Vikan - 04.01.1968, Blaðsíða 44

— Jólatréð með toppinn
— Ó, þetta er bara hann Kalli. Hver á út?
— Ég er búinn að laga tréð, svo það komist fleiri pakkar fyr-
ir undir því! j
inu og Þrettándakvöldi. En mér
finnst gott til þess að hugsa að vita
Jón í höndum Róberts; mér hefur
alltaf þótt vænt um karlinn. Hann
er skemmtilecfur þótt hann sé erfið-
ur.
Við spurðum þá Róbert, hversu
honum litist á að glíma við Jón.
— Það er ekki laust við að ég
sé kvíðinn, svaraði Róbert. — Þótt
ég þekki Brynjólf að öllu góðu, þá
er afskaplega erfitt að feta í fót-
spor hans. Hann er búinn að leika
Jón í öll skiptin, sem verkið hefur
verið sýnt í 18 ár og hefur gert
gífurlega lukku. Það er ekki ein-
ungis að persónan sé stórmerk frá
hendi höfundarins, heldur er hún
búin að fá ákveðna mynd í hugum
fólks í meðförum Brynjólfs.
Brynjólfur; En það er alltaf gam-
an að samanburðinum, sem fæst
með nýjum mönnum. En Jón er
erfiður, það er satt. Það fannst
mér alltaf hér áður, en þá var mað-
ur nú svo frískur og sprækur.
Róbert: Já, hlutverkið er snarhel-
víti bratt, stighækkandi, og það er
þetta sem er erfiðast að ná eðli-
lega. En þetta er brillíant.verk, sem
ekki er annað hægt en hafa gam-
an af að æfa og vinna. Og þegar
þeir, sem maður er ráðinn hjá,
hafa einu sinni skipað mann í eitt-
hvert hlutverk, þá þýðir ekkert
elsku mamma. Og þú, Brynjólfur,
ert nú búinn að leika svo mörg
hlutverk að það fer auðvitað ekki
hjá því að það komi að því að ein-
hverjir verði að fara að taka við
af þér í sumum þeirra. Gallinn við
þig er bara sá að þú ert svo hel-
víti góður og gerir hlutverkin svo
eftirminnileg í þinni meðferð, að
það er engum heiglum hent að
verða eftirmaður þinn í þeim.
Brynjólfur,- Ekki held ég að þú
þurfir neitt að óttast í því efni. Það
er gaman að hlutverkinu, þótt það
sé erfitt. Hér skjótum við inn í: —
Hvaða þáttur verksins er þér hvað
eftirminnilegastur, Brynjólfur?
— Eg hygg það séu samtöl Jóns
við Snæfríði og konu Arnæusar.
Annars er sagan í heild snilldar-|
verk og full af gullkornum. Frá-_
sögnin af því þegar Jón kemur til
Arnæusar með hringinn, hún er
perla. Og það er margt í bókinni,
sem hefur orðið útundan við gerð
leikritsins, enda hefur verið erfitt
að velja og hafna.
Róbert: I rauninni er þetta ekki
venjulegt leikrit, heldur eins konar
myndabók upp úr sögunni.
Brynjólfur: Það er margt í sög-
unni sem hefði verið gaman að
hafa með í leikritinu, en ekki er
þar. Til að mynda fylleríið í skemm-
unni, svo ég nefni eitthvað. Ég man
þegar við lékum fyrir Kekkonen
Finnlandsforseta, þegar hann kom
hingað. Hann hitti okkur á eftir og
fór þá að spyrja hversvegna við
hefðum ekki haft þetta eða hitt
með. Hann hafði þá lesið bókina
og gerþekkti atburðarásina. Það
varð líka að fella úr ýmislegt, sem
byrjað var með, til að stytta verk-
ið, því upphaflega var þetta fjög-
urra tíma sýning. Það minnti migj
á fyrstu sýninguna á Manni og»
konu, sem stóð til hálfeitt!
Róbert: Það er fyrst og fremst eitt
sem ég sakna, þegar ég fer yfir
leikritið. Það er hundurinn. Þessi
sérstaka skepna er á einn eða ann-
an hátt rauður þráður í gegnum
alla söguna; á þriðju eða fjórðu
hverri blaðsíðu að minnsta kosti er
vikið að þessari skepnu á einhvern
veg, strax í upphafi, þegar
Jón er að höggva niður klukkuna,
segir hann um kóngsins böðul þessi
týpísku orð: Það míga utan í hana
allir hundar. Og alls staðar hefur
maður fyrir augunum þessa litlu, lú-
börðu þjóð, sem alltaf er reiðubú-
inn til að dilla rófunni framan í
böðul sinn ef hann réttir henni
litla fingur. Þetta hefði mátt undir-
strika betur í leikritinu, með því að
láta heyrast hundgá eða með ein-
hverjum álíka effektum.
En sannast að segja, heldur Ró-
bert áfram og beinir nú máli sínu
til okkar, þá hef ég næsta fátt að
segja um Jón Hreggviðsson á þessu
stigi málsins. Til þess er ég enn of
skammt kominn í að gera mér
nægilega grein fyrir honum. En
samt er ég nokkurn veginn viss um
að ég verð að búa mér til minn
eigin Jón. Þótt Brynjólfur hafi gert
frábærlega vel, þá höfum við svo
ólíkan leikstíl að ég geri ekki ráð
fyrir að ég hætti á að stæla hann.
En, — og nú hlær Róbert og lítur
kankvíslega til „leikbróður" síns —
það getur orðið nógu erfitt, því að
þinn Jón er ekki einungis meitlað-
ur í hug allflestra áhorfenda, held-
ur stendur hann ekki sízt mér skýrt
fyrir hugskotssjónum.
A andliti Brynjólfs bregður fyrir
patríarkalegum alvörusvip, eins og
stundum í Indíánaleiknum.
— Þú hefur það af, segir hann
fullvissandi. — Það er engin ástæða
til að tveimur mönnum geti ekki
tekizt jafnvel til með sama hlutverk,
þótt þeir túlki það á ólíkan hátt.
Við sjáum hvað setur. Það verð-
ur gaman þegar þar að kemur.
mif ' jþ.
TlGRISTONN
Framhald af bls. 19.
dag, held ég. Það hlýtur að vera
hann.
— Þá lætur hann sennilega ekki
lengi bíða eftir sér.
— Nei. Gerðu það, sem þú átt
að gera, Wiilie. Og byrjaðu á að
marka mig. Löðrung.
Svitinn spratt út á enni hans og
hann horfði framhjá henni.
— Willie. Rödd hennar var hörð
og skipandi. Hann leit snöggt á
hana og sló svo með flötum lófa
á hinn ómarðá hluta andlitsins.
Höfuð hennar hnykktist til af högg-
44 VIKAN !• tbl-