Vikan - 03.10.1991, Blaðsíða 4

TEXTI: JÓHANN GUÐNI REYNISSON MYNDIR: BINNI
LEIKRITASKÁLDIÐ
SVEINBJÖRN I.
BALDVINSSON
Fyrir skömmu spurði ég fróman mann
hvort hann vissi einhver deili á Svein-
birni Baldvinssyni. Hann gat ómögu-
lega komið manninum fyrir sig en þeg-
ar ég minntist á að Sveinbjörn þessi
hefði skrifað leikrit það sem Borgar-
leikhúsið tekur til sýninga í byrjun okt-
óber var eins og ég hefði ýtt á takka.
Hann sneri sér að mér og sagði:
Sveinbjörn I. Baldvinsson, já, auðvit-
að! Það var sem sagt þetta eina I sem
vantaði upp á til að kviknaði á perunni.
Og nú sit ég í betri stofunni á heimili
Sveinbjörns I., uppáhellingurinn til-
búinn og mér ekkert að vanbúnaði.
Fyrir hvað stendur þetta I? er náttúr-
lega fyrsta spurningin. „Það stendur
fyrir lngvar,“ svarar hann og ég reyni
að ímynda mér hvað hefði gerst ef ég
hefði spurt hinn fróma mann hver
Sveinbjörn Ingvar Baldvinsson væri.
Sennilega hefði þá barasta brunnið
yfir. En Ingvar heitir maðurinn einnig
og hefur ekkert á móti því ágæta nafni.
Við höldum okkur hins vegar hér eftir
sem hingað til við l-ið og snúum okkur
að efninu.
„ÞETTA FULLORÐNA FÓLK ER SVO
SKRÝTIÐ"
Sveinbjörn er mörgum aö góðu kunnur úr sjón-
varpi þar sem hann hefur séð um ýmsa dag-
skrárgerð, auk þess að skrifa leikna þætti og
þar er nýlegasta dæmið aðeins orðið eins árs
gamalt. Hann samdi ásamt Sigurði G. Val-
geirssyni barnaþættina Á baðkari til Betlehem
og út hefur komið samnefnd bók eftir þá fé-
laga. Ef til vill hafa þó flestir kynnst Sveinbirni
í gegnum útvarpið sem oftlega hefur flutt eyr-
um okkar lag nokkurt smellið sem hefst á orð-
unum „Það má ekki pissa bak við hurð“.
Sveinbjörn söng þetta lag inn á plötu og samdi
auk þess bæði lag og texta.
Fyrir nokkrum árum var Sveinbjörn mikið í
tónlist. Lék hann þá meðal annars í hljómsveit-
unum Diabolus in Musica og Nýja kompaníinu
en þar sem hann var mikið farinn að fást við rit-
störf þurfti hann að velja á milli. Skrifin urðu
ofan á og nú er Sveinbjörn nýkominn frá
Bandaríkjunum þar sem hann lagði stund á
leikritun og handritagerð. Um þessar mundir er
einmitt verið að setja upp leikrit hans, Þéttingu,
til flutnings í Borgarleikhúsinu. Við komum
nánar að því síðar en fyrst langar mig að vita
hvernig leikritahöfundurinn vinnur og hvenær
hann vinnur mest og best.
MIKIÐ BRÖLT
„Það er svolítið erfitt að átta sig á því hvenær
best gengur því yfirleitt er um svo langt ferli að
ræða. Hugmyndin að Þéttingu er til dæmis frá
árinu 1984 og maður hefur verið að brölta með
það síðan, ekki alveg stöðugt náttúrlega en
meira og minna. Ég kom því líklega fyrst sam-
an 1988. En svona almennt finnst mér best að
skrifa á morgnana þó það fari nú alveg eftir því
hvernig skipulagið er á dagskrá heimilisins
hvort ég næ því. Það er helst bara þegar mað-
ur hefur frið sem eitthvað gengur.“
Sveinbjörn á tvö börn með eiginkonu sinni,
Jónu Finnsdóttur kvikmyndagerðarkonu, Örnu
Völu sem er ellefu ára og Baldvin Kára, átta
ára. Hann segir reyndar lítinn vinnufrið hafa
verið eftir að hann kom heim þar sem það sé
eiginlega fullt starf aö keyra börnin í og úr
skóla.
„Það þýðir ekkert fyrir mig að setjast niður
og ætla að skrifa nema ég sjái fram á að
minnsta kosti tveggja til þriggja tíma eyðu,“
segir Sveinbjörn og veltir mjólkurkexköku milli
handanna. Það er nefnilega mjólkurkexið sem
í raun segir honum að nú sé hann kominn
heim, það tilheyrir Fróni. Fyrst hann virðist
vera búinn að átta sig á því að kexið er á sín-
um stað hlýtur að vera í lagi að spyrja um dvöl-
ina og námið í Bandaríkjunum.
YRÐI GÓÐUR UM SEXTUGT
„Við fórum út 1986, öll fjölskyldan. Ég fór í
framhaldsnám í leikritun og handritagerð. Þá
hafði ég fengið styrk frá Fulbright-stofnuninni
og komst inn í Suður-Kaliforníu háskólann
(U.S.C.) sem má aldrei rugla við UCLA háskól-
ann því það er allt annar skóli og milli þeirra er
mikil samkeppni. Þá var ég búinn að skrifa
sjónvarpsleikritið Þetta verður allt í lagi og
langaði að skrifa meira fyrir sjónvarp, kvik-
myndir og leikhús. Auðvitað er ekki hægt að
læra að vera rithöfundur í einhverjum skóla en
það er hægt að ná sér í reynslu með því að
fara og vinna gagngert að skrifum og leita til
reyndra manna í greininni sem geta fjallað um
þau og leiðbeint manni.“
Sveinbjörn segir helsta gallann á íslenska
hugverkamarkaðnum vera að hann sé of lítill.
Rithöfundar sem kæmu leikritum að í sjónvarpi
á nokkura ára fresti væru orðnir þokkalega
góðir um sextugt þar sem menn lærðu mest af
reynslunni bæði í sambandi við handritagerð-
ina og ekki síður hvað varðaði þekkingu á
miðlinum sjálfum.
í ÁLÖGUM SKÓLASKELFIS
Til þess að vera ekki að finna upp hjólið í hvert
skipti leitaði hann mikið að hentugu námi en
leitin varð löng og ströng.
„Víðast hvar var bara nám í kvikmyndagerð
eða leikstjórn sem ég hafði ekki áhuga á enda
nóg til af menntuðu fólki til að gegna þeim
störfum. Ég hafði áhuga til dæmis á danska
kvikmyndaskólanum þar sem starfrækt var
sérstök deild fyrir handritahöfunda. En um leið
og þeir heyrðu að ég ætlaði að sækja um
skólavist lögðu þeir deildina niður!"
Hvort sem það var nú vegna þess að Svein-
björn var væntanlegur eða af öðrum ástæðum
kom danski skólinn honum þarna í opna
skjöldu því hann var búinn að undirbúa brottför
til Danmerkur, meðal annars útvega húsnæði,
en ekkert varð úr því.
„Ég ætlaði aldrei til Kaliforníu. Það voru
þessar heilbrigðu efasemdir hjarabúans um
hinar veraldlegu lystisemdir á Kaliforníuströnd,
alla vega leit þetta ekki vel út fyrir mér. En svo
bauðst mér skólavist f Suður-Kaliforníu há-
4 VIKAN 20. TBL. 1991