Vikan - 01.10.1970, Blaðsíða 37

uð úr feldi af skepnum, er við
fengum síðar færi á að skoða, og
var skikkjan vönduð að gerð.
Af skepnum þeim, er ég minnt-
ist á, er mesti fjöldi í landi þessu.
Þær hafa höfuð og eyru sem
múldýr, skrokk sem úlfaldar,
fætur sem hirtir og tagl sem
hross. Þær hneggja og sem hross.
Skó bar villimaðurinn, er einnig
voru gerðir úr skinni slíkrar
skepnu. Að boði leiðangursfor-
ingjans var honum veittur mat-
ur og drykkur. Síðan voru hon-
um sýnd ýmis áhöld og hlutir,
meðal annars skyggður stálspeg-
ill. Er risinn leit sjálfan sig í
speglinum, hörfaði hann undan
skelfdur mjög, og var viðbragð
hans svo mikið, að hann hratt
fjórum mönnum okkar um koll.“
Eftir þetta tóku frumbyggjar
héraðsins að venja komur sínar
til skipanna. Tókst góð vinátta
með þeim og skipverjum, og svo
fór, að leiðangursmenn skírðu
einn villimanninn til kristni. At-
höfninni lýsir Pigafetta á þessa
leið:
„Viku síðar fór skipverji einn
í land til að afla eldsneytis. Hitti
hann risa af sama kynþætti og
eins klæddan og þann, sem fyrr
er nefndur. Hann bar boga og
örvar að vopni. Er hann nálgað-
ist skipverjann, snerti hann koll
sinn og kropp, en benti síðan til
himins. Skipverjinn fór eins að.
Síðan urðu þeir samferða til
skýlisins á hólmanum. Skýlið
var í senn smiðja og vöru-
geymsla. Risi þessi var stærri og
sterklegri en þeir villimenn, er
við höfum áður séð, og trylltari
í öllu sínu atferli. Er hann stökk
eða dansaði, sparn hann við fót-
um svo fast, að spor hans í sand-
inum voru marga þumlunga á
dýpt. Hann dvaldi hjá okkur
nokkra daga og við kenndum
honum að nefna heiti frelsarans
og lesa „Faðir vor“. Hann las það
að síðustu jafnvel og við, en
neytti róms sem hann mátti. Að
lokum skírðum við hann. Hann
hlaut nafnið Jóhann. Að skírn-
argjöf gaf Magellan honum
skyrtu, treyju, dúkbuxur, húfu,
spegil, hárgreiðu. bjöllu og ýmsa
smáhluti aðra. Er við fluttum
hann í land, var hann glaður vel,
og þótti honum för sín hafa vel
tekizt. Daginn eftir fserði hann
okkur að gjöf eina af skepnum
þeim, sem ég hef áður minnzt á.
Við launuðum honum með giöf-
um og báðum hann að færa okk-
ur fleiri, en ekki heimsótti hann
okkur eftir það.“
Enda þótt leiðangursmenn
sýndu þannig í verki sannkristi-
lega umhyggiu fyrir sálarheill
heiðingianna, víluðu þeir ekki
fyrir sér að misnota barnslegt
traust boirra og einfeldni, og ber
sú saga trú þeirra ekki jafnfagr-
an vitnisburð. Pigafetta segir
söguna þannig:
„Magellan fvsti miög að hafa
tvo unga og íturvaxna menn af
þessum kynþætti á brott með
MUNIÐ
NIÐURSUÐUVÖRUR
MERKIÐ TRYGGIR GÆÐIN
★
AÐEINS VALIN HRÁEFNI
★
ORA VÖRUR í HVERRI BÚÐ
★
ORA VÖRUR Á HVERT BORÐ
Niðursuðuverksmiðjan ORA hf.
Símar: 41995 - 41996

FRÁ RAFHA
RAFHA eldavél, gerð 2650, með föstum hellum, 30 ára reynila.
- ÓDÝRASTA RAFMAGNSELDAVÉLIN á markaðinum. - Heim-
keyrsla og Rafha ábyrgð.
VIÐ 0ÐINST0RG - SlMI 10322
sér og flytja þá heim til Spánar,
ef auðið reyndist. Ekki sáum við
okkur fært að nema þá á brott
með valdi, og því var það, að
hann beitti þá brögðum nokkr-
um. Hann gaf þeim býsnin öll af
hnífum, speglum og glasperlum.
Er þeir gátu ekki við meiru tek-
ið, bauð hann þeim járnfjötra að
gjöf. Járnin vildu þeir fyrir alla
muni eignast. Magellan ráðlagði
þeim að láta spenna fjötrana að
fótum sér, þar eð þeir mættu
ekki á annan hátt með þá kom-
ast. Þeir treystu okkur og trúðu
í öllu og létu skipverja mót-
spyrnulaust leggja á sig fjötrana,
en er þeir skildu, hvernig kom-
ið var hag þeirra, ærðust þeir,
hvæstu og blésu og kölluðu há-
stöfum á liðsinni ,,Sebatos“, en
hann er æðstur guða þeirra.
Þannig náði Magellan nokkrum
körlum af kynþætti þessum, og
nú ákvað hann að beita öllum
brögðum til að handsama nokkr-
ar konur af sama kynþætti. Hann
bauð leiðangursmönnum að
fjötra aðra tvo með valdi. Var
ætlunin að þvinga þá til að. vísa
mönnum okkar leiðina til þorps-
ins, þar sem konur þeirra höfð-
ust við. Níu fílefldustu skipverj-
arnir urðu að beita öllu sínu afli
og harðfengi við að fella þá og
koma á þá fjötrum. Öðrum
þeirra tókst að spyrna af sér
fjötrunum, en hinn veitti svo
harða mótspyrnu, að menn okk-
ar urðu að veita honum áverka
á höfuð, svo að hann dasaðist.
Síðan var hann neyddur til að
veita mönnum okkar leiðsögn til
þorpsins. Þegar þangað kom, og
konur sáu, hvernig hann var
leikinn, ráku þær upp slík vein,
að heyra mátti langar leiðir. Þá
var langt liðið kvölds, og Juan
Carvalho stýrimaður, er hafði
forustu í kvennaráninu, ákvað
að dvelja um kyrrt í þorpinu til
morguns, en hafa þó gát á öllu,
er þar gerðist. f þann mund
komu tveir villimenn til hans,
voru hinir vingjarnlegustu og
virtust fagna komu leiðangurs-
hópsins. En þegar leið að morgni,
mæltu menn þessir nokkur orð
við konurnar, og á sömu andrá
hvarf allt hyskið út í buskann,
karlmenn konur og krakkar, og
það svo skjótt, að menn okkar
máttu ekkert aðhafast. Ekkert
tók fólkið með sér, nema skepn-
ur þær, sem fyrr er á minnzt.
Menn okkar skutu á eftir því, en
það bar skjótt undan sem hesta
á stökki og hljóp á svig og- í
króka, svo ógerlegt var að hæfa
það með skotum. Einn villimað-
urinn leyndist í kjarri og skaut
þaðan eitruðum örvum að mönn-
um okkar, særði einn, og fékk sá
samstundis bana. Menn okkar
jarðsettu hann, kveiktu í þorp-
inu og héldu síðan brott þaðan
til strandar.“
Vetrarlægið reyndist örugg
höfn, og vistaskortur olli leið-
angursmönnum ekki neinum
Framhald á bls. 40.
40. tbi. VIKAN 37