Vikan - 15.12.1966, Blaðsíða 23

ALLiT frá því að guðspjöllin voru rit-
uð, hafa fáir viðburðir valdið mönn-
um jafnmiklum heilabrotum og
dauði Jesú Krists. Varðandi Krist
trúarinnar þarf enginn að vera í vafa.
En hvað um Krist sögunnar? Á síðustu
tímum hafa vísindamenn og sagnfræð-
ingar gert ítrekaðar tilraunir til að gera
nána grein fyrir atburðum þeim, er skeðu
í sambandi við dauða Frelsarans. Og
hver ný hugmynd um þetta efni hefur
vakið heitar rökræður, sem hafa venju-
lega leitt til þess að menn hafa hverju
sinni staðið uppi jafnnær.
Læknismenntaðir menn eru til dæmis
langt frá að vera sammála um, hvað olli
dauða Krists á krossinum. Kanadíski
skurðlæknirinn James Lyle Cameron
hélt því fram 1947 að taugaáfall hefði
verið banameinið. Árið sem leið lýsti
franskur doktor í læknisfræði, Jacques
Bréhant, því yfir að Jesú hlyti að hafa
kafnað. Hann segir, að Jesús eins og aðrir
menn, sem krossfestir voru, hafi til skipt-
is reynt að láta þunga líkamans hvíla
á höndum og fótum, og hafi hann með
því móti verið að reyna að ná andanum.
Þegar líkaminn varð um síðir máttlaus
af þreytu, gátu lungun ekki lengur losn-
að við kolsýruna, svo að hinn kross-
festi dó. Það virðulega Parísarblað Le
Monde sló skoðunum Bréhants upp sem
meiriháttar frétt, en þá stóð ekki á því
að þeim væri harðlega andmælt af fé-
lagi samlendra sagnfræðinga, sem sér-
staklega helga sig biblíurannsóknum.
Þeir líta svo á málin að Jesús hafi senni-
lega verið hengdur eða kyrktur áður en
hann var negldur- á krossinn, enda hefði
það verið siður á þeim árum.
Fræðimenn, sem fást við rannsóknir á
fornum biblíuhandritum, hafa ekki far-
ið varhluta af þessum endalausu rugl-
andi deilum. Nýfundin handrit, sem enn
hefur ekki gefizt tími til að rannsaka,
hafa oft komið ýmiskonar óstaðfestum
orðrómi af stað. Þannig varð er hið svo-
kallaða Nazarene-handrit fannst í Istan-
bul, en það er nú í rannsókn í Hebrea-
háskóla í Jerúsalem.
Samkvæmt þessu handriti, sem geym-
ir frásögn af píslarsögunni, neitaði Júdas
í fyrstu að benda þjónum æðstaprests-
ins á Jesús. Síðar sagði hann við Gyð-
ingana að hann myndi kyssa höfuð Jes-
úsar á markaðstorginu. Á markaðstorg-
inu kyssti Júdas svo mann nokkurn, sem
þá var handtelcinn. Sá hinn sami harð-
neitaði því hins vegar að hann væri
Jesús og hélt fast við þann framburð
sinn frammi fyrir Heródusi og Pílatusi.
Engu að síður krossfestu Gyðingar hann,
og allt fram í andlátið hélt hann áfram
að neita því, að hann vaéri sá sem hon-
um var brugðið um . að vera. Um það
leyti kom Júdas fullur skelfingar á af-
tökustaðinn og spurði hvað gert hefði
verið við manninn. Þegar hann sá hann
á krossinum, hrópaði. hann upp: „Mað-
urinn er saklaus.“ Síðan gekk Júdas af-
síðis og hengdi sig.
Samkvæmt þessari frásögn birti Times
UMRÆDUR
OG NÝJAR
KENNINGAR
IIM DAUÐA
KRISTS
í Lundúnum og fleiri blöð þá frétt, að
Nazarene-handritið renndi stoðum undir
þá skoðun, að einhver óþekktur maður
hefði verið krossfestur í misgripum fyrir
Jesús. En prófessor David Flusser, sem
vinnur að rannsóknum á handritinu, lýsti
því þá afdráttarlaust yfir, að hver slík túlk-
un væri „villandi og án haldbærra sann-
ana.“ Hann segir að notkun höfundarins
á orðinu „maðurinn" í staðinn fyrir Jesús
sé vísvitandi tilraun hans til stuðnings
þeirri skoðun, sem Múhameðstrúarmenn
hafi lengi haldið fram, að Kristur hefði
alls ekki verið krossfestur.
Að öllum þeim skoðunum, sem fram hafa
komið um líflát Lausnarans, verður þó lík-
lega engin umdeildari en sú, sem sett er
fram í nýútkominni bók eftir brezka rit-
höfundinn Hugh J. Schonfield. Hann hef-
ur stundað biblíurannsóknir í fjörutíu
ár og gefið út sjö bækur, þar á meðal
eigin þýðingu á Nýja Testamentinu. Síð-
asta bók hans, sem ber heitið Páskasam-
særið, (The Passover Plot) er þegar orð-
in metsölubók í Bretlandi og er í þann
veginn að koma út í Bandaríkjunum.
Schonfield notar einkum guðspjöllin sem
heimildir og í hans augum er píslarsagan
umfangsmikið samsæri, og aðalleiðtogi
og skipuleggjandi þess er að hans dómi
Jesús sjálfur. Hann á þá sem sagt að
hafa látið píska sig og hæða, krýna sig
þyrnum og negla sig á kross til að fram
kæmu spádómar þeir í fornum ritum,
er boðuðu komu Messíasar. Manni verð-
ur ósjálfrátt hugsað til Hallgríms okkar
Péturssonar:
„svo ritningin hrein
í hverri grein
uppfylltist ein ......“
þótt hætt sé við að sálmaskáldið hefði
ekki verið sátt við andann í bók Schon-
fields.
„Til þess að svo mætti verða“ skrifar
Schonfleld, „urðu Heródes, Pílatus og jafn-
vel leiðtogar Gyðinga, sem dæmdu Jes-
ús, að leysa af hendi sín hlutverk án
bess að gera sér grein fyrir, að þeir
voru leikbrúður. Það varð að skipuleggja
samsæri, og í því varð fórnardýrið sjálft
aðalfrumkvöðullinn. Hugmyndin sjálf
var martraðarkennd og framkvæmd
hennar ekki síður, niðurstaða hrollvekj-
andi rökhyggju sjúks hugar, eða snill-
ings. Og samsærið tókst.“
Schonfield, sem er sextíu og fimm ára
að aldri, heldur því fram, að Jesús hafi
vandlega sett innreið sína í Jerúsalem „á
svið“, líkt og stjórnmálamenn nútímans
oftlega gera á kosningaferðalögum, og
að hann hafi síðan neytt Júdas til að
leika hlutverk svikarans. Af blákaldri
skynsemi hefir hann valið nóttina fyrir
páska til að láta taka sig fastan, þar eð
hann reiknaði með, að ef líkami hans
yrði tekinn niður af krossinum fyrir
sabbatsdaginn (í samræmi við lög Gyð-
inga), þyrfti hann ekki að hanga á kross-
inum nema í rúmar þrjár klukkustundir.
Hann hefði nefnilega alls ekki hugsað
sér að deyja þar. Þegar Jesús hrópaði:
„Mig þyrstir," samkvæmt Jóhannesar-
guðspjalli, var honum gefið edik að
drekka. Schonfield er helzt á því, að
deyfilyfjum hafi verið komið í drykk-
inn, er gerðu það að verkum að Jesús
missti meðvitund og var þá álitinn dá-
inn. Seinna tók Jósef af Arímáþeu hann
niður af krossinum, og hafi það einnig
verið gert samkvæmt hinni þrautskipu-
lögðu áætlun Jesúsar. Samkvæmt frá-
sögn Schonfields um Páskasamsærið
hafi Jósef verið ætlað að hjúkra hinum
Framhald á bls. 52.
50. tbi. VIKAN 23