Vikan - 20.04.1989, Qupperneq 57

SMÁSAGAN
Frh. af bls. 41
skeiðinni minni, byrjaði ég í óða önn að
hlaða upp í opið á skotinu.
Varla var ég búinn að leggja fyrstu röð-
ina af steinunum, þegar ég tók eftir því að
víma Fortunato var að minnka. Ég veitti
því fyrst eftirtekt, er ég heyrði lágt angist-
arvein innan úr skotinu. Það var ekki vein
drukkins manns. Síðan var iöng þögn. Ég
lauk við aðra röðina, þriðju og þá fjórðu.
Þá heyrði ég að hann streittist af öllu afli
við keðjuna. Þruskið stóð yflr í margar
mínútur, og ég hætti vinnunni á meðan og
settist niður á beinahrúguna tii að geta
notið þess enn betur. Loks, þegar glamrið
hætti, tók ég spaðann aftur og iauk við
flmmta, sjötta og sjöunda fagið í einni lotu.
Veggurinn náði mér nú hér um bif upp í
herðar. Ég hætti aftur, héft bfysinu yflr
veggnum, og það kastaði daufri glætu á
þústina þar inni.
Þá rak hann upp há, skerandi öskur,
hvað eftir annað. Ég hörfaði undan, og eitt
augnablik hikaði ég, skjálfandi af ótta. Ég
dró sverð mitt úr slíðrum og tók að þreifa
með því inn í skotið, en svo áttaði ég mig
aftur og varð rólegur. Ég lagði höndina á
þykka veggi hvelfinganna og var ánægður.
Ég gekk aftur að veggnum og svaraði öskr-
um hans eins og bergmál. Ég hjálpaði
honum, ég hrópaði mikfu hærra en hann
og kröftugar. Þá þagnaði hann að fokum.
Nú var komið miðnætti, og verkið var
brátt á enda. Ég hafði lokið við áttundu,
níundu og tíundu röðina. Ég var langt
kominn með hina elleftu og síðustu. Að-
eins einum steini átti ég eftir að koma á
sinn stað og múra fastan. Ég streittist við
hann og kom honum skáhallt upp í opið.
En nú kom lágur hlátur út úr skotinu, svo
að það fór hrollur um mig. Síðan heyrðist
ámátleg rödd, er ég átti bágt með að
þekkja sem rödd hins göfuga Forunatos.
— Ha, ha, ha! He, he, he! — Fyrirtaks
brella! Ágætt spaug! Oft munum við hlæja
að þessu heima í höllinni. Ha, ha, ha! Yfir
glösunum. He, he, he!
— Yfir glösunum af amontiilado! sagði
é8-
— Ha, ha, ha! — He, he, he! — Fyrirtakst
brella! Ágætt spaug! En heldurðu að þau
bíði ekki eftir okkur heima í höllinni, frú
Fortunato og hin? Nú skulum við fara.
— Já, sagði ég. — Nú skulum við fara.
— Montresor, í guðanna bænum!
— Já, sagði ég. — í guðanna bænum.
Ég beið árangurslaust eftir svari. Ég varð
óþolinmóður og kallaði:
— Fortunato!
Ekkert svar. Ég kallaði aftur:
— Fortunato!
Ennþá ekkert svar. Ég ýtti blysinu inn
um opið og lét það detta niður fyrir innan.
Eina svarið var bjölluhringing. Það fór
hrollur um mig. — Það var svo hráslagalegt
í hvelfingunum. Ég flýtti mér að ljúka við
verkið. Ég ýtti síðasta steininum í rétta
stöðu og múraði hann fastan. Ég hlóð
beinunum upp með nýja veggnum. í hálfa
öld hefir enginn hreyft við þeim. „In pace
requiescat."
Uppskrift að góðri
salcamálasögu
Vikan mœlir með Over My Dead Body
Aðalleikararnir þrír eru mjög þekktir og hafa birst í mörgum kvikmyndum og sjón-
varpsþáttum, auk leikhússins.
Ef þú ert á leið til London og ætlar
þér að fara í leikhús þá getum
við hér á Vikunni mælt með
leikritinu Over my dead body,
sem nýlega var farið að sýna í Savoy
leikhúsinu. Þetta er sakamálaleikrit í gam-
ansömum tón þar sem margir þekktir
leikarar eru í helstu hlutverkum. Leikritið
er byggt á sögunni „The Murder i.eague"
eftir bandaríska verðlaunahöfundinn Ro-
bert L. Fish, en kvikmyndin Bullit var einn-
ig byggð á bók eftir hann. Til gamans birt-
um við nokkur atriði sem sumir segja að
þurfi að vera í sakamálasögu til að hún
teljist góð, reyndar er langt síðan þetta var
skrifað og ýmislegt hefur breyst varðandi
ritstíl og annað síðan. Hvort þessi atriði
eiga við atburðarásina í leikritinu Over My
Dead Body skal þó ósagt látið, en leikrit-
inu mælum við með.
Hvernig á góð sakamálasaga
að vera?
Glæpasögur og út frá þeim leikrit eða
kvikmyndir hafa löngum verið Bretum
hugleiknar og eru breskir kvensakamála-
höfundar sérlega vel þekktir um allan
heim, nægir þar að nefna Agatha Christie,
P.J. James, Ruth Rendell, Dorothy Sayers,
Margery Allingham og Ngaio Marsh. En
hvernig eru góðar sakamálasögur
dæmdar? Samkvæmt staðli sem Ronald A.
Knox kom með í formála sínum að bók-
inni „The Best Detective Stories of 1928“
gildir eftirfarandi:
IGlæpamaðurinn verður að vera ein-
• hver sem kemur snemma til sög-
unnar, en lesandi má ekki geta séð inn í
hugskot hans.
2 • Allt yfirnáttúrulegt er bannað.
3Ekki má vera meira en eitt falið her-
• bergi eða leynigöng.
4Ekkert óþekkt eitur má vera notað,
• né vopn sem þurfa langra og flók-
inna skýrninga við.
5 • Enginn Kínverji má vera í sögunni.
6Leynilögreglumaðurinn má ekki
• slysast til að finna réttu lausnina, né
má hann hafa hana á tilfinningunni af óút-
skýranlegum ástæðum.
7LeynilögregIumaðurinn má ekki
• sjálfur hafa framið glæpinn.
8Leynilögreglumaðurinn má ekki
• finna sönnunargögn sem ekki hafa
áður eða jafhframt verið kynnt lesandan-
um.
9Heimski vinur leynilögreglumanns-
• ins, Watsoninn, má ekki leyna
neinum hugsunum sem fara í gegnum
huga hans; greind hans verður að vera ör-
iítið - aðeins örlítið - fyrir neðan greind
hins almenna lesanda.
'í /~V Tvíburar, og tvífarar, mega ekki
A Vf • birtast nema lesandinn hafi ver-
ið búinn undir það.
LEIKLI5T
8. TBL. 1989 VIKAN 55