sem alltaf veröur fjölmennari meö
hverju ári, en þaö eru börnin. EinhversstaÖar
hlaut aö finnrnt leiö inn í þeirra heim.
Sú leiö fannst vestur í Los Angéles fyrir
nokkrum árum og heitir Bartrie.
Barbie er 30 cm. hátt stúlkubarn meö vaxtar-
lag nútíma kynbombu, sem smám saman hefur
eignast kynsystur meö öörum nöfnum, en sömu
eiginleikum víöa um heim. Sagt er aö u. þ. b.
93% af öllum telpum í hinum vestrœna heimi
á áldrinum fimm til tólf ára þekid nafn hennar
og aö daglega fái hún yfir 2000 aödáendabréf
frá telpum, sem segja henni hve heitt þær óski
sér aö vera jafn fallegar og fínar og hún. Barbie
er gerö úr plasti og nú þegar hafa veriö fram-
leiddar fyrir liana um 100 tegundir af kjólum,
átta hárkolluur, pelsar, skautaföt, bikinibaöföt
og allt sem tizkudama gæti hugsaö sér aö eiga.
I mörgum löndum hefur risiö upp iönaöur fyrir
lvundruö milljónir króna, þvi aö barn, sem eign-
ast hefur Barbie-brúöu, fœr aldrei sálarró nema
Barbie eigi öll nýjustu fötin viö öll tækifæri.
Helzt veröur líka aö kaupa handa henni fylgi-
svein því aö Barbie veröur aö stunda skemmti-
staöina ótrautt, til þess aö sýna öll fötin sín.
Hann er auövitaö líka fáanlegur og heitir Ken,
vel klœddur og þurftafrekur yngissveinn.
Ekki sitja BarbiemœÖur meö prjóna eöa
tuslcuafganga og nál og búa til föt á börnin
sín. Þannig fötum gæti Barbie ekki veriö þekkt
fyrir aö ganga í. Hún er gerö til þess aö fá viku-
lega ný föt meö síöasta tizkusniöi og til þess aö
telpurnar sargi og suöi í foreldrunum meöan
nýjar tegundir kjóla bœtast viö og nokkur
eyrir er til á heimilinu fyrir þeim.
ÞaÖ er ekki aöeins liinn mikli iönaöur í
kringum Barbie-brúöuna, sem áunnizt hefur í
því aö ’hervæöa þennan áöur hlédræga hóp
til þátt.töku í peningakapphlaupinu. Meö þessu
móti vcröa telpurnar líka miklu fyrr þátttak•?
end.ur í Barbie-lífinu, lífi tízkufatnaöar og
skemmtana. Takmark lífsins, sem veröur aö
nást sem fyrst, veröur liiö fullkomna brjósta-
og mjaömamál Barbie og fjölbreytnin í klœöa-
buröi hennar.
En um leiö er állri ást og umliyggju sleppt úr
leik barnsins. Þaö eru engir bústnir, smáir
handleggir, sem umvefja Barbie og hún þarf
ekki aö láta syngja sig í svefn. Hjá henni eru
engar litlar mömmur, sem skapa sér hugar-
heim móöurástar og fórnfýsi.
Leikur er ekki aöeins aöferö barnanna til
aö liafa ofan af fyrir sér, héldur einnig œfing
i því aö lifa lífinu. Leikurinn miöar aö því, aö
móta og þroska tilfinningalífiö. Móöurástin hef-
ur veriö eitt sterkasta afl í heiminum fram aö
þessu, og þörf lítilla telpna fyrir brúöur hefur
veriö álitinn eölilegur undirbúningur fyrir móö-
urhlutverkiö. HvaÖ er kynbomban og tízlcudrós-
in Barbie aö gera í barnaherberginu?
46 VTKAN
Prjónaður dúkur
Nú eru gömlu prjónadúkarnir komnir í tizku aftur. Hér er uppskrift af
einum slíkum. Efni: 1 hnota skóaráhör (fœst hjá Jóni BrynjJ og prjónar
nr. 2 (Pfaff). Einnig má prj. dúlcinn meö grófara garni og velja þá prj.,
sem hæfa garngrófleikanum. Útskýringar viö munstriö. r = slétt. v = sl.
prjónaö aftan í lykkjuna, a = 1 l. tekin óprjónuö fram af prjóninum, 1 l.
prjónuö og óprjónuöu lykkjunni steypt yfir þá prjónuöu, g = 2 l. prj.
saman, T = 1 l. tekin óprj., 2 l. prj. saman og óprj. lykkjunni steypt yfir,
Pl = 11. br., P2 = 2 l. br. og svo frv. Pg = 2 1. prj. saman brugöiö, Ps
= 1 1.. tekin óprj., prj. 2 l. saman brugöiö og steypiö óprjónuöu lykkjunni
yfir. Allar umf., eklci merktar jöfnum tölum, eru prj. sl. og állar lyickjur
nema þær, sem merktar eru meö P fyrir framan staf eru einnig prj. sl.
Nauösynlegt er aö prjóna mjög nákvæml. eftir munstrinu, því viö minnstu
mistök ruglast munstriö.
FitjiÖ upp 8 l.
1. umf.: K v.
3. — K r K v.
5. — K r K a v.
7. — K r K T k v.
9. — K r K T K T,
11. — KrKTKTKv.
13. — KrKTKTKs.
15. — eins og 13. umf.
17. — vKTKTKSK.
19. — TKTKSKVK.
21. — vKTKSKVKKVKKvK.
23. -— TKSÍvKvKv þrisvar sinnum).
25. — vKS ( v P1 KVKPlv þrisvmr sinnum).
26. — 3 (r Pl 3 P1 r þrisvar sinnum).
27. — S (v P2 v P2 v þrisvar sinnum).
28. — r (r P2 r P2 r þrisvar sinnum).
29. — a P2 v P2 v (K K K v P2 v P2 v tvisvar sinnum).
03 — r P2 r P2 r (prj. 7 l. úr 3 böndum, r P2 r P2 r tvisvar sinnum).
31. — v P5 v (K 7 K v P5, v tvisvar sinnum).
32. — r P5 11 P5 11 P5 r.
33. — (v Pg Pl Pg v K g K g K v K a K a K tvisvar 8innum v Pg P1 Pg v.
3ý. — r P3 13 P3 13 P3 r.
35. — (vPsvKgKgKSKaKaK tvisvar sinnum) v PS v.
36. — r. Framhald á bls. 29.