Vikan - 24.04.1968, Blaðsíða 44

/ -N
ALLT Á SAMA STAÐ
SIFREIÐAKAUPENDUR!
Hillman er rétta valið
VERÐ KR. 207.B00.OO
ÓDÝRASTI, STÆRSTI OG VANDAÐASTI FJÖLSKYLDU-
BÍLLINN. KOMIÐ, SKOÐIÐ OG SANNFÆRIST.
EGILL VILHJÁLMSSQM HF.,
Laugaveg 118 - Sími 2-22-40
v_________________________________________________________/
Sjónvarpið getur veriS
hættulegt fyrir börn
Framhald af bls. 11
unum. Það má segia, að nú á dög-
um sé hveriu barni nauðsynlegt að
vita einhver deili á kvikmyndalist-
inni, sögu hennar og ýmsum lög-
málum í sambandi við hana. Með
stöðugt vaxandi útbreiðslu sjón-
varpsins verður nauðsyn slíkrar
kennslu miög aðkallandi."
Dr. Ralph Garry, prófessor við
Boston-háskólann hefur skrifað bók,
sem nefnist „Barnið og sjónvarpið".
Þar segir meðal annars, að börn
líki ævinlega eftir veruleikanum í
leikjum sínum. Þess vegna séu
glæpamyndir háskalegar fyrir þau,-
þær laði fram hið versta sem til
er í barnssálinni: ofríki, árásar-
hneigð og grimmd. Dr. Garry seg-
ir ennfremur, að umhverfið, sem
glæpamyndir séu látnar gerast f,
hafi mikið að segja fyrir barnið:
„Ætla mætti, að hinar sfgildu
kúrekamyndir, þar sem Indíánar
og hvítir menn herja miskunnar-
laust hvorir á aðra og manndráp
og blóðsúthellingar gerast með
fárra mínútna millibili, séu stór-
hættulegar fyrir börnin. En svo er
ekki. Kúrekamyndirnar gerast f
umhverfi, sem barnið þekklr alls
ekki. Þær verka á það eins og fjar-
lægur veruleiki, sem eigi ekkert
skylt við raunverulegan heim þess.
Hins vegar eru hættulegar þær
glæpamyndir, sem gerast í ósköp
venjulegri götu í veniulegri stór-
borg — kannski nákvæmlega sams
konar umhverfi og barnið er alið
upp í. Þegar barnið þekkir um-
hverfið, lifir það sig inn í myndina.
Kúrekamyndir og ævintýramyndir
verka hins vegar eins og tómur
leikur," segir dr. Garry. Niður-
staða hans er sú, að banna beri
börnum með öllu að horfa á glæpa-
myndir og allar þær myndir, þar
sem gróf afbrot og morð eru fram-
in.
Foreldrum ber að leiðbeina
börnum sínum í hvívetna og út-
skýra fyrir þeim öll helztu fyrir-
bæri lífsins — einnig hið undra-
verða tæki, sjónvarpið. Rannsókn-
ir þýzkra vísindamanna sýna, að
í versta falli getur sjónvarpið ver-
ið hreint eitur fyrir börn okkar. —
Rannsóknir þeirra voru mjög víð-
tækar. Þeir lögðu spurningalista
fyrir 17000 börn í skólum í Ham-
borg. Einnig voru tekin löng við-
töl við marga nemendur á ýmsum
aldri.
Niðurstaða þessara ýtarlegu
rannsókna varð m. a. þessi: Marg-
ir dagskrárliðir sjónvarps vekja
ótta og angist hjá börnum, sérstak-
lega þeim sem eru yngri en 9 ára.
Sálarlff barnsins fer úr skorðum og
það getur haft í för með sér svefn-
leysi eða það sem kannski er enn
verra: slæma drauma og martröð.
Barnið dreymir, að verið sé að elta
það; að því sé varpað í fangelsi;
að það sé kyrkt eða skotið til bana.
Oft vaknar það við sitt eigið ang-
istarvein og hróp á hjálp og getur
verið marga klukkutíma að jafna
sig.
Einnig kemur fram í þýzku skýrsl-
unni, að sjónvarpið valdi á mörg-
um heimilum óheilbrigðum lífsvenj-
um barna. Þau fari alltof seint að
sofa, sofi illa og séu þreytt og sljó
í skólanum á morgnana.
Um þetta atriði segir dr. Heinelt,
prófessor í uppeldisfræði við há-
skólann í Freiburg:
„Vegna slæmrar frammistöðu í
skólanum, sem er fyrst og fremst
sjónvarpinu að kenna, flýr barnið
æ oftar á náðir þess falska heims,
sem sjónvarpið býður upp á. Það
flýr skólann; les ekki lexíurnar sín-
ar á daginn. Það bíður aðeins eft-
ir að sjónvarpið hefjist og gefur
sig því á vald til þess að gleyma
erfiðleikum og mótlæti hversdags-
lífsins. Þegar þannig er komið, er
sjónvarpið orðið hreint eitur fyrir
barnið."
☆
Turnherbergið
Framhald af bls. 15
hallarinnar, sem fjölskyldan not-
ar var ekki heima. Ég iá í inflú-
ensu og hún hafði skroppið lil að
líta á mig. Hún kemur oft til
mín. Hún álítur ekki að nokkur
karlmaður geti hugsað um sig
sjáifur.
Hún sat þögul um hríð og;
hugsaði um það sem hún hafði
nú frétt. Að Rick Fraser væri
harður, tillitslaus og fyrirlitleg-
ur, í flestra augum; hún hafðil
fengið ofuhlitla staðfesjtingu á
því sjálf. En að fremja morð í
skefjalausu bræðikasti eða með
ískaldri yfirvegun — var hon-
um í raun og sannleika trúandi
til þess? Af einhverri ástæðu
átti hún erfitt með að trúa hon-
um til þess. Og þekkti nokkur
hann betur en Lady Macfarlane?
Eða var hún svo elliær að hún
bjó honum til eiginleika er hann
ekki hafði. Eiginleika sem hún
óskaði að sonur hennar hefði
haft. .. .
— Ég hef áhyggjur af Lady
Macfarlane, sagði hún.
— Það þurfið þér ekki. Dob-
ie vakir samvizkusamlega yfir
henni. Hann fengi aldrei tæki-
færi til að svipta hana lífinu.
— Það var ekki það sem ég
átti við.
— Ójá. Jú. Hún spjarar sig
áreiðanlega. Hún er seig. Þolir
meira en þér álítið. En eruð þér
ekki orðin svöng? Það er ég.
Eigum við að líta á hvað þau
hafa upp á að bjóða í matinn?
Og tala um eitthvað skemmti-
legra. Yður, til dæmis?
Það gerðu þau. Það er að segja,
það var hann sem talaði og mest
um sjálfan sig og hún hvatti
hann óspart til þess. Hann skýrði
frá þvi að hann væri kennari í
heimavistarskóla, ekki langt frá
og væri nú að njóta þess bezta
sem kennarastarfið hefði upp á
að bjóða — hins langa sumar-
leyfis. Hann sagði henni frá Ed-
inborg, þar sem hann hafði al-
izt upp. Frá áhugamálum sínum.
Hann bjó yfir ólrúlegu sögusafni
í sambandi við hvað eina og
sagði skemmtilega frá. En að lok-
um sagði hann:
— En nú er röðin komin að
yður. Þér eruð semsagt frá Nýja
Sjálandi. Það hljómar afar spenn-
andi.
Það er alls ekkert spenn-
andi. Við búum úli í sveit. Pabbi
á fjárbú.
— Og þér hjálpið pabba að
rýja?
- - Ekki beinlínis. En ég er
stórflínk að teikna kindur eftir
því sem stóri bróðir minn segir.
Eruð þið mörg systkinin?
— Fjögur.
— Stór fjölskylda! Skelfing öf-
unda ég ykkur, sagði hann. Ég
er einbirni og það var afar ein-
manalegt á köflum. Hann bauð
henni sígarettu og kveikti sjálf-
ur í annarri og síðan sagði hann:
—- Hvernig stóð eiginlega á
því að þér rákuzt hingað, inn í
þennan afdal. Þetta er ekki einn
af þeim stöðum sem ferðaskrif-
stofurnar hafa hæst um.
Hún hafði svar á reiðum hönd-
um: - Ég hitti mann á skipinu
sem sagði frá bílferð sem hann
hafði farið í gegnum Skotland.
44 VTKAN 16 tw-