Vikan - 14.01.1971, Blaðsíða 19

Fyrstu raunverulegu erfið-
leikar foreldra byrja venjulega
þegar barnið er rúmlega
tveggja ára. Þá er það komið á
fyrsta, svokallaða, þrjózkuald-
urinn. Margir foreldrar leggja
þá fyrir sig þá spurningu, hvort
þetta geti verið litli glókollur-
inn þeirra í raun og veru. —
Barnið er eins og umskipting-
ur.
Þannig var það með Pelle.
Tvö fyrstu árin var hann
þægt og elskulegt barn, sem
gat haft ofan af fyrir sjálfum
sér með alls konar dundi og
hafði aldrei verið foreldrum
sínum áhyggjuefni.
En nú var hann orðinn
hræðilega erfiður og móðir
hans hélt jafnvel að eitthvað
væri að honum.
Það byrjaði með því að hann
vildi ekki gera neitt sem móð-
ir hans sagði honum, eða bað
hann um að gera. Það var sama
hverju hún stakk upp á, alltaf
sagði Pelle „nei, nei,“ eða „ég
vil ekki“ og labbaði leiðar
sinnar.
Þegar móðir hans fór með
hann út að ganga, vildi hann
ekki láta hana leiða sig, en
spennti greipar fyrir aftan bak
og skundaði einn sína leið.
En þó kastaði tólfunum, þeg-
ar móðirin ætlaði að klæða
Pelle í fötin. Þá trylltist hann
algerlega. Hann var ekki kyrr
eina einustu mínútu, hún varð
að elta hann um alla íbúðina
og þegar hún að lokum hafði
komið honum í, var hún svo
uppgefin, að hún hafði varla
orku til að fara út með hann.
Þegar Pelle á að borða, neit-
ar hann að setjast við borðið,
hleypur út í horn og stendur
þar, þriózkan uppmáluð. Það
sama skeður, þegar hann á að
fara í rúmið.
Og ekki nóg með það, Pelle
vill lika að allt fari eftir sett-
um reglum. Hann er búinn að
mynda einhvern vanahring
krin?um sig. Þegar hann er
háttaður, verður að leggja föt-
in hans eftir ákveðnum regl-
um á ákveðna staði, allir bíl-
arnir verða að standa í röð og
bangsi að sitja á vissum stól,
brúðan á öðrum stað. Þetta
tekur allt mikinn tíma. Ef
mamma hans reynir að fá hann
ofan af einhverri sérvizkunn’.
þá verður hann reiður, fleygir
sér í gólfið, sparkar og orgar
og allt fer í hönk.
Þannig hefur þetta gengið í
langan tíma og móðir Pelle
verður æ þreyttari. Hún fer að
íhuga hvort eitthvað sé að
drengnum. Getur það verið
NEI,ÉG
VIL EKKI
í þessari grein tekur barnasálfræðingurinn
Lillian Gottfarb fyrir vandamál fyrsta
þrjózkuskeiðsins, sem oft kemur þegar barnið
er aðeins tveggja ára ....
við og
börnin okkar
eðlilegt að svona lítið barn
hagi sér á þennan hátt? Hvað
er að Pelle? Hvernig á hún að
halda þetta út? Hve lengi
skyldi hann vera svona?
Barnasálfræðingurinn segir:
Yfirleitt öll börn ganga í
gegnum þetta erfiða þroska-
skeið á aldrinum tveggja til
þriggja ára, segir Lillian Gott-
farb. Hjá nokkrum þeirra eru
einkennin ekki svona slæm,
hjá sumum verri. Það fer eftir
skaplyndi og upplagi barnsins.
Fjörmikið og viljasterkt barn
getur orðið mjög erfitt á þessu
skeiði. Rólegt og hlédrægt barn
er sjaldan til vandræða fyrir
foreldrana.
Þrjózkuviðbrögð eru á eng-
an hátt óeðlileg, þau eru jafn
eðlileg og það að börnin fara
að ganga. En það er líka mik-
ið undir því komið hvernig
farið er að börnunum á þessu
þroskaskeiði. Það verður að
hafa í huga, að þetta er ekki
einfaldlega þrjózka, frekar það
að barnið er að fá meðvitund
um sinn eigin persónuleika.
Barnið fer að finna fyrir sér
sem einstaklingi, kemst að því
að það getur gert ýmislegt að
eigin frumkvæði. Barnið finn-
ur að það hefur sinn eigin vilja
og vill fá visst athafnafrelsi til
að reyna þessa nýju hæfileika.
Ef það verða miklir árekstrar
við foreldrana, sem skilja ekki
vel þetta ástand barnsins, en
halda að það sé aðeins orðið
óþægt og erfitt, og reyna að
beita barnið valdi, þá getur
þrjózkan orðið ennþá meiri og
bamið fær ennþá meiri þörf
til að sýna og sanna fyrir öðr-
um þessa nýju persónutilfinn-
ingu. Það getur orðið slæmur
vítahringur.
Hvernig eiga þá foreldrar að
haga sér gagnvart barninu á
þessu tímabili?
Fyrst og fremst þurfa for-
eldrar að vita að slík þroska-
skeið eru til og að þau eru full-
komlega eðlileg. Nú orðið eru
flestir foreldrar það upplýstir
að þeir vita um þessi vand-
ræðatímabil. En þrátt fyrir það
er það ekki alveg víst að mað-
ur geri sér far um að vera á
verði og reyna að verða fyrir-
myndarforeldrar samkvæmt
upplýsingabókum.
Hjá mörgum foreldrum
, stangast líka á nýtízkulegar
kenningar um barnauppeldi og
óljós tilfinning um að barnið
oiCTi að læra að hlýða.
Þegar þverlynt barn sýnir í
fyrsta sinn merki þess að gera
■ Framhald á bls. 39
2. tbi. VIKAN 1«)