Vikan - 15.12.1966, Blaðsíða 34

Framleíöum ýmsar tegundir af leikföngum ur
plasti og fré. Sterk, létt og þægiíeg leikföng,
Jafnt fyrir telpur og drengi. Ffölbreytt úrval
ávallt fyrirliggjandí.
Vinnuheimilíö aö Reykjalundi
Sími um Brúarland
Aöalskrífstofa í Reykjavik
Bræðraborgarstíg 9, Sími 22150
LeikiS fyrir...
Framhald af bls. 18.
ins hlotið meiri vinsældir. Leiktjöld
og búningar voru eftir höfundinn
sjálfan, en þýðinguna önnuðust þau
f félagi, Hulda Valtýsdóttir og
Kristján frá Djúpalæk, er þýddi
söngtexta. Þau þýddu einnig ann-
að leikrit Egners, Dýrin í Hálsa-
skógi, sem frumsýnt var 1962. Það
hlaut einnig miklar vinsældir og
var sýnt 53 sinnum.
Mjallhvít og dvergarnir sjö var
sýnt 1963, alls 50 sinnum. Þeir
Stefán Jónsson rithöfundur og Klem-
enz Jónsson leikari bjuggu leikinn
til flutnings með hliðsjón af leikriti
eftir Margarete Kaiser og kvikmynd
Walt Disneys. A síðasta leikári var
svo flutt Ferðin til Limbó, eftir Ingi-
björgu Jónsdóttur, alls 25 sinnum.
Sönglög við það verk samdi Ingi-
björg Þorbergs.
Leikstjórn allra þessara leikrita
annaðist Klemenz Jónsson, og hef-
ur hann með því leyst af höndum
þýðingarmikið starf í þágu íslenzkr-
ar leikmenningar. „Með barnaleik-
ritunum er verið að ala upp góða
leikhúsgesti", sagði Kiemenz ný-
lega, er Vikan kom að máli við
hann, ,,og það skiptir því miklu
máli að vel takist til. Það verður
að vanda mjög til alls, til sýning-
anna sjálfra og kosta kapps um að
velja góða leikara, því börnin eru
óhemju harðir dómarar. í því sam-
bandi vil ég nefna þá Bessa Bjarna-
son og Arna Tryggvason, menn sem
hafa sýnt að þeir kunna lagið á
krökkunum og hafa lagt fram ó-
metanlegan skerf til að sýningarnar
tækjust vel. Svipað má raunar segja
um þá Ævar, Róbert og Baldvin".
A þessu leikári verður barna-
leikrit Þjóðleikhússins Galdrakarl-
inn frá Oz, öðru nafni Ferðin til
Regnbogans, byggt á bandarískri
barnasögu. Kvikmynd eftir þessari
sögu hefur hlotið miklar vinsældir
og meðal annars verið sýnd hér á.
landi. Leikur Judy Garland þar
aðalhlutverkið.
Er rétt að...
Framhald af bls. 11.
athafnaþrá sinni, því færri verða
árekstranir, sem „enda með
löðrungi."
HVAÐ SKEÐUR, ÞEGAR
BÖRNUM ER REFSAÐ.“
Það er greinilegt að á þeim ár-
um sem börnin eru að aðlagast
umhverfi sínu, verða árekstrar
milli barnsins og þeirra sem
umgangast það. Hvers eðlis þeir
eru, er fyrst og fremst undir því
komið hve foreldrarnir þekkja
skapgerð barnsins. Hvernig þeir
bregðast við þessu vandamáli, er
það sem meginmáli skiptir.
Ef við beinum athygli að litlu
barni, er ekki hægt að komast
hjá að sjá þá orku og fjör, sem
lýsir sér í hreyfingum þess. En
þegar barnið er orðið þriggja til
fjögra ára, hefur þetta tekið
breytingum. Barnið er hætt að
sýna þessi augljósu orkumerki
og hegðun þess er þvingaðri.
Sannleikurinn er sá, að við
reynum á vöfðakerfið, þegar við
bælum niður tilfinningar okkar
og geðshræringar.
Með því að halda í sér andan-
um, getur maður bælt niður
grát, reiði og önnur merki
sterkra tilfinninga. Þessu eru
börnin ekki lengi að kynnast. Ef
foreldrarnir slá börnin eða hóta
þeim í stað þess að leiða athygli
þeirra og orku inn á aðrar braut-
ir, þá venur barnið sig fljótlega
á Þennan hátt þrjóskueinkenna.
Já, það getur orðið fastur vani,
sem það notar alla ævi, og þá við
stöðuga orkueyðslu.
Þetta er það fyrirbæri sem sál-
fræðingar kalla hömlur, og það
eyðir töluverðu af þeirri orku,
sem annars væri til framkvæmda
og til að njóta lífsins.
BARNIÐ EINS OG
ASNI ESÓPS.
Ef nú barnið stendur andspænis
árekstri miUi sinna eigin óska og
óska foreldranna um að láta í
minni pokann, þá er það mikil
andleg áreynsla. Það verður þá
„eins og asninn frægi, sem úti í
flekk úr sulti lézt, því hann gat
ekki úr því skorið, hver útheys-
tuggan væri bezt.“
Þessir árekstrar í sálarlífi
barnsins eru hættulegir. Þagar
þeir eru orðnir of miklir og ekki
hægt að innbyrgja áhrifin, verða
þau að brjótast út og þá skeður
það venjulega í gegnum einhverj-
ar „bakdyr" og foreldrarnir eiga
það á hættu að barnið verði
taugaveiklað og sýni það í hegð-
un sinni.
Svo koma líka til þær hömlur,
sem orsakast af því að barnið
er hrætt við refsingu og fyrir-
litningu. Börn sem alast upp við
slík skilyrði verða tortryggin,
óörugg og ósjálfstæð. Það verð-
ur þá að vana hjá þeim að finn-
ast að aðrir hafi rétt til að taka
ákvarðanir fyrir þeirra hönd og
dæma hvað rétt sé eða rangt,
þau missa eigin persónuleika og
verða háð áliti foreldranna og
síðar ef til vill annarra hús-
bænda.
ÁST GETUR
ORÐIÐ AÐ HATRI.
Það er oft þannig að það eru
minnstu börnin sem oftast verða
fyrir líkamlegri refsingu, þau fá
annað hvort löðrung eða rass-
skell. Eftir þær aðgerðir er
barnið oftast í uppnámi.
Það eru líklega fæstir foreldr-
ar sem trúa því, að með því að
refsa börnum sínum, geta þau
snúið ást þeirra upp í hatur. Það
er erfitt að komast að því hvort
barnið ber hatur í brjósti. Hið
hræðslukennda hatur, sem
skapast við refsinguna víkur
oftast fljótt fyrir öðrum áhrif-
um, en það er ekki þar með
sagt að það gleymist. Það getur
komið fram í leik barnsins, í
mörgum tilfellum orsakað að
barnið misþyrmir dýrum og læt-
ur hatur sitt bitna á sér yngri
börnum. Greind börn eru oft
opinskáust, eins og drengurinn,
sem bað í kvöldbæninni sinni:
— Góði guð, rífðu handlegginn
af henni mömmu, svo hún geti
ekki slegið mig!“
Það er sérstaklega hættulegt,
þegar barnið skilur ekki sjálft
hvers vegna því var refsað.
Þannig fór fyrir litla drengnuin
sem ætlaði að gleðja ömmu
sína og sagði „Fjandinn í hel-
víti.“ Hún var alltaf svo hrifin
þegar hann hafði lært ný orð,
en í þetta sinn sagði hún að
hann væri ljótur strákur, og
þegar pabbi hans kom heim var
hann flengdur.
Þetta vakti bæði hræðslu og
reiði hjá drengnum, hann gat
ekki skilið að faðir hans, sem
annars var svo góður við hann,
34 VIKAN 50-tbl-