Vikan - 11.01.2000, Blaðsíða 16

Texti: Halla Bára Gestsdóttir Myndir: Gunnar Sverrisson
Holmfríður Kristmannsdóttir og Guðmundur Wium Stefs
Blómlegir bændur
Hólmfrfður og Guðmundur gerðust bændur fyrir átján árum. Þau tóku upp hefðbundin bústörf til að byrja með og
reyndu uið sauðfjárræktina en hjá beim sem og fleiri bændum sáu bau ekki fram á að geta lifað af beirri grein
einni saman. Eftir að hafa prófað refarækt og laxeldi eru Hólmfríður og Guðmundur nú orðnir skógræktarbændur
en bað er einnig áhugamái beirra ásamt sumarblómaræktun.
Siiiiiarblóniaræktin byrjar lijá Húhn-
fríði í fcbrúar. Hún sclur blóin á
Vopnatirói, Þórshöfn og Raufarhöfn
og hcfur að sjálfsögöu nokkur inni hjá
scr cn þau ciga þátt í því aft skapa suft-
ræna stcmmningn á Frcmra Nýpi.
16 Vikan
Hólmfríður og Guðmundur
gerðust ekki bændur fyrr
en fyrir átján árum þegar
þau létu gamlan draum
Guðmundar rætast. Fram
að því höfðu þau búið í Hveragerði innan
um blóm og tré og voru búin að gera allt
þar heima við sem hægt var að gera. Að
flytjast í Vopnafjörðinn var upplagt enda
Guðmundur ættaður þaðan. Þau
settust að á Fremra Nýpi og hófu
sauðfjárrækt, ásamt allri ræktun
umhverfisins þar sem bærinn
stóð algjörlega óvarinn veðrum
og vindum.
Þegar keyrt er heim að Fremra
Nýpi í dag er annað umhorfs.
Heimili Guðmundar og Hólm-
fríðar er umkringt gróðri, -gróðri
sem þau hafa ræktað og komið
upp í gegnum árin. Tré og runnar
mynda skipulega skjólgarða og litrík sum-
arblómin gefa sveitinni suðrænan blæ.
Ýmsar leiðir færari en
sauðfjárræktin
Þegar sest er niður í sólskálanum að
Fremra Nýpi minnir hitastigið þar á Mið-
jarðarhafið. Hafgolan er lokuð úti og kemst
heldur engan veginn að bænum þar sem
hann er varinn þéttum gróðri. Að líta á
Hólmfríði og Guðmund sem sauðfjárbænd-
ur er fjarlægt við þessar aðstæður og ennþá
síður þegar horft er á vínberjaklasana
hanga niður úr loftinu.
„Við vorum í sauðfjárræktinni alveg fram
á síðasta haust að öllu var slátrað," segir
Guðmundur þegar rætt er um bústörfin.
„Það er ekki mjög bjart útlit í sauðfjárrækt
í dag og var ekki nema rétt að rnaður héldi
sig frá hungurmörkum í þeirri grein. Það
eru aðrar leiðir færari en sauðfjárræktin."
Hólmfríður tekur undir þetta og bætir við
að þau séu þannig í sveit sett að geta gert
ýmislegt þar sem þau búi nálægt þéttbýli.
Yfir veturinn taki Guðmundur t.d. að sér
að bólstra húsgögn og hún vinni svolítið í
fiski. Blómaræktin taki svo við í febrúar.
Hólmfríður og Guðmundur reyndu fyrir
sér í refaræktinni á sínum tíma en eins og
Guðmundur segir losuðu þau sig við refina
áður en þeir gengu frá þeim. Þau segja þá
búgrein ekki hafa verið svo slæma hefði
hún skilað einhverjum launum. Þau hafi
heldur ekki komið jafn illa út úr henni og
margir aðrir því þau hafi ekki þurft að
skuldsetja sig með byggingu húss þar sem
ræktunin hafi farið fram í húsi sem þau áttu
fyrir. Að lokinni refarækt fengust Hólm-
fríður og Guðmundur við laxeldi í þrjú ár.
Þau voru með svokallað sumareldi og var
fisknum slátrað á haustin. Að þeirra sögn
var laxeldið áhugavert en því fylgdi sífelld
barátta þar sem þau voru með það í lóni
nærri laxveiðiá og það þótti viðkvæmt.
Með skógræktinni í
umhuerfisuerkefni
Laxeldið var lagt á hilluna og í dag teljast
Hólmfríður og Guðmundur skógræktar-
bændur. Það er líka sú grein sem þeim þyk-
ir skemmtilegust og áhuginn beinist að. Frá
því þau fluttu til Vopnafjarðar hafa þau
unnið hörðum höndum að því að græða
upp landið sitt og nú er það þeirra aðalstarf
í samvinnu við Skógrækt Ríkisins. „Við
föllum inn í lið í búvörusamningi bænda í
sambandi við umhverfisverkefni," útskýrir
Guðmundur. „Við höldum beingreiðslun-
um sem við höfðum áður en það er launa-
liðurinn við að koma niður 20 þúsund
plöntum árlega. Skógræktin er yfir þessu
verkefni og við vinnum með henni."
Þau setja aðallega niður greni, furu, lerki
og birki. Gróðursetja allar plöntur í skít til
þess að vöxtur þeirra hefjist strax og hlæja
að því að þau hafi ekki tíma til að bíða eftir
afrakstrinum. Þau séu komin á þann aldur.
„Við lifum það ekki að sjá hér nytjaskóg,"
segir Hólmfríður. „En barnabörnin gera
það áreiðanlega.” Þau viðurkenna að smá
þolinmæði þurfi í þetta starf en það sjáist
þó alltaf árangur af verkinu og spenna sé
að sjá hvernig plöntunum reiði af.
Fyrir utan skógræktina hjá Hólmfríði og
Giiftmiindur og Hóhnfríftur vift vín-
bcrjuplöntunu frú Hvcrugcrfti cn síðustu
suniur guf lnín uf scr 28 kíló uf bcrjuin.