Vikan - 02.11.1999, Blaðsíða 52

Sú gamla tugga að allir hafi nóg með sig og alltof
mikið að gera í þessu stressaða samfélagi okkar ís-
lendinga er svo vel þekkt að hana þarf tæpast að
tyggja enn og aftur. Tvær fyrirvinnur þarf fyrir hverju
heimili og oftast eru bæði börn og fullorðnir svo upp-
teknir við nám og störf að erfitt er að finna tíma til að
sinna öðru. Hvað gerist þá í venjulegri fjölskyldu þeg-
ar óvænt veikindi ættingja koma upp á?
Hver á að hjálpa?
Flest eldra fólk nú á dögum
vill njóta sjálfstæðis sem lengst
og það vill gjarnan búa á sínu
heimili innan um sína muni og
minningar. Ef eldra fólk
tímum eins og eru núna. Fólk
þarf því mikið á sig að leggja
til að láta hlutina ganga upp
og reynt er að skiptast á að
aðstoða sjúklinginn.
Pað er erfitt fyrir fólk í fullri
'O
V
«1
k
ra
c
‘3
</)
3
"O
!■
0
O)
c
'Z
4-
</>
1 rlq
slasast eða fær erfiða sjúk-
dóma er oft meira en að segja
það að veita því þann sjálf-
sagða rétt að búa á sínu heim-
ili og sjá um sig sjálft. Pað er
erfitt að fá heimilishjálp því
fáir vilja vinna það starf fyrir
þau laun sem bjóðast. Ætt-
ingjar reyna þá stundum að
fara þá leið að finna sjálfir
fólk og greiða því laun en fáir
gefa sig fram og sækjast eftir
slíkum stöðum á uppgangs-
Ágústa Finarsdóttir og
Itryiihildiir Baróadóttir hjá
fclagssviði Kópavogsbæjar.
vinnu að bæta á sig öðru
heimili til að hugsa um og hjá
ákaflega fáum kemur til
greina að taka sér frí frá vinnu
til að sinna þeim sjúka. Fyrir
svo utan það hvað það hlýtur
að reynast mörgu fullorðnu
fólki sárt að þurfa að vera
baggi á börnunum sínurn eða
öðrum nánum ættingjum.
Ágústa Einarsdóttir sér um að
meta þörfina fyrir heimilis-
hjálp á vegum félagssviðs
Kópavogsbæjar og hún segir
það enga spurningu að sjálfsá-
kvörðunarréttur hvers og eins
sé virtur.
„Það er réttur hvers og eins
að meta í samvinnu við starfs-
mann félagssviðs hversu mikla
þjónustu hann þarf. Fólksfæð-
in er hins vegar svo mikil í
heimilishjálp núna að það
stendur okkur fyrir þrifum.
Heimilishjálp er krefjandi
starf og launin mjög lág. Sá
hugsunarháttur er ríkjandi, ef
nefnd er heimilis-
hjálp, að fólk sjái
fyrir sér fötu og
skrúbb, en hjálpin
felst í meiru en að
skrúbba og bóna.
Heimilishjálpin er
félagslegur styrk-
ur til þess að við-
komandi geti ver-
ið heima sem
lengst. Það gerist
oft að sterk og
góð tengsl mynd-
ast milli starfs-
manna okkar og
þeirra sem þeir
sinna. Oft verður
þetta fólk heimil-
isvinir. Þess vegna
er erfitt þegar ör mannaskipti
eru því ekki eiga allir auðvelt
með að aðlaga sig stöðugt
nýju og nýju fólki.
Ég held að þetta vanmat á
starfi þeirra sem vinna við
heimilishjálp eigi jafnvel rætur
að rekja til þeirrar litlu virð-
ingar sem borin var fyrir hús-
móðurstarfinu og að enn eimi
eftir af því. Ég hef ekki tölu á
þeim skiptum sem ég hef talað
við konur sem eru að sækja
um vinnu þar sem þær svara,
þegar þær eru spurðar að því
hvað þær hafi unnið áður: „Ég
var bara húsmóðir."
Nútímakonan getur bú-
ist við að 10-15 ár fari
í umönnun
Ég sé um að meta þjónustu-
þörf þeirra sem til okkar leita
og manneklan gerir það að
verkum að spyrja verður
þeirrar spurningar; á viðkom-
andi aðstandendur? Eigi hann
þá ekki, er oft mjög erfitt að
vinna úr því. Annars erum við
ekki síður að vinna með að-
standendum en þeim sjúku.
Við viljum líka veita þeim
stuðning. Ef litið er á hverjir
það eru sem oftast annast sína
nánustu þá eru það dætur og
tengdadætur. Hver kona sem
á aldraða foreldra og tengda-
foreldra og er jafnvel í krefj-
andi vinnu sjálf getur horft
fram á allt að 10-15 ár sem
fara í að annast sína. Við reyn-
um að mynda öryggisnet um
einstaklinginn og þar gegna
ættingjar lykilhlutverki."
Viljinn er fyrir hendi
Brynhildur Barðadóttir er
yfirmaður öldrunarmála hjá
félagssviði Kópavogs og hún
tekur undir orð Ágústu um
erfitt sé að geta ekki sinnt
beiðnum um heimaþjónustu
vegna manneklu.
„Viljinn til að veita þjónust-
una er fyrir hendi og réttur
fólks er skýrt tryggður með
lögum," segir Brynhildur.
„Biðlistar hafa verið langir
eftir hjúkrunarrýmum og það
hefur viljað brenna við að á
52 Vikan