Menntamál - 01.05.1952, Blaðsíða 5

menntamál
43
á fjölþættu leikfangakerfi og sérstökum, formföstum leik-
aðferðum eða æfingum, sem eiga við sérhvert leikfang. Er
þetta leikfangakerfi ætlað börnum á aldrinum 3 til 6 ára.
Barnið á að leika sér að hverju leikfangi eftir settum regl-
um, en barninu er í sjálfsvald sett, að hvaða leikfangi það
leikur sér og hve lengi það leikur sér að því. Æfingarnar
og leikföngin eiga að miða að því að þroska skynjanir
barnsins og hreyfitækni og hvetja það til sjálfsstarfa. Má
flokka æfingarnar í þrennt: Hreyfiæfingar, skynjunar-
æfingar og æfingar í undirstöðuatriðum skólanámsgrein-
anna, þ. e. a. s. í lestri, skrift og reikningi.
Kenningum Montessori um nauðsyn skipulagningarinn-
ar annars vegar og gildi frjálsræðisins hins vegar verður
án efa gerð sanngjörnust skil með því að tilfæra orð hennar
sjálfrar:
„Það er hin fullkomna skipulagning starfsins, sem gerir
sjálfsuppeldið kleift og veitir starfsorku barnsins þá útrás,
er vekur vellíðan þess og róar það. Við slík starfsskilyrði
getur frjálsræðið knúið barnið til þess að beita sér fullkom-
lega við starfið og tileinka sér þann undursamlega aga, sem
í raun réttri er afleiðing af þeirri ró, sem barnið hefur
öðlazt.
Án skipulagningar á starfinu væri frjálsræði einskis
virði. Barn, sem fengi frjálsræði án þess að fá í hendur
viðfangsefni til leiks og starfa, myndi gjörsamlega missa
fótfestuna, alveg eins og ungbarn myndi deyja úr hungri,
ef því væri veitt frjálsræði, en engin næring gefin. Skipu-
lagning starfsins er þess vegna höfuðskilyrðið til þess, að
unnt sé að rækta hið góða í barninu, en hún yrði þó til
einskis góðs, ef barninu væri ekki veitt frjálsræði til þess
að njóta hennar og fengi ekki útrás fyrir þá orku, sem fram
kemur, þegar barninu gefst kostur á að fullnægja hinni
öflugu athafnaþrá sinni.“
Montessori-aðferðin fór á sínum tíma (á fyrstu áratug-
um þessarar aldar) sigurför um heim allan. Montessori-