Vikan - 06.05.1993, Blaðsíða 24

TEXTI: FANNY JÓNMUNDSDÓTTIR/UÓSM.: ALMA
jiAiy jijusr
ÞAÐ TEKUR SINN TÍMA AÐ HJÁLPA BARNINU SÍNU AÐ ÖÐLAST
Hvers væntir þú barninu
þínu til handa? Þetta er
stór spurning sem allir
foreldar spyrja sig oft á ævinni.
Námskeiðið Psychology of
Achievement eða Sálfræði til
árangurs fjallar meöal annars
um uppeldi barna. Kanada-
maðurinn Brian Tracy fjallar
þar um það á mjög uppbyggj-
andi hátt. Ég hef átt því láni aö
fagna aö fylgjast með fjölda
karla og kvenna sem fariö
hafa á námskeiðið og vaknað
upp og byrjað aö hugsa.
Athugasemdir Brians Tracy
eru á þessa leið: Hvernig tala
ég við barnið mitt í hinu dag-
lega amstri? Er ég alltaf nei-
kvæð/neikvæður þegar barnið
mitt kemur með hugmyndir
um það hvað þaö vill verða?
Hvernig tek ég því þegar
barnið mitt hellir niður mjólk-
inni? Hvað segi ég? Segi ég
eitthvað neikvætt. Segi ég ef
til vill „þú ert nú meiri klaufinn”
eða jafnvel „auli getur þú ver-
ið” eða eitthvað ennþá verra.
Barnið, sem er að vaxa úr
grasi, tekur slíkar yfirlýsingar
mjög alvarlega. Þessi orð
stimplast inn í hug þess. Ætl-
aðist þú til þess?
Hvernig áhrif hefur þetta
neikvæða oröaval á börnin
okkar, orð sem hrökkva
þannig fram. Það er mergur-
inn málsins. Við erum svo
upptekin að viö tökum iðulega
ekki eftir því hvað við segjum.
Við notum oft neikvæð orð og
orðatiltæki. Studum notum við
neikvæð orð og orðatiltæki
sem foreldrar okkar hafa not-
aö viö okkur: Þú klárar aldrei
neitt sem þú byrjar á. Þú get-
ur þetta ekki. Þú ert ekki nógu
stór. Þú ert of lítill. Þú ert of
feitur. Þú ert of mjó. Þú kannt
þetta ekki. Þú lærir þetta
aldrei. Hvernig getur þú verið
svona vitlaus? Er þér alveg
sama hvernig þú lítur út? Þú
ert alveg hræðileg/ur. Þú get-
ur svo sem reynt það...
o.s.frv. Kannast þú við eitt-
hvað af þessum setningum?
Foreldrar geta gert mikið til
aö hjálpa börnum sínum að
öðlast öryggi og sjálfstraust.
Athugið hvernig ykkur sjálfum
líöur. Öll erum við afsprengi
reynslu okkar og mistaka.
Það sem foreldrar sögðu viö
okkur í æsku er geymt en ekki
gleymt (oftast meö sársauka).
Færri eiga því láni að fagna
að muna eftir jákvæðni og
stuöningi í uppvextinum. Nei-
kvæð orðatiltæki geymast
eins og hlustunarsnælda í
höföinu á þér og hún er spiluð
aftur og aftur, sama neikvæða
orðavalið. Hætta er á aö þú
notir sömu orðin á þín börn
svo að sama neikvæönin fer
yfir á næstu kynslóð.
Það tekur tíma að hjálpa
barninu þínu að öðlst sjálfs-
traust og stefnufestu en þaö
góða er aö þú hefur tíma. Það
er aldrei of seint að byrja.
Fyrsta skrefið er að skilja
hversu mikilvægt það er að
byggja upp sjálfstraust barna
þannig að þeim líði vel og séu
ánægð meö sig.
Það er ekki nóg að fá
kennslu í fótbolta þar sem
nemendunum er sagt að
stappa í sig stálinu meö því
24 VIKAN 9. TBL. 1993