Vikan - 18.02.1988, Blaðsíða 44

Grænfriðungar
skora nú á Breta
að kaupa ekki
íslenskan fisk
og reyna þar
með að reka
fleyg á milli
vinaþjóða.
Það ilggur við að manni
fatist flugið við þær fréttir að
enskir grænfriðungar hafi
sett upp skilti á áberandi
stöðum þar sem skorað er á
Breta að kaupa ekki fisk né
aðrar vörur af íslendingum.
Þeir kalla íslendinga slátrara
vegna þess að þeir veiða
hvaíi í vísindaskyni og vilja
þar með sanna að stofnar
hvala þoli takmarkaðar veið-
ar. Og þessir grænfiriðungar
eru fiiíltrúar þjóðar sem á
sér heldur blóðuga sögu í
fortíðinni.
Þetta fólk er búið að gleyma
því að íslenskir sjómenn týndu
margir lífi i seinni heimsstyrj-
öldinni þegar verið var að flytja
fisk í stórum stíl á milli landa.
Við getum sagt að þetta hafi ver-
ið í miðri sláturtíðinni hjá
Bretum. Flestir vinnufærir
menn á Bretlandi voru þá upp-
teknir við að varðveita friðinn
gegn offíki Hitlers. Þá sárvant-
aði Breta fiskinn til viðurværis
þar sem þeir gátu illa haldið úti
fiskveiðum sjálfir. Við verðum
að trúa að skynsemi almennings
á Englandi muni ráða gegn þess-
um áróðri misviturra manna
Hættum að kaupa
off Englendingum
sem hafinn er gegn íslending-
um.
Áróður grænfriðunga er ill-
vígur rógur og af því tagi
að það er ekki hægt annað
en kalla þann áróður hryðju-
verk. Almenningsálitið á íslandi
hlýtur að snúast gegn Bretum
svipað og í landhelgisdeilunum
forðum en það tók mörg ár að
samskipti þjóðanna kæmust í
jafhvægi á ný. Enda er það lær-
dómsríkt ef Englendingar ætla
að hefja kúgunaraðgerðir á sama
hátt og Bandaríkjamenn hóta
okkur. Það hlýtur að vera komið
að því að íslendingar endur-
skoði afstöðu sína gagnvart
svokölluðum „vinaþjóðum".
Það er veikleiki lýðræðisins
að öfgahópar og hryðjuverka-
menn skuli geta vaðið uppi og
unnið ómæld spellvirki jafnvel
rekið fleyg á milli vinaþjóða.
Við þekkjum flest kjafts-
högga-friðinn. Mörg dæmi eru
um það þegar kastast í kekki á
milli vina og sá ölvaði, stóri og
sterki gefur þeim litla og veik-
burða á hann um leið og hann
segir: — Og vertu svo góður og
til ffiðs. Þú gerir bara það sem
ég segi þér, elsku vinur.
En kjaftshöggaffiðurinn á illa
við í samskiptum þjóða því
virða þarf sjálfsákvörðunarrétt
og lífshagsmuni vinveittra þjóða
jafnvel þó önnur séu minni
máttar. Uppivöðslumenn mega
ekki ná þeim árangri að helst líti
út fýrir að þeir séu raunveruleg-
ir fúlltrúar þjóðanna. Þá er
ffiðnum hætt.
Ef grænfriðungar á Englandi
vildu vera sjálfum sér sam-
kvæmir þá ættu þeir að líta sér
nær. Á norðanverðu Skotlandi
er verið að byggja og stækka
stóriðju til endurvinnslu á
kjarnorkuúrgangi og öðrum
geislavirkum efnum frá iðnaði.
Flestir eru sammála um að þessi
„iðnaður" geti orðið öllu líffíki
Norður-Atlantshafs stórhættu-
legur, jafnvel hvölunum líka.
Það þyrfti að koma í veg fýrir að
þessi iðja yrði að veruleika.
Þarna er raunverulegur ffiðun-
arvettvangur á heimavelli sem
er vafalaust mjög brýnn ef ekki á
illa að fara. Það má ekki henda
að „iðnaðar-slys“ drepi eða sýki
allar lífverur hafsins. Þá þarf
ekki að deila um hvalina og ekki
fiskinn heldur.
En hvað geta íslendingar
gert? Auðvitað þarf að gera
miklu stærra átak til að mæta
þeim áróðri sem gegn okkur er
beitt. Auka þarf fræðslu og
kynningu á starfsemi okkar og
vísindastarfi á meðal erlendra
þjóða. Og svo verður al-
menningur að hafa það sterk-
lega í huga ef sú staða kemur
upp að fiskmarkaðir okkar bíði
hnekki að enskar vörur verði
sniðgengnar af öllum almenn-
ingi á íslandi.
Sú þróun hefur enda orðið að
viðskiptin eru orðin fjölþættari
og hafa beinst til fleiri þjóða. Til
dæmis er fiskútflutningur til Jap-
an að aukast hröðum skrefum
og hafa má í huga að á þeim
slóðum eru nánast allar jsarfir
okkar á boðstólum þó viðskipti
verði seinvirkari vegna fjarlægð-
ar. Um verð og gæði efast
enginn.
Það er oft erfitt að vera bara
lítill páfi í stórum og illum
heimi og geta lítið að gert annað
en þykja nóg um. En að minnsta
kosti ætla ég að panta mitt
viðurværi frájapan. Sóblómaffæ
þaðan eru bæði ódýr og góð og
svo afþanta ég enska fúglakom-
ið sem er í pöntun. Ég er bara
svo hneykslaður.
Páfi.
44 VIKAN