Vikan


Vikan - 06.06.1968, Blaðsíða 27

Vikan - 06.06.1968, Blaðsíða 27
Myndir, scm sýna daglegt líf Egypta til forna, cru víða á vcggj- um grafanna. Litir sumra þeirra eru svo skírir, að engu er líkara en þær hafi verið málaðar fyrir nokkrum árum en ekki árþúsund- um. ank-Amons. Dalur konunganna tekur fram öllu því, sem markvert er að sjá í Egyptalandi. Veggmynd af konum í hátiðar- búningi. Englendingurinn Howard Carter fann gröf Tut-ank-Amons árið 1922. Gröfin var flcytifuil af dýr- gripum og hafði hvílt undir bleik- um sandinum í 3000 ár. — Þessi mynd er tckin skömmu eftir að Carter steig inn i gröfina. Ekki er ýkja langt síðan þessi leið var farin á litlum árabátum og asnar hafðir til taks á árbakkanum hinum megin til að flytja ferðafólk síðasta spölinn að Dal konunganna. Okkur er hins vegar ekið í þægi- legum bifreiðum af nýjustu gerð. Einnig hér hefur nútíminn hafið innreið sína. Þess verður líklega ekki langt að bíða, að öll ytri merki hins frumstæða lífs, sem stóð kyrrt öld eftir öld, hverfi til fulls. Við ökum langan, bugðóttan veg. Sjaldan sést hvað framundan er. Gróðurlausar hliðar eru á báðar hendur og klettar úr Ijósbleikum kalksteini. Þegar gengið hefur verið þrep fyrir þrep upp háar steintröppur, er loks komið að hinum frægu kon- ungagröfum. Sólin er steikjandi heit og sker í augu. Grafirnar eru ekki ýkja merkileg- ar að sjá að utan: aðeins dyr við dyr inn í fjallshlíðarnar. En augað grunar sízt það sem fyrir innan er. 62 grafir hafa fundizt, en ekki er ósennilegt, að fleiri kunni að leyn- ast undir bleikum sandinum. Við göngum niður í gröf Setís fyrsta, en hún er sögð lengst. Hún er stundum kennd við ítalska forn- leifafræðinginn Belzoni, sem fann hana árið 1817. Fyrst er gengið niður tröppur, stöðugt lengra og dýpra í jörðu niður. Þá tekur við gangur, sem liggur enn lengra og enn dýpra niður. Það hallar jafnt og þétt undan fæti, og okkur verður hugs- | að til ferðarinnar aftur upp á yfir- borðið. Hún hlýtur að verða mun torsóttari. Alls staðar eru veggir skreyttir myndum og letri. Furðulegt er að sjá, hversu litirnir hafa varð- veitzt á svo óralöngum tíma. Leiðsögumaður okkar er gamall Arabi í skósiðum kyrtli með túrban á höfði. Hann stanzar víða á leið- inni og útskýrir myndir og tákn. Hann talar hátt og skýrt og hik- laust; kann sýnilega rullu sína reip- rennandi. Hann lék á als oddi í fyrstu, en varð fálátari og skap- þyngri því neðar sem við fórum. Astæðan var sú, að með í hópnum voru frönsk hjón. Eiginmaðurinn hafði í höndum þykka bók og rýndi af og til í uppdrátt af gröf- inni. Þetta reyndist vera hálærður maður í sögu Forn-Egypta. En því miður var hann óspar á að miðla öðrum af þekkingu sinni. Og ekki voru taugar hans næmari en svo, að hann hélt áfram uppteknum hætti, þrátt fyrir illilegar augna- gotur leiðsögumannsins. Við höfum veitt þvi athygli fyrr í ferðinni, að víða í kirkjugörðum eru rammger og ve.gleg grafhýsi. Margur fær yfir sig dauðan miklu vandaðri vistarveru en hann gisti í lifanda lífi. Þessu valda trúarskoð- anir. Þegar nýr faraó tók við völdum, lét hann þegar í stað hefja vinnu við gröf sína og hélt áfram að stækka hana og skreyta á meðan hann réð rikjum. Það var talið mikilvægara að leggja rækt við staðinn, þar sem sálin átti að búa um aldur og ævi, en skreyta hí- býli skammvinnrar jarðvistar. Og ekki gat konungur verið þurfaling- ur í öðru lífi. Þess vegna voru dýr- gripir lagðir með honum í gröfina. Gröf Setís fyrsta gefur til kynna, að hann hafi verið voldugur faraó og ríkt lengi. Það er skritin reynsla að lita aft- ur dagsins Ijós eftir slíka furðuferð langt og djúpt í jörðu niður. Mað- ur fær ofbirtu í augun. Næst skoðum við þá gröf, sem minnst er, en jafnframt frægust: gröf Tut-ank-Amons, sem fannst ekki fyrr en árið 1922. Só atburð- ur vakti heimsathygli og er merk- asti fornleifafundur á þessari öid. Það voru Englendingarnir og Carnar- von lávarður og Howard Carter, sem fundu hana. Líklega er mörgum enn í fersku minni þessi fornleifafundur, kann- ski fyrst og fremst vegna þeirra dularfullu atburða, sem gerðust í sambandi við hann. Eitruð fluga beit Carnarvon lóvarð og lézt hann af völdum bitsins. Síðan rak hvert dauðsfallið annað og öll urðu þau með válegum hætti að sögn. Af 21 manni, sem vann við uppgröftinn, var enginn ofar moldu fimm árum síðar nema Howard Carter. Það var því ekki að undra, þótt hjátrúin risi upp í öllu sínu veldi. Bölvun Tut-ank-Amons hlaut að hvíla yfir hverjum þeim, sem vogaði sér að snerta gröf hans. Gröfin er aðeins eitt stórt her- bergi og lítil stúka inn af henni, enda lézt Tut-ank-Amon í æsku, aðeins 18 ára gamall. Þótt gröfin sé ekki umfangsmikil, hafa þó rúmazt í henni siík ókjör af dýr- gripum, gulli og gersemum, að fyllir nær heila hæð í egypzka safn- inu í Kairó. í litlu stúkunni stendur kista kon- ungsins, en í henni hvílir múmían í gullnum umbúðum. Allt í kring eru myndir málaðar á veggina og eru litir þeirra ótrúlega skírir. Það er engu líkara en þær hafi verið málaðar fyrir fáum árum. Margir hafa undrazt, að hinn ungi konungur skyldi huga að gröf sinni strax í bernsku. En hafa ber í huga, að í Egyptalandi hinu forna þráðu Framhald á bls. 31. 22. tbi. VIKAN 27

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.