Vikan - 17.04.1980, Page 47

fram á unglingsárum með fullum styrk.
Það má líta á hana sem algjörlega
nauðsynlega þörf unglings til að finna
aftur eigin persónu, finna sitt eigið sjáif.
1 því líkist unglingurinn litlu barni.
Til þess að geta upphafið sjálfan sig
verður unglingurinn að verða
sjálfstæður og óháður foreldrunum.
Afskipti foreldra getur unglingnum
fundist vera ógnun við sjálfs-
upphafningarþörf sína. Og of mikla
afskiptasemi getur unglingur upplifað
sem eyðileggingu á möguleikunt til þess
að skynja sig sem sig sjálfan og engan
annan. En unglingum getur lika þótt of
litil afskiptasemi slæm, þar sem þeir hafa
líka þörf fyrir að fá stuðning frá
einhverjum og finna að einhverjum þyki
vænt um þá, og hafa persónu sem þeir
geta tekið sér til fyrirmyndar.
Vandi foreldra er að finna jafnvægi á
milli þessara hluta. Þeir þurfa að geta
sameinað það að sýna ungiingnum hvað
þeir meta og leggja áherslu á og hvað
ekki, við hverju þeir búast af
honum og hverju ekki, sýna bæði
jákvæðar og neikvæðar tilfinningar
sínar í tengslum við það sent þeim líkar
og mislíkar, en án þess að krefjast þess
að unglingurinn taki og geri gildismat,
væntingar og tilfinningar þeirra að
sinum.
Er erfiðara að vera unglingur í
dag en áður fyrr?
Það er sennilega erfiðara að vera
unglingur i dag en það var áður fyrr.
Unglingar þroskast t.d. fyrr líkamlega en
áður og þar sem likamlegur þroski setur
að mörgu leyti mörkin á milli
fullorðinsára og bernsku getur þetta
reynst erfitt. Bernskan er orðin styttri og
unglingsárin lengri. En ýmislegt annað
kemur til sem gerir aðstöðu unglinga
erfiða. Lítum á nokkur atriði.
Unglingar þurfa að umgangast
fullorðið fólk en umgangast yfirleitt
sárafáa fullorðna utan heimilis. Ungling-
ar hafa mikla þörf fyrir að þeir séu ein-
hvers metnir, að þeir geti staðið sig, en
skynja það sjaldan. Skólinn skiptir t.d.
unglingum upp í þá sem eru duglegir og
þá sem ckki standa sig. Skólinn skilur
líka yfirleitt sáralítið þá afstöðu og þá
hugsanlegu persónulegu erfiðleika sem
unglingar geta verið i.
1 atvinnulífinu þarf bæði færri
unglinga og störf þeirra eru ekki metin
til jafns við fullorðinsstörf. Unglingar
þurfa öryggi og sjálfskennd en því er
mætt með kröftugum unglingaiðnaði —
tiskuiðnaði sem býðst til þess að
fullnægja þessum þörfum með tísku-
prjáli. Unglingar þurfa ást, virðingu og
sjálfsmetakennd en hitta oft fyrir fyrir-
litningu, hræðslu og gagnrýni
fullorðinna.
Vinahópurinn — félagarnir — verður
mikilvægur. Þar ríkir gjarnan sú skoðun
að allt lif fullorðinna skuli fyrirlíta en þó
stæla. Og unglingar nú á dögum gera allt
sem foreldrar þeirra gerðu. Þeir gera það
bara fyrr. Þeir eru lengur úti á kvöldin,
byrja að reykja og drekka fyrr og hafa
samfarir fyrr.
Að mynda foreldrahópa
Það er erfitt að vera unglingur og það
er erfitt að vera foreldri unglings. Báðir
hóparnir þurfa á stuðningi að halda.
Unglingarnir geta yfirleitt fundið sina
hópa sjálfir en foreldrar unglinga eru
yfirleitt einir með sín mál. Foreldrar
unglinga gætu myndað hópa til að ræða
sín málefni, ekki til að finna sameigin-
legar lausnir heldur til að finna ef til vill
ólíkar leiðir og korna auga á nýjar
skoðanir.
Auk þess að margir erfiðleikar geti
verið sameiginlegir foreldrum unglinga
er líka oft gott að vita að maður er ekki
einn um málin. Að mynda foreldrahópa
getur líka verið leið til að sýna ungling-
um að öllum er ekki sama unt þá — og
þess þurfa þeir.
16. tbl. Vlkan 47