Vikan - 25.11.1976, Blaðsíða 36

I SMÁSAGA
MHr1tIItJ n eftir
^ W l9 9 O. HENRY
og sólmcirinn
Á homi Sjöttugötu var stór og
skrautlegur sýningargluggi í
skartgripabúð. Subbi tók upp
steinhnullung og kastaði honum
gegnum rúðuna. Fólk kom hlaupandi
fyrir götuhornið, lögregluþjónn í
broddi fylkingar. Subbi stóð kyrr
með hendur í vösum og brosti, þegar
hann sá gylltu hnappana.
Subbi ók sér órólega á bekknum
sínum á Madisontorgi. Þegar gæsir
fljúga hátt að kvöldlagi, konur án
selskinnskápu taka að láta vel að
mönnum sínum, og Subbi tekur að
aka sér órólega á bekknum, má þér
vera ljóst, að veturinn er að nálg-
ast.
Subbi varð sér þess óþægilega
meðvitandi, að tími var kominn til
að setjast á rökstóla með sínum
innri og betri manni til að hugsa
upp bjargráð gegn komandi hörk-
um. Og þess vegna hreyfði hann sig
órólega á bekknum.
Vetrarsetuvonir Subba voru ekki
mjög háleitar. Ekki bar þar á sigl-
ingum um Miðjarðarhafið, bláum
himni suðrænna landa eða hóglífi á
eynni Kaprí. Þriggja mánaða dvöl á
eynni var allt, sem sál hans þráði.
Þriggja mánaða fritt fæði og hús-
næði ásamt þægilegum félagsskap,
án þess að vera angraður af frosti og
áhyggjum fyrir morgundeginum,
þetta var i augum Subba hámark
eftirsóknarverðra lífsþæginda.
Árum saman hafði gestrisið fang-
elsið verið vetursetustaður hans.
Einmitt i sama mund og lánsam-
ari samborgarar hans i New York
keyptu sér farmiða til Pálmastrand-
arinnar eða Rivierunnar hvert haust
hafði Subbi gert sínar lítillátu ráð-
stafanir fyrir árlega pilagrimsför til
Eyjarinnar. Og nú var tíminn kom-
inn. Kvöldið áður höfðu þrjú þykk
sunnudagsblöð, sem hann bar undir
frakkanum, ekki megnað að bægja
frá honum kuldanum, þar sem hann
svaf á bekknum sinum rétt hjá gos-
brunninum á þessu gamla torgi.
Þess vegna gnæfði Eyjan nú sem
fyrirheitna landið i hugskoti Subba.
Hann fyrirleit þá framfærslu, sem í
nafni mannúðarinnar var veitt þurf-
andi borgurum. Að áliti Subba var
réttvísin skárri en mannkærleikur-
inn. Það var endalaus röð af stofn-
unum, bæði á vegum borgarinnar
og góðgerðafélaga, þar sem hann
gat leitað ásjár og fengið fæði og
húsaskjól eftir þeim hógværu kröf-
um, sem hann gerði. En stoltum
manni eins og Subba voru ölmusu-
gjafir þungbærar. í stað peninga
varð að greiða með auðmýkingu sér-
hverja gjöf úr hendi mannkærleik-
ans. Þess vegna er betra að vera
gestur réttvísinnar, sem, enda þótt
hún hafi sina reglugerð, hnýsist
ekki um of í einkamál manna.
Þegar nú Subbi hafði afráðið að
fara til Eyjarinnar, hófst hann strax
handa um að fá ósk sína uppfyllta.
Margar þægilegar aðferðb- voru til
þess. Sú ákjósanlegasta var að fá
sér ríkulegan kvöldverð á dýrum
veitingastað, og svo, eftir að hafa
lýst yfir greiðsluþrotum, vera af-
hentur lögreglunni þegjandi og
vafningalaust. Skyldurækinn
dómari myndi sjá um framhaldið.
Subbi yfirgaf bekkinn og rangl-
aði út af torginu og yfir malbikið,
þangað sem Breiðgata og Fimmta-
gata mætast. Hann stansaði úti
fyrir glæstum veitingastað, þar sem
á hverju kvöldi safnast saman
úrvalið af afurðum vínviðarins,
silkiormsins og mannholdsins.
Subbi var fullur sjálfstrausts frá
neðsta vestishnapp og uppúr.
Hann var rakaður og jakkinn hans
þokkalegur, og litlu þverslaufuna
hafði hann fengið að gjöf frá
trúboðskerlingu á allraheilagra-
messu. Gæti hann náð sér í borð án
þess að vekja grunsemdir, mundi
honum vel vegna. Sá hluti hans,
sem sæist ofan borðsins, mundi
ekki vekja neina tortryggni í huga
þjónsins. Steiktönd, hugsaði Subbi
væri vel viöeigandi, ásamt flösku af
AmontiUado, síðan kaffi, koníak og
vindill. Upphæðin yrði ekki' nógu
mikil til að vekja yfirþyrmandi
hefndaraðgerðir af hálfu eigandans,
en máltiðin mundi veita honum
saðningu og hamingju á leiðinni til
vetrarsetustaðarins.
En jafnskjótt og Subbi sté fæti
inn fyrir dyr veitingahússins, kom
yfirþjónninn auga á trosnaðar bux-
ur hans og slitna skóna. Reiðubún-
ar, sterkar hendur sneru honum við
og ýttu honum í skyndi út á
gangstéttina og forðaði þar með
öndinni frá leiðinlegum örlögum.
Subbi beygði út af Breiðgötu.
Svo virtist sem leið hans til hinnar
langþráðu Eyju mundi ekki verða
leið sælkerans. Til einhverra ann-
arra ráða varð að grípa til að
komast til sælustaðarins.
Á homi Sjöttugötu var stór og
skrautlegur sýningargluggi í skart-
gripabúð. Subbi tók upp stein-
hnullung og kastaði honum gegnum
rúðuna. Fólk kom hlaupandi fyrir
götuhomið, lögregluþjónn í broddi
fylkingar. Subbi stóð kyrr með
hendur í vösum og brosti, þegar
hann sá gylltu hnappana.
„Hvar er maðurinn, sem gerði
þetta?” spurði lögregluþjónninn
sstur.
„Dettur þér ekki í hug, að ég
kunni að eiga þátt í því?” sagði
Subbi ögrandi, en ekki óvinsamlega
enda vongóður um, að oskir hans
myndu brátt rætast.
ímyndunarafl lögregluþjónsins
neitaði að samþykkja Subba, jafn-
vel sem vitni. Menn, sem mölva
glugga, biða ekki a staðnum til að
skeggræða við handhafa laganna.
Þeir taka til fótanna. Lögreglu-
þjónninn kom auga á mann, sem
var á hlaupum utar í götunni til að
ná í strætisvagn. Með reidda kylf-
una tók hann á rás eftir þeim
manni. Subbi ranglaði á burt, þung-
ur í skapi eftir tvöföld vonbrigði.
Hinum megin götunnar var veit-
ingahús, sem ekki lét mjög mikið
yfir sér. Það höfðaði til manna með
mikla matarlyst en lítil peningaráð.
Loftið var þykkt en súpan þunn!
Þangað inn fór Subbi með sína
lélegu skó og trosnuðu buxur án
þess að mæta mótspymu. Hann sat
við borð og nærði sig á nauta-
steik, brauði og skorpusteik. Að þvi
búnu trúði hann þjóninum fyrir því,
að hann og minnsti peningurinn í
umferð væru alls ókunnugir.
„Nú er ekki um annað að gera en
kalla á lögguna,” sagði Subbi, „og
láttu viðskiptavininn ekki bíða
lengi.”
„Engin lögga handa þér,” sagði
þjónninn og kallaði á tvo aðra þjóna
sér til aðstoðar.
Þeir útvörpuðu Subba léttilega,
svo hann kom á vinstra eyra niður
á gangstéttina. Hann skreiddist á
fætur smátt og smátt, líkt og
tommustokkur, sem opnast, og
dustaði rykið af fötum sínum.
Handtaka virtist ekki annað en fjar-
lægur óskadraumur. Eyjan var
órafjarri. Lögregluþjónn, sem stóð
úti fyrir búðarglugga skammt frá,
hló og labbaði burt.
Subbi ferðaðist fimm hundruð
metra áður en hann öðlaðist nægi-
legt hugrekki til að reyna á ný.
I þetta sinn bauðst tækifæri sem
hann í mikilli bjartsýni taldi öld-
ungis pottþétt. Ung stúlka, sæmi-
lega klædd og snyrtileg stóð við
búðarglugga og horfði með sýnilegri
athygli á útstillingargripina, rak-
áhöld og blekbyttur. TVo metra frá
glugganum stóð stór og illilegur
lögregluþjónn og hallaði sér upp að
brunahana.
Ætlun Subba var að taka á sig
gervi andstyggilegs og ósvífins
flagara. Fágað og fínlegt útlit fóm-
arlambsins ásamt návist þjónustu-
reiðubúins lögreglumannsins
styrkti hann í þeirri von, að brátt
myndi hann finna gamalkunnugt
tak á handlegg sér, sem síðan
tryggði honum vetrardvöl á litlu,
notalegu Eynni.
Subbi lagaði slautuna herkerling-
arnaut, setti pottlokið glannalega á
ská og sigldi upp að síðunni á kven-
manninum. Hann blikkaði hana,
hóstaði og ræskti sig, brosti og
skældi sig. Hegðaði sér í fáum
orðum sagt eins og ekta flagari,
eftir því sem hann hafði þekkingu
til. Útundan sér sá Subbi, að
löggan gaf honum nánar gætur.
Unga stúlkan gekk nokkur skref,
beindi síðan á ný allri athygli sinni
að blekbyttunum. Subbi elti, renndi
djarfmannlega upp að siðunni á
henni, lyfti hattinum og sagði:
„Hæ, Belinda, langar þig ekki til
að koma og leika við mig i garð-
inum mínum?”
Löggan gaf honum enn gætur.
Unga ofsótta stúlkan þurfti ekki
annað en lyfta fingri, og Subbi væri
svo gott sem kominn á leið til sælu-
eyjarinnar. Honum fannst sem
hann fýndi þegar notalegan ylinn
á stöðinni. Unga stúlkan snéri sér
að honum, rétti út hendina og greip
um jakkaermi hans.
„Sjálfsagt, Mikki,” sagði hún
glaðlega, „ef þú vilt blæða á mig
einni stórri kollu af bjór. Eg hefði
talað til þín fyrr, en löggan var að
horfa.”
Með ungu stúlkuna upp á arminn
labbaði Subbi framhjá löggunni,
yfirkominn af vonleysi. Hann virt-
ist dæmdur til frelsis.
Á næsta götuhorni sleit hann sig
af kvenmanninum og tók til fót-
anna. Hann staðnæmdist i hverfi,
þar sem kvöldlífið var einna fjörug-
ast og strætin björtust. Konur í
loðkópum og menn i þykkum
36 VIKAN 48. TBL.