Vikan - 04.04.1991, Blaðsíða 5

ÞORGERÐUR TRAUSTADÓTTIR SKRIFAR:
KRÓNÍSKT
HEILSULEYSI
Heilsuleysi er þjóðar-
íþrótt - hjá konum. Þú
leggst ekki svo inn á
spítala að í næsta rúmi liggi
ekki kona sem er helmingi
veikari en þú, jafnvel þótt þú
liggir fyrir dauðanum. Og ef þú
skyldir láta tilleiðast að rekja
sjúkdómasögu þína í gegnum
tíðina bakar hún þig strax í
fyrri hálfleik. Þærógnirog písl-
ir sem þessi stofusystir þín
hefur gengið í gegnum nægja
venjulega til þess að marg-
drepa Afríkufil. Þrátt fyrir það
er hún yfirleitt vel í holdum,
málgefin og hressileg - og
étur á við tíu.
Þetta hvarflaði að mér á
dögunum þegar ég var á leið í
bæinn með strætisvagninum.
Satt að segja eru mér þess-
ar bæjarferðir ekkert sérstakt
tilhlökkunarefni. Auðvitað væri
miklu þægilegra ef maður gæti
stigið upp í sinn einkabíl og
haft alla sína hentisemi. En
eftir að Ásgeir bræddi úr
skódanum í einni ferðinni okk-
ar norður hef ég þurft að taka
vagninn. Við höfum svo sem
rætt um að kaupa okkur nýjan
bíl en það verður varla fyrr en
í vor, úr því sem komið er. Svo
er líklega vissara að sjá hvað
setur með bensínverðið í
heiminum eftir að bannsettur
vargurinn hann Hússein lét
kveikja í olíulindunumí Kúvæt.
Það er lítið varið í að eiga bíl
og hafa ekki efni á að nota
hann.
En þetta var nú útúrdúr.
Það var sumsé nýlega sem
ég var á leið með vagninum í
bæinn. Ég er nú farin að kann-
ast við allflesta farþegana, að
minnsta kosti í sjón, því mikið
til er þetta sama fólkið sem
notar hann. Þarna vartil dæm-
is Marín í verkamannablokk-
inni, hjónin á móti og Hallfreð-
ur gamli, sem var áreiðanlega
að fara að sækja ellilaunin sin.
Svo var hún komin þarna, hún
Fjóla á fjórtán. Hún sat við
hliðina á einhverri konu sem
ég hafði aldrei séð fyrr. Það er
annars meira hvað hún Fjóla
getur alltaf átt erindi í bæinn.
Ég held að ég stígi bara ekki
svo upp í vagninn aö hún sitji
ekki bísperrt í einhverju sæt-
inu, venjulega búin að krækja í
einhvern til að spjalla við á
leiðinni. Og svo stendur út úr
henni bunan ...
Ég tyllti mér i sætið fyrir aft-
an hana og hafði ekki setið
lengi þegar ég heyrði að hún
var í miðri sjúkrasögu:
....og hugsaðu þér bara,
aumingja konan búin að liggja
þarna milli heims og helju í
langan tíma og enginn vissi
hvað amaði að henni. Þeir
ypptu bara öxlum og settu
hana á ný og ný lyf.“
„Gat hún ekki lýst líðan
sinni þannig að þeir gætu átt-
að sig á þessum veikindum
hennar?" spurði sessunautur-
inn með stóískri ró.
„Nei, guð hjálpi þér, það gat
hún ekki,“ svaraði Fjóla og tók
andköf af ákafa. „Hana verkj-
aöi nefnilega alls staðar, frá
hvirfli til ilja. Vesalings mann-
eskjan var alveg friðlaus. Þeir
voru búnir að taka af henni
röntgenmyndir, hjarta- og
heilalínurit, banka hana upp úr
og niðrúr, en þeir fundu bara
ekkert. Þarna mátti hún liggja,
höfuðið á henni var að klofna,
„Svo var
hún komin
þarna, hún
Fjóla á
fjórtán.
Hún sat við
hliðina á
einhverri
konu sem
ég hafði
aldrei séð
fyrr.
maginn herptist í krampa, bak-
ið var eins og hún lægi á gló-
andi kolum, það var komin
þemba í lungun, blóðþrýsting-
urinn var farinn að nálgast
núllið og hjartslátturinn orðinn
svo veikur að hann heyrðist
varla. Svo máttlaus var hún
orðin að hún gat varla lyft
vatnsglasi."
„Og hvað varð um aumingja
manneskjuna? Er hún kannski
dáin?“ spuröi nú ókunna
konan, sem greinilega var far-
in að ókyrrast í sætinu.
Fjóia á fjórtán tók sér góða
málhvíld, eins og hún væri að
velta næstu setningum uppi í
sér, áður en hún léti þær
gossa. Svo sagði hún ábúð-
armikil:
„Nei, nei, hún er ekki dáin.
Henni batnaði mjög snögg-
lega. Ég gat fylgst svo vel með
þessu af því að ég heimsótti
hana á hverjum degi. Það
mátti ekki tægara standa með
batann því daginn áður hafði
ég rætt við lækninn hennar og
spurt hann hvað væri eigin-
lega að henni og hvort hann
teldi að hún lifði þetta af. Hann
sagðist álíta það vafasamt og
eina ráðið væri að skera hana,
þar til meinvaldurinn fyndist.
Hann sagði að hún yrði drifin á
skurðarborðið strax eftir helg-
ina og „gert að henni“ eins og
hann komst að orði. Hræði-
lega ósmekklegt, finnst þér
það ekki?
Ég fór auðvitað beint inn til
elsku, vesalings vinkonu
minnar þar sem hún lá mátt-
vana og sagði henni hvers
kyns væri. Auðvitað brá henni
við tíðindin en hún virtist þó
halda ró sinni.
En það var eins og máttar-
völdin hefðu gripið í taumana
um nóttina því morguninn eftir
vaknaði hún og var þá orðin
heil heilsu. Þá var eins og þeir
áttuðu sig á því hvað verið
hafði að henni... bíddu nú
við, ég er með það skrifað hér
á miða, sjáðu bara, það er á
læknamáli... Ég heyrði alveg
óvart þegar þeir voru að ræða
um hana og skrifaði það niður
til þess að gleyma því ekki.“
Og nú rak Fjóla á fjórtán
miðaræksni framan í hina kon-
una. En fumið á henni var svo
mikið að þegar hún ætlaði að
troða honum f vasann datt
hann á gólfið. Svo mjakaðist
hann undir sætið hjá henni og
í áttina til mín.
Nú verð ég að játa á mig
stóra synd því ég stóðst ekki
mátið og hirti hann upp af gólf-
inu. í sömu andrá stansaði
vagninn á Hlemmi.
Ég reis á fætur og fann að
ég var svolítið máttlaus í
hnjánum eftir þessar hrikalegu
sjúkdómslýsingar Fjólu. Það
var þó fljótt að hverfa í snún-
ingunum í bænum. Þegar ég
hafði lokið þeim tók ég næsta
vagn heim. Og hvern ætli ég
hafi svo sem séð í hrókasam-
ræðum við sessunaut sinn,
nema Fjólu. Hún var nú komin
með nýja konu og ég heyrði
ekki betur en hún væri að
segja sömu söguna og hún
hafði verið með í gangi á leið-
inni niður í bæ. Þá mundi ég
skyndilega eftir miðanum
góða. Ég tók hann laumulega
upp úr vasanum og sléttaði úr
honum. Á honum stóð aðeins
eitt orð: HISTERIA. □
7. TBL. 1991 VIKAN 5