Vikan - 18.07.2000, Blaðsíða 6

Texti: Margrét V. Helgadóttir
Myndir: Gunnar Gunnarsson og Eydís Einarsdóttir
Flótti úr suokölluðum láglaunastörfum er ein afleíðing
góðærisins og trúlega finnur yngsta kynslóð landsins
einna mest fyrir puí um pessar mundir. Leíkskólar
landsins eru illa mannaðir og gífurlegur fjöldi leik-
skólakennara hefur skipt um starfsuettuang og fundið
sér betur launuð störf. Björg Bjarnadóttir, formaður fé-
lags leíkskólakennara, hefur staðið sem klettur með
sínum félagsmönnum og barist ötullega fyrir bættum
kjörum sinnar stéttar. Hún ueit trúlega manna best
huerníg ástandið er á leikskólunum og hefur sínar
skoðanir á Duí huað sé hægt að gera til að sporna uið
bessari ógnuænlegu bróun sem hefur átt sér stað á
undanförnum árum.
„Leikskólagjöld eru ekki það há í dag aö tlestallir gcta leyft
sér aft hafa hörnin sín í leikskóla, cn það eru hópar í þjóftfélag-
inu seni minna mega sín og gcta ekki liaft börnin í Icikskóla."
wftrm W-Jb' - '
B -sV j \vEæ
Björg þekkir starf leik-
skólakennara vel því
hún starfaði lengi inni
á leikskólum áður en
hún hóf skrifstofustörf.
„Ég útskrifaðist sem leikskóla-
kennari árið 1978 og fór þá strax
að starfa á leikskólum borgarinn-
ar og vann hjá borginni allan tím-
ann meðan ég vann á leikskól-
um fyrir utan eitt ár sem ég starf-
aði á skóladagheimili á Landa-
koti. Ég fann fljótt að það hent-
aði mér ekki því mér finnst börn-
in skemmtilegri eftir því sem þau
eru yngri. Árið 1982 fékk ég leik-
skólastjórastöðu á Arnarborg og
starfaði þar í 11 ár. Ég ber alltaf
ákveðnar taugar til Arnarborgar,
mér finnst það vera minn leik-
skóli. Lengi vel fór ég í heimsókn
þangað en starfsmannahaldið er
þess eðlis að allir mínir sam-
starfsmenn eru hættir og þar
þekkir mig enginn l'engur."
Eftir langt og farsælt starf með
börnunum ákvað Björg að fara
að vinna að hagsmunum barn-
anna á öðrum vettvangi og fór að
starfa fyrir félagið. Hún var kjör-
in varaformaður árið 1993 og svo
formaður árið 1996. Miklar
breytingar hafa orðið á félaginu
á undanförnum árum og þá
kannski helst þær að fóstrurnar
tóku upp nýtt starfsheiti, leik-
skólakennari, sem margir eiga
erfitt með að venjast. Hvað finnst
gömlu fóstrunum um þetta
starfsheiti?
„Ég held að þeim þyki þetta
eðlileg og góð þróun. Þeim þyk-
ir vænt um gamla starfsheitið og
margar kalla sig ennþá fóstrur.
Á gleði- og hátíðarstundum með
þeim höfum við sagt að þeim ein-
um er það liðið, þessum elstu sem
byrjuðu kannski 1950, að kalla
sig fóstrur. Það tekur sinn tíma að
breyta þessum viðhorfum."
Sífellt meiri kröfur gerðar
til okkar
Var þessi starfsheitabreyting
ekki bara hluti af kjarabarátt-
unni?
„Jú, þótt það sé ekki farið að
skila sér nægjanlega. Þessi breyt-
ing hefur áhrif í viðhorfamótun
hjá foreldrum, sveitastjórnar-
mönnum og þeim sem hafa völd-
in og ekki síst fyrir hópinn sjálf-
an, held ég. Þótt starfið hafi ekki
tekið stakkaskiptum með því að
breyta um starfsheiti hafa störf-
in verið að breytast og það er sí-
fellt farið að gera meiri kröfur til
leikskólakennara. Það var árið
1994 þegar ný lög um leikskólann
voru samþykkt að við fengum
nýja starfsheitið, leikskólakenn-
ari, en að baki breytingunni var
langur aðdragandi innan félags-
ins. Nú er menntunin komin und-
ir einn hatt í Kennaraháskóla ís-
lands og sömu inntökukröfur og
sama námslengd fyrir alla kenn-
ara. Nú er farið að líta meira á
leikskólann sem menntastofnun.
Kröfurnar að börnin læri ýmis-
legt í leikskólanum hafa aukist til
muna en áður fyrr var meira lit-
ið á hann sem geymslustofnun.
Heimsmyndin hefur breyst svo
hratt. Núna fá börnin ekki það
heima sem þau fengu kannski
fyrir 10-20 árum. Þetta kallar að
sjálfsögðu á nánari samskipti
þessara hópa kennara, þ.e.
grunnskóla- og leikskólakennara
og störf þeirra ættu að skarast
meira.
í Reykjavík eru uppi hug-
myndir um að byggja skóla sem
bæði hýsir leik- og grunnskóla og
ég fagna þeim hugmyndum. Úti
á landi virðist samstarfið á milli
stéttanna vera meira og betra.
Það sýnir sig líka að einangrun-
in er oft mest í fjölmenninu hér í
Reykjavík. Þar sem námið er
komið á háskólastig er eðlilegt að
kröfurnar aukist sem kallar á
meiri ábyrgð í starfi og hærri
laun. Það á virkilega eftir að
reyna á þetta í næstu samning-
num því í þeim síðustu var nám-
ið ekki komið á háskólastig."
Flótti úr stéttinni
Nú virðist viðhorfið til leik-
skólakennara vera á þá leið að
þeir ættu að fá hærri laun, en al-
mennt er fólk ekki tilbúið til að
greiða hærri dagvistargjöld eða
þurfa að leggja sjálft út fyrir
launahækkuninni.
„Við í stéttinni verðum alltaf
reið og pirruð þegar við fáum það
framan í okkur að foreldrarnir