Vikan

Útgáva

Vikan - 25.10.1973, Síða 9

Vikan - 25.10.1973, Síða 9
aö flytja mætti brynskip eftir honum án þess aö á honum sæi. Þessi vegur er mikið notaður af langferðabilum meö feröamenn. Kinversku landamærin eru fastur liöur i feröaáæltun feröaskrifstof- anna um Nepal. Þaöan fær feröa- fólkiö að horfa á Kina af „Vináttubrúnni”. Þaðan sézt kin- verskt bændaþorp i svimandi hæð. Ljósmyndavélar og kikirar verða að vera i handtöskunum. Þetta þorp er herstöö. Nepalska leyniþjónustan gizkar á aö þar séu staðsettir 40.000 hermenn. Nepalmegin landamæranna er enginn hermaöur sjáanlegur. Þar er, á miöri landamæralinunni, héilög, heit uppspretta. Þangað leita gjarnan barnmargir Hindú- ar frá Katmandu. Karlmennirnir rabba saman, á meöan konurnar baöa sig skrækjandi i volgu vatn- inu og börnin klifra upp á altarið. Þegar pilagrimur færir fram fórn, rétta þau fram hendurnar. ,,Það sem þú gefur guöunum, gef- ur þú börnunum”, segir hindúisk- ur málsháttur og guð heita vatns- ins er fikinn i sælgæti. Vegur frá Mao Slikar heitar uppsprettur eru viöa i Nepal. Þak heimsins er sjóðandi — hæstu fjöll heimsins mynduöust eiginlega fyrst. Viö jöiculrendurnar finna fjallgöngu- menn leifar sjávardýra og þar gætir stööugt meiri og minni jarö- hræringa. Mount Everest hækkar árlega um 16 sentimetra. Landa- mæri Nepal liggja þvert yfir tind- inn, þó aö Kinverjar telji sig eiga hæsta tind jaröar og árlegan vöxt jökulsins á honum einir. Það sviö- ur þjóöernissinnuöum Nepalbú- um. í sárabætur byggja Klnverjar veg frá Katmandu til Pokhara. Nýlega var lokiö gerö stærstu brúar i Nepal til þessa. Vilji ein- hver taka mynd af henni, er sá hinn sami spuröur hvort hann sé * njósnari. Pokhara er sennilega fegursti staöur i Nepal. Sumarhöll kon- ungsins, litil rauö bændabýli, appelsinulundir og jökullinn speglast i kristaltæru stööuvatni. Hér hafa tvær þúsundir landflótta Tibetmanna setztaö. Svissneskar friöarsveitir kenndu þeim aö hnýta teppi og af þvi hafa þeir meiri tekjur en flestir aörir ibúar i Nepal. Veröi einhver þeirra veikur leita þeir ekki til trúboðs- sjúkrahúsanna hjldur fara þeir til Tibet og leita þar kinverskra lækna. Asiskar náttúrulækningar njóta meiri tiltrúar en vestræn læknisfræöi og auövelt er aö kom- ast yfir landamærin milli Nepal og Tibet. Fjöldi Tibeta, sem flúðu til Nepal fyrir tiu árum, hafa snú- iö heim aftur, en margir heim- sækja fööurland sitt aöeins viö og viö og fara svo aftur til flótta- mannabúöanna og hjálparsveit- anna. Svisslendingar vinna lika aö landbúnaði I Nepal. 1 Lantang i Himalaya settu þeir á stofn mjólkurbú, sem stendur hæst allra mjólkurbúa i heimi, og þeir reyna aö bæta uppskeruna i Mið- Nepal meö breyttum ræktunarað- feröum. Nepalskir bændur eru Jakuxamir eru á beit í 5000 metra hæö. Á kínversku landamærunum eru heilagar uppsprettur. mennirnir veröa aö varast, þegar þeir lenda. Flugiö er heppilegasti feröamátinn i þessu háfjalla- landi. En bifreiöarnar þykja eft- irsóknarveröari. Fyrir tuttugu árum varö aö bera bifreiöarnar á stórum flekum frá Indlandi til Katmandu. Fyrir fimmtán árum voru þær fluttar meö flugvélum,f en nú er þeim ekiö eftir holóttum vegum frá Indlandi. „Vegirnir eru slagæöar Nepal nútímans”, segir Kirti Nidhi Bista forsætisráöherra. Og nú er stefnt aö þvi aö leggja vegi, jafn- vel til fjarlægustu þorpa sam- kvæmt yfirskriftinni: „Ein þjóö, eitt ríki, einn konungur.” Sam- eina á tvö þúsund tungumál I eitt rikismál og leggja á vegi til þess að auövelda miöstjórn ríkisins. „Þétt vegakerfi er bezta trygg- ingin fyrir sterku og sameinuöu Nepal”, sagöi sovézki sendiherr- ann viö opnun asfaltvegar, sem Sovétrikin lögöu I Nepal. Banda- rikjamenn veröa aö athuga sinn gang, þvi aö Nepal er eins og dvergur milli tveggja risa. Aö súnnanveröu er Indland og alþýöulýöveldiö Kina aö norðan- veröu. Kinverjar leggja beztu vegina i Nepal. Einn liggur beint frá Katmandu til kinversku landa- mæranna og er svo sterkbyggður, ekki uppnæmir fyrir þessum til- raunum. Til hvers er áö leggja hart aö sér, þegar helmingur upp skerunnar fer beint til landeig- andans? Þaö er óþekkt fyrir- brigöi að safna forða og vegna þess að óvenju litiö rigndi siðasta regntimabil, er hungursneyð á háslettunni núna. Fjölskyldurnar fimm, sem til- heyra yfirstéttinni, dreymir hins vegar um öra iðnþróun og vilja helzt fara aö dæmi V-Þjóðverja. Þýzk nöfn eru gamalkunnug i Nepal. I gömlum höllum hanga á veggjunum i gylltum römmum, auglýsingaspjöld um Kaisers Kaffe og þau eru siöan um alda- mót. Arið 1927 reisti Siemens skotfæraverksmiöjuna i Kat- mandu. Þýzkar hjálparsveitir rafvæddu nepölsk þorp. Nepölsku fjallalækirnir eru ein allra mesta orkulind jaröar. Þýzkir gestgjaf- ar reka konunglegu lúxushótelin og næst flestir ferðamennirnir koma frá V-Þýzkalandi. Aðeins Bandrikjamenn eru fjölmennari. Þegar Heinrich Lubke heim- sótti Nepal áriö 1967 tengdust Nepal og V-Þýzkaland sterkari böndum. Tveimur árum áður stofnaði Thyssen Nepalrann- sóknamiöstöö og sendi visinda- menn til Himalaya. En fram til þessa hafa ekki fundizt sérlega verömæt hráefni þar, En fjórir þýzkir byggingafræðingar sáu sér leik á boröi aö reisa sementsverk- smiöju i Katmandudalnum. „Aöur en langt um liöur veröur eins um aö litast hér og i Ruhr- héraðinu”, segir dr. Zeiher frá Stuttgart. Hann hefur dvaliö i Nepal i þrjú ár og hefur nóg að starfa. tbúar landsins eru tiu og hálf milljón, en þar eru aðeins hundraö læknar og átta tannlækn- ar. „Oft er ekkert hægt aö gera hér annaö en örvinlast”, segir dr. Zeiher. Þaö sama segja margir embættismenn — hver einasta hinna fimm fjölskyldna hefur sin- ar eigin hugmyndir um nútimæ stjórnarhætti. Fyrir skemmstu fór prins Himalaya til V-Þýzka- lands. Hann er „vestursérfræö- ingur” konungsfjölskyldunnar, þvi aö hann losaði einu sinni Amerikana, sem var á brúökaups ferö i Katmandu, við brúöi sina. Prinsinn leitaöi hófanna hjá auö- mönnum i Hamborg um aö hefja hótelrekstur i Katmandu. Hann setti þau skilyröi fyrir samvinnu, aö hann sjálfur ætti 51% hluta- bréfa i hótelrekstrinum, en þó varö þýzki hluthafinn að bera all- an kostnaö. En Nepal stendur eigi að siöur höllum fæti i viöskiptum sinum viö útlönd. 1 siðustú fimm ára áæltun vantaöi 40% upp á að Nepalar gætu flutt eins mikiö út og þeir þurftu aö gera til þess aö áæltunin fengi staöizt. Næsta fimm ára áætlun viröist ekki ætla að ganga neitt betur. Þó hefur Bandarikjastjórn boöizt til aö leggja fram 16 milljónir dollara aukalega til þess a‘ð styðja viö Nepalstjórn. Hinn þrettánda júni lét stjórnin eftirfarandi tilkynn- ingufrá sér fara: „öllum heimin- um er heimilt aö stuöla aö þróun i Framhald á bls. 22 43. TBL. VIKAN 9

x

Vikan

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.