Vikan - 06.05.1993, Blaðsíða 7

lendis hitti hún mann sem var
„fullur sjarmör á börunum“ og
þau hófu samband. „Það var
lifað hátt og mikið en svo
hætti maður að ráða við að-
stæðurnar. Sambandið sner-
ist upp í kvöl og pínu og nið-
urlægingu en sem betur fer
kannaðist ég við tólf spora
kerfið í gegnum vinafólk.
Sporakerfið varð mitt haldreipi
og í fyrstu hjálpuðu sporin
mér til að standa upp og fara
heim þegar mér blöskraði. Ég
hélt alltaf tengslum við vini
mína og lifði mínu lífi. Ég fór
aftur utan í nám og gaf þetta
samband upp á bátinn. Þegar
ég kom aftur var ástandið á
honum ennþá verra og allar
hans aðstæður dapurlegri.
Við reyndum að nálgast en
það endaði með því að ég
sagði nei, takk. Sporakerfið
kippti alltaf í mig og sagði: þú
vilt þetta ekki, þetta bara
meiðir þig. Svo slitum við öllu
sambandi, ég var orðin sjó-
veik um borð í þessari skútu.
Loks var maðurinn kominn í
þrot með sjálfan sig og hætti
að drekka. Það var heilmikið
stríð hjá honum og kvíði hjá
mér að taka upp sambandið
aftur og það tók sinn tíma.
Síðan hefur verið voða gam-
an hjá okkur og þó svo sam-
bandinu lyki á morgun þá sé
ég ekki eftir neinu," segir
Hólmfríður.
Hvernig er svo þetta hjálp-
arkerfi aðstandenda?
„Það sem gerist inni á fjöl-
skyldudeild SÁÁ eða Al-Anon
er auðvitað ekkert annað en
að þar kemur saman allt reiða
fólkið, fólkið með sektar-
kenndina og vængbrotnu fugl-
arnir. Við erum lent i aðstæð-
um sem hafa ýtt okkur út af
okkar lífsvegi og ætlum nú að
reyna að ganga hlið við hlið
án þess að skilja við aðstæð-
urnar, af því að einhvers stað-
ar inni í ruglinu er heilbrigður
einstaklingur sem okkur þykir
vænt um. Þá stuðlar þetta
hjálparkerfi aðstandenda að
þvf að maður geti verið eðli-
legur og komist aftur í sam-
band við sjálfan sig. Ég sem
aðstandandi er alltaf að horfa
eftir merkjum og um leið og
ég sé þennan svip eða hinn
fer ég í eitthvert hlutverk. Ef
aðstæðurnar eru eins og ég
vil er ég kát og bjóðandi; ef
ekki þá hreyti ég einhverju í
viðkomandi og það fer ekkert
eftir því hvernig dagurinn hef-
ur verið hjá mér heldur er ég
hlaupandi eftir þeim boðum
sem koma frá hinum.“
Þarf ekki mikinn sálarstyrk
og aðstoð til að ráða við þess-
ar aðstæður?
„Ég held að þetta sé þjálf-
unaratriði og maður hrasar og
dettur. Fólk er árum saman
að takast á við alkóhólisma í
fjölskyldu, fyrir utan það að
fólk er í vinnu, á sin börn, er í
húsnæðiskaupum og allt hitt.
Maður fer að ásaka, verður
reiður og vondur, fer að
skeyta skapi sínu á öðrum og
svo er kvíðinn mjög ráðandi.
Það er ekki hægt að setja lok
á kvíðann. Það er ekki fyrr en
alkóhólistinn hefur staðið sig í
nokkur skipti og nýjar, góðar
minningar koma ofan á hinar,
sem valda kvíða, að maður
fer að fá bót kvíðameina
sinna."
Þau eiga kannski
ekki fyrirgefningu
skiliÖ en ég á það.
Uppkomið barn
alkóhólista.
Hvers vegna er svo algengt
að konur frá alkóhólískum
heimilum giftist alkóhólistum?
„Ef þú ert alin upp við að alltaf
stendur bleikur fíll á stofugólf-
inu og alltaf allir að læðast
framhjá honum til að styggja
hann ekki þá heldur þú áfram
að tipla á tánum í kringum
aðra, af því að þú hefur gert
það frá þriggja ára aldri. Þetta
er ein skýringin og svo er líka
sú skýring að hafi maður alist
upp við erfiðar aðstæður
treystir maður sér verr í sam-
neyti við fólk sem ekki á við
nein alvarleg vandamál að
stríða. Síðan, þegar allt er
komið í þrot, er maður kominn
með magabólgur og vöðva-
bólgur, þjáist af svefnleysi og
hrekkur við ef einhver missir
penna. Fólk fer að líta illa út,
verður óánægt með sig, hætt-
ir að fara út og fer að einangr-
ast. Andrúmsloftið á heimilinu
er þvingandi þannig að fólk
hættir að koma í heimsókn.

Af ^NGis. og TÓBAKSN/ER^1"^
RIKISINS

^41
mó'-
Við fáum ekki bata
nema upplifa
(Djáninguna til
fulls.
Marcel Proust.
9.TBL. 1993 VIKAN 7