Vikan - 15.09.1988, Blaðsíða 58

Hver ekur síðasta bílnum?
Vikan kynnir nýjan rithöfund, Ágúst Borgþór Sverrisson,
sem er að senda frá sér smásagnasafn.
TEXTI: STEINGRÍMUR MÁSSON
LJÓSM.: KÁRI INDRIÐASON
a gúst Borgþór Sverris-
/ik son hefur hingað til
verið eitt af þessum
JL fjölmörgu lítt
þekktu nöfnum í bókmennta-
heiminum. Ferill hans fram að
þessu hausti er enda dæmi-
gerður fyrir nokkuð stóran
hluta þjóðarinnar: Hann hefur
sent frá sér eitt ljóðakver og
birt eina smásögu í bók-
menntatímariti. En nú gengur
Ágúst ffam í sviðsfjós bók-
menntaheimsins því út er
komin frumraun hans í sagna-
gerð, smásagnasafnið Síðasti
bíllinn. Höfúndur hefur unn-
ið að þessu verki síðustu tvö
árin og segir það vera ásamt
ljóðakverinu aðeins byrjunina
á löngum rithöfundarferli.
Af þessu tilefhi birtist hér
viðtal við rithöfundinn unga
og ein af þeim níu sögum sem
bókin inniheldur.
Sveinsstykki í
smásagnagerð
— Hvers konar sögur eru
þetta?
„Hefðbundnar smásögur.
Mjög formfastar sögur er mér
óhætt að segja, þar sem mikið
er lagt upp úr hnitmiðun. Ég
lít á þessa bók sem sveins-
stykki mitt í smásagnagerð en
aðrir munu vitaskuld dæma
um árangurinn. Ég efast ekki
um mikilvægi þess að fara nýj-
ar leiðir í skáldskap, en til þess
þurfa menn að vera orðnir fær-
ir um það, hafa náð tökum á
hefðbundnu frásagnarformi.
Hvað efni sagnanna varðar
þá er þarna að flnna bæði nýja
hluti og gamalkunnuga. í bók-
inni eru t.d. vænir skammtar af
fyrirbærinu „einsemd utan-
garðsmannsins", en hún er tal-
in klassísk í íslenskri smásagna-
gerð. Þá eru ýmis þjóðfélags-
einkenni sem skýtur upp hvað
eftir annað í bókinni: Hlut-
skipti geðsjúklinga og afskiptra
barna og byggðaþróun á ís-
landi, útþensla borgarinnar og
niðurlæging smáþorpanna.
Það þykir kannski ekki töff
var þegar á barnsaldri gripinn þeirri löngun að vilja búa til
möguleiki að hægt væri að skrifa bækur eins og að lesa þær.“
Ágúst Borgþór Sverrisson: „Ég
bækur. Mér fannst það augljós
lengur en ég held að það sé
mjög sterk samkennd með
lítilmagnanum í þessari bók,
en hún birtist kannski með
nýjum og ferskari hætti en
áður.
Hvað stílinn snertir þá má
segja að ég noti nokkuð suma
eiginleika reyfarans, skapa
spennu og hleð upp óvissu
sem ekki eyðist fyrr en í lokin.
Og stundum er endirinn
óvæntur. Ég held að það sé
meiri tilhneiging í þessum sög-
um en almennt í íslenskri
smásagnagerð að hafa eftir-
minnilegan og mikilvægan
endi. Hér hefur sú aðferð
fremur tíðkast að draga upp
mynd af tilteknu ástandi og
láta myndina síðan deyja hægt
og rólega út en koma ekki með
neitt í lokin sem stuðar lesand-
ann. Út af þessari hefð breyti
ég með þessum sögum.“
— Þú talar um áhrif frá reyf-
urum. Má flokka þetta að ein-
hverju leyti sem spennusögur?
„í heildina séð ekki. Ekki
hvað efni snertir. En þó eru
tvær undantekningar: Sagan
„Gildran" sem birtist hérna í
blaðinu er hreinræktaður reyf-
ari, ég vil skilgreina hana sem
sakamálahrollvekju. Fyrsta sag-
an í bókinni heitir „Saknað" og
hefur birst í Tímariti Máls og
menningar. í henni er dular-
fullt andrúmsloft, yfirskilvitleg
56 VIKAN