Vikan - 14.01.1971, Blaðsíða 12

Smásögur eftir Nóbelskáldkonur
Akur
almennings
EFTIR PEARL S. BUCK
★ ★★★* Ir-k-ic!f1rkirirk-!c*-kirlrir'k -Jrk-Jtickieirk-k'ír&irk-fri
¥
★
★
*
-K
-K
-X
*
¥
f
*
■S
¥
-K
■fi
■S
■S
★
■S
-x
■S
■S
■S
■S
■S
■S
*
¥
*
¥
■S
■S
■S
¥
¥
★
■S
■S
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
Vi.-.V******-'
Frá því að bókmenntaverðlaun Nóbels voru veitt í
fyrsta sinn árið 1901, hafa sex konur hlotið þau: Selma
Lagerlöf (1909), Grazia Deledda (1926), Sigrid Undset
(1928), Pearl S. Buck (1938), Gabriela Mistral (1945) og
Nelly Sachs (1966). VIKAN mun á næstunni birta eina
smásögu eftir hverja af Nóbelsskáldkonunum sex. Sú
fyrsta er eftir bandarísku skáldkonuna Pearl S. Buck.
Hún fæddist árið 1892 í Kína og ólst þar upp, en hlaut
menntun sína í Bandaríkjunum. Að námi loknu sneri
hún aftur til Kína og fékkst þar við kennslu um árabil.
Þar skrifaði hún fyrstu skáldsögur sínar, sem allar ger-
ast í Kína, m. a. „The Good Earth“, en fyrir hana hlaut
hún Nóbelsverðlaunin 1938. Þegar byltingin brauzt út,
fluttist hún til Bandaríkjanna og hefur verið búsett þar
síðan. Hún hefur alla ævi barizt fyrir vinsamlegum sam-
skiptum austurs og vesturs. Fáir höfundar hafa skrifað
af meiri þekkingu og skilningi um kínversku þjóðina,
og er smásagan, sem hér birtist, gott dæmi um það.
X
X
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
i
X-
X-
X-
X-
X-
$
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X-
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★*★★★★★★+★★★★★★★
Wang San, forystumaður
þorpsbúa í San-lí-wan-tse,
hlýddi á mál unga mannsins af
mikilli athygli. Hann var ein-
lægur, þessi unglingur, líklega
bezti piltur, en einfeldni hans
var brjóstumkennanleg. Aumk-
unarverðast af öllu var þó að
hann skyldi ekki einu sinni
vita það sjálfur, að hann vissi
ekkert. En það varð þó að
hlusta á hann, úr því hann var
sendur frá þeim háu, þarna í
Peking, því allir vissu að bezt
var að ljá þeim eyru og helzt
af öllu án þess að svara, ef
unnt var. Hingað til hafði
Wang San gætt fyllstu stilling-
ar. Ekki mælt orð af vörum.
Nú var þó svo komið, að þar
sem hann stóð á þreskipalli
þorpsins, umkringdur grönnum
sínum þöglum og þungbúnum,
fann hann óstjórnlega ákvörð-
un rísa í brjósti sér, skeyting-
arleysi svo lá við örvinglan.
Vel mátti á það hlusta er rætt
var um hversu frábær maður
Maó formaður var og hve illir
þeir voru, hinir amerísku
heimsvaldasinnar. En hrís-
grjónin bar hann náin kennsl
á sjálfur. Ójá, hann þekkti allt
sem að þeirra ræktun laut.
vissi hvernig bezt var að haga
sér við uppskeruna. Það þurfti
enginn að kenna honum neitt
varðandi hrísgrjónaræktina.
Hann hóf upp rödd sína.
..Félagi Lí!“
Ungi maðurinn þagnaði og
litaðist um eftir þeim er talað
hafði.
„Það er ég,“ mælti Wang
San. Hann þokaði sér fram
gegnum þyrpingu bændafólks-
ins.
,,Hvað óskið þér að segja?“
rnurði félagi Lí.
Wang San stóð gleitt með
handleggi krosslagða á brjósti.
Bláu baðmullarvinnufötin hans
voru hrein en bætt allvíða.
Einn fatnaður úr blárri baðm-
ull var allt og sumt sem hægt
var að veita sér um þessar
mundir og fötin í fyrra fóru í
bætur í ár. Nú þótt svo væri,
var einn fatnaður naumast
nægilegur. Talað var um að
tvenn föt þyrfti. í gamla daga,
þegar hver maður varð að sjá
um sín föt sjálfur, var gjarna
hægt að eiga nokkra fatnaði
samtímis. Þá þurfti maður ekki
um annað að hugsa en sig og
sína fjölskyldu. En eins og nú
var komið, var ekki um slíkt
að ræða. Bæði maður um tvo
fatnaði á ári, þýddi það millj-
ónir klæða, því fengi hann
tvenn föt, urðu allir hinir að
fá það líka, að ekki væri
minnzt á konur og börn. Það
var ómögulegt.
Wang San svaraði félaga Lí
hárri og skærri röddu, sem
honum var eiginleg. „Mig lang-
aði að segja það, að þessi nýja
aðferð við hrísgrjónasáningu
mun eyðileggja akra okkar.“
Félagi Li var hár maður og
grannur, ungur að aldri. Hann
var langleitur og fölur í and-
liti, varaþunnur og píreygur.
„Félagi Wang,“ sagði hann
kuldalega, „er það mögulegt
að þú teljir þig vita betur en
Maó formaður okkar?“
Wang San fann að kippt var
fast í lafið á treyju hans. Hann
þekkti að hér var hönd konu
hans að verki í varúðarskvni.
Hún hafði þá komið hingað
líka! Farðu þér hægt, var hún
að reyna að segja honum.
Mundu, að öldungarnir í þorp-
inu okkar voru skotnir fyrir
minni sakir en þetta! Hann gaf
henni engan gaum. Þau gátu
12 VIKAN 2 ‘bl