Menntamál - 01.05.1952, Blaðsíða 23

menntamál
61
viðbrögð þeirra gagnvart návist mannanna. Við þetta bæt-
ist, að miskunnarlaus náttúran bakar dýrunum oft ógur-
legar þjáningar. I þessu efni á mannleg góðvild hlutverki
að gegna. Það væri göfugt markmið, sem kennslunni í nátt-
úrufræðum væri sett, ef börnunum væri kennt að vera góð
við dýr — og jurtir líka. Maðurinn vex af hverju góðu
verki, svo er því og farið um barn, sem hefur farizt vel við
eitthvert dýr, það er sjálft betri maður á eftir. Vert er og að
benda á það, að bæði þessi markmið, vakning áhugans og
að kenna börnum að vera góð við dýr, miða að hinu sama.
Vísasti vegurinn til að láta sér þykja vænt um mann eða
skepnu er að gera henni eitthvað gott, og ef áhugi manns
vaknar á einhverju, fer manni að þykja vænt um það og
langar til að vera því góður.
Einhverjir mundu gera þá athugasemd, að til séu skað-
samleg kvikindi, sem við eigum að útrýma. Að sjálfsögðu
eru til dýr, sem eru keppinautar okkar og af þeim sökum
„skaðvænleg." En meðal manna eru einnig til keppinaut-
ar eða hreinir og beinir glæpamenn, án þess að það komi
í veg fyrir, að við reynum að auðsýna mönnunum gæzku
og beita eins mannúðlegri nauðvörn og kostur er. Sá óvandi
hefur náð mikilli útbreiðslu meðal kennara í náttúru
fræðum að kalla þau dýr „skaðleg“, sem eru keppinautar
okkar í lífsbaráttunni, en það er í rauninni hið sama og
að þau séu útlæg og því megi beita þau hvers konar grimmd.
Af þessu stafar m. a. sú óhæfa, að börn hafa verið hvött
til að veiða og drepa grátittlinga. Með þessu móti hafa
menn getað komið nokkrum grátittlingum fyrir kattarnef,
en ætli börnin hafi sloppið án þess að bíða nokkurt tjón?
Að minnsta kosti er það dálítið furðuleg uppeldisaðferð.
1 þeirri grein fræðslulaganna, sem fjallar um mark og
mið skólastarfsins, er uppeldishlutverk skólanna talið á
undan fræðsluhlutverkinu, og því ætti að leyfast að gera
hið sama, að því er varðar kennsluna í náttúrufræðum.
En að sjálfsögðu leiðir það ekki af því, að menn eigi að láta