Vikan


Vikan - 16.02.1999, Blaðsíða 49

Vikan - 16.02.1999, Blaðsíða 49
Hverju svarar lœknirinn ? Kvíðinn unglingur Kœri Þorsteinn, Ég skrifa þér út af ung- lingnum mínum sem er reyndar til fyrirmyndar í hvívetna, duglegur og góð- ur. Samt hef ég smá áhyggj- ur - ekki þó mjög miklar. Hann stendur sig vel í námi, tónlist og íþróttum, er fé- lagslyndur og vinsæll. Hann er dálítið hlédrægur, þó ekki beinlínis feiminn, enda vanur að koma fram. Hann hefur sig ekki mikið í frammi og er óáreitinn. Unglingurinn minn tekur hlutina svolítið alvarlega, hefur smá áhyggjur og það vottar fyrir kvíða hjá hon- um fyrir íþróttakeppnir og próf. Hann á þá erfitt með að sofna á kvöldin og það skelfir mig því sjálf átti ég við svefnörðugleika að stríða, og það eyðilagði svo sannarlega fyrir mér. í fyrrasumar horfði ég upp á að hann gat ekki sofnað kvöldið fyrir leik og honum gekk ekki vel dag- inn eftir. Vinkona mín sem hafði farið til Bandaríkj- anna vildi gefa mér örfáar töflur til að gefa honum við svona tækifæri. Þetta er melatonin 500 mcg. Ég hafði lesið um melatonín og var því ekki hrædd við það og sonur minn sofnaði fljótt og vel og vaknaði frískur. Nú eru töflurnar löngu búnar og þær fást ekki hér á landi. Er hægt að fá þær hér og þá hvernig? Hvernig er hægt að halda svona góðum efnum frá okkur, ungum sem öldnum? Unglingurinn minn vill ganga menntaveginn, - langa leið. Sá sem ekki get- ur sofið kemst ekki á leið- arenda. Ég vil því leita úr- ræða fyrir hann til að læra slökun sem verkar- þó að ég vilji einnig hafa melatón- in við höndina. Nú langar mig til að leita ráða hjá þér. Unglingar eru fæstir innstilltir á tímafrek- ar æfingar í einhverju sem er óljóst fyrir þeim. Ég held að minn unglingur vildi síð- ur vera í hópi fólks á slök- unarnámskeiði. Maður heyrir talað um líföndun, dáleiðslu, jóga og ótalmargt fleira, en ef til vill er eitt öðru betra fyrir ungling og árangur fljótari að koma í Ijós. Að endingu vil ég árétta að unglingnum mínum líður mjög vel að jafnaði. Hann er ákaflega sæll og gengur vel. En svo koma þessar spennuþrungnu stundir og þá væri gott að kunna ráð til að hafa vald yfir sjálfum sér. Svona spennuþrungnar stundir eiga það líka til að fjölga sér og vaxa, það veit ég af eigin raun. Með kœrri kveðju, Móðir Kœra Móðir Þakka þér fyrir bréf þitt, þakka þér fyrir að segja okkur frá unglingnum þín- um, til hamingju með þenn- an frábæra dreng þú átt það sannarlega skilið að eiga svona einstakan ung- ling. Kvíði eða spenna fyr- ir því sem er framundan er vissulega mjög algeng ástæða svefnleysis, sem reyndar leiðir oft til víta- hrings svefnleysis því ein- staklingurinn tekur að kvíða svefnleysinu líka. Það er því nauðsynlegt að kunna einhver ráð til að sofna þegar mikið liggur við. Þú nefnir melatonin, en það er eitt af þessum nátt- úrulyfjum sem virðast geta lagað sum léttari svefn- vandamál, en er oftar notað til að hjálpa líkamanum til að jafna tímamun á ferða- lögum. Melatonin er hægt að fá hér á landi, en læknir þarf að sækja um undan- þágu til lyfjanefndar og rökstyðja hvers vegna hann vill nota melatonin en ekki eitthvað annað. Mér er sagt að það sé nokkuð dýrt að fá það þannig. Svefnlyf ávísuð af læknum eru töluvert not- uð en ávani er hætta sem fylgir þeim. Vissulega eru til lyf sem fullyrt er að ekki séu ávanabindandi, en oft er erfitt að greina á milli vanabundinnar hegðunar, þ.e. geta ekki sofnað nema að taka töfluna sína, og ávana sem er nánast fíkn. Eg veit um marga, sem búa við sama vanda og sonur þinn, og veistu að sumum dugar að vita af úrræði uppi í skáp og þá róast þeir að- Engiferte við kvefi I engifer eru mörg góð efni, meðal annars sterkar olíur sem kalla fram hinn dásamlega kryddilm. Engiferrrót hefur í aldaraðir verið notuð við gigt og meltingartruflunum sem stafa af skemmdum mat. En engiferinn hefur fleiri góða eiginleika; hann eyk- ur blóðstreymið í líkamanum og hefur þótt feikilega góð vörn gegn kvefi og flensu. Best er að laga te af engiferrótinni, þá er ein teskeið af hakk- aðri engiferrót sett í bolla af sjóðandi vatni og látið bruggast í 5-10 mínútur. Góður drykkur á köldum vetrardegi. Þorsteinn Njálsson heimilislæknir eins niður og sofna án lyfja. Enn aðrir nota venjuleg verkjalyf með áran^ri, e.t.v. er það bara trúin. Eg man eftir gömlum karli sem hafði eitthvað snúið lyfjun- um sínum við og ákveðið að C-vítaminið hans væri svefntöflurnar, það hreif alltaf og hann gat ekki sofn- að án þess að taka það. Svona er nú máttur hugans og trúarinnar. Almennar ráðleggingar við svefnleysi eru margar. Reynið að forð- ast kvöldfréttirnar, slökkvið á sjónvarpinu klukkustund áður en þið ætlið að fara að sofa. Gott er að hreiðra um sig og lesa bók, spjalla sam- an, hlusta á róandi tónlist og drekka gjarnan eitthvað heitt, heitt vatn, kakó eða flóaða mjólk, gjarnan með heilli kardimommu út í. Skríða síðan upp í rúm og reyna að hugsa um eitthvað sem skemmtilegt væri að dreyma um. Og veistu að þó hann sé ungur getur hann haft gagn af slökunar- og dáleiðsluspólum sem hægt er að fá víða, m.a. í bókabúðum, heilsubúðum og apótekum. Kúnstin er að gleyma sér, dreifa hugan- um, þá nær maður að líða inn í draumalandið. Góða nótt Þorsteinn Spurningar má senda til „Hverju svarar læknirinn?" Vikan, Seljavegi 2, 101 Reykjavík. Farið er með öll bréf sem trúnaðarmál og þau birt undir dulnefni. Netfang: vikan@frodi.is Vikan 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.