Vikan - 01.11.1984, Síða 34

Burt með svæluna - segja þeir íKína líka!!
Það er alkunna hve heilbrigðis-
yfirvöld Vesturlanda hafa á seinni
árum háð harða baráttu gegn
reykingum. Þetta er talið hafa
borið nokkurn árangur. Þaö hefur
á hinn bóginn vakið athygli vest-
rænna ferðamanna sem heimsótt
hafa Kína hve mikiö Kínverjar
reykja og svo til eingöngu það sem
hér er talið hættulegast:
sígarettur. Þar til fyrir skömmu
þekktust ekki reyklausir vagnar í
kínverskum járnbrautarlestum.
Um borð í flugvélum reyktu
Kínverjar svo mikiö aö menn
vissu ekki hvort skýin voru utan
vélar eöa innan. Það var reyndar
til siðs hjá flugfélagi þeirra Kín-
verja að útbýta sígarettum
ókeypis. Þaö var til siðs því nú
hafa stjórnvöld hafiö mikla
baráttu gegn reykingum og hafa
meðal annars afnumið þessa
gjafaúthlutun.
Kínverjar eru meðal mestu
sígarettureykingamanna í
heiminum. Um það bil fjórðungur
þjóðarinnar reykir að staðaldri.
Hinn ríkisrekni tóbaksiðnaður er
afkastamikill. Á síðasta ári voru
framleiddir 911 milljarðar
sígarettna eða um 3600 á hvern
reykingamann. I landimu eru 140
sígarettuverksmiðjur og á
markaðnum eru um 1000
vörumerki. Tegundirnar eru mjög
misdýrar eöa frá einni krónu og
tuttugu og upp í fimmtán krónur
sem er nálægt hálfum daglaunum
verkamanns. Engar áletranir eru
á sígarettupökkunum í Kína til
þess að vara fólk viö skaðsemi
reykinga.
En Kínverjar eiga við ramman
reip aö draga. Lífið í Kína er
fábreytt og reykingar eru nokkurs
konar „fátækra manna gaman”,
að minnsta kosti meðan hitt, sem
við íslendingar nefnum þessu
nafni, er höfuðsetið af yfirvöldum
til þess að þjóðinni fjölgi ekki um
of.
Þá er það ekki síður erfitt að
leiðtogarnir reykja eins og
strompar. Sjálfur höfuðforinginn,
Deng Xiaoping, hefur viðurkennt
opinberlega aö helsti lösturinn í
hans fari séu tóbaksreykingar og
sá slæmi siður að spýta. Þetta
síðarnefnda var reyndar líka
þjóðarósómi á Islandi fyrir hálfri
öld eða svo.
En fleiri þrándar eru í götu
þeirra Kínverja. Samfara opnun
landsins fyrir erlendri fjárfest-
ingu hafa þeir gert samninga við
ýmis erlend stórfyrirtæki um
verksmiðjur í Kína. Eitt af
þessum fyrirtækjum er tóbaks-
fyrirtækiö R.J. Reynolds sem er
stærsti sígarettuframleiðandi
Bandaríkjanna. Hafa Kínverjar
nýlega gert samning við þetta
fyrirtæki um aö reisa verksmiöju í
suöausturhluta Kína. Hún mun
framleiða einn og hálfan milljarð
sígarettna árlega og eiga tveir
þriðju hlutar þess aö seljast innan-
lands. Því er ekki að neita að
margir efast því um heilindi
stjórnvalda í herferðinni gegn
reykingum.
Það sem veldur þó hvað
mestum áhyggjum er sú
staðreynd að áróöurinn viröist
duga lítt til þess aö fá unga reyk-
ingamenn til þess að leggja
þennan löst af. Nýlegar upplýs-
ingar um aö reykingar geti valdið
skemmdum á sáðfrumum kunna
að breyta þessu. Þrátt fyrir allt
viröist mönnum enn sárara um
sæöiö úr sér en sígarettuna sem
dinglar mannalega úr kjaftvikinu.
(Aö mestu samkvæmt Time)
34 Vikan 38. tbl.