Heima er bezt - 01.01.1958, Qupperneq 17

PÆTTIR ÚR VESTURVEGI
eftir Steindór Steindórsson frá Hlö&um
YOSEMITE-DALUR
k k i höfðum við ekið langan spöl frá hliðinu,
| er Yosemitedalurinn opnaðist. Við þá sýn flaug
.mér í hug upphafserindið að kvæði Jóns Ólafs-
sonar um Snæfjöllin:
Krjúptu maðkur í mold,
beygðu mikillátt hold,
öll þín stórmennska er stormhrakinn reykur.
Líttu undrandi önd
drottins almættishönd,
skil, hve örlítill ertu og veikur.
Svo stórfenglegur er dalurinn og náttúra hans öll. Dal-
botninn er marflöt slétta, sem liggur um 1000 metra
yfir sjávarmál, en allt umhverfis hann rísa þverhnípt
standbjörg, allt að 1000 metra há, eru þau með turn-
strýtum og hvolfþökum ýmislega löguðum. Ekki er
dalurinn þó ýkjastór, einungis um 5lA míla á lengd og
míla á breidd. Fram af hamrabrúnum steypast hvar-
vetna fossar, sem nú voru að vísu vatnslitlir, svo að
þeir frusu á nóttum. Um dalinn liðast Mercedáin spegil-
lygn og blátær, full af fiski. Smávötn eru þar á nokkr-
um stöðum, og er Spegillinn (Mirror lake) þeirra mest,
dregur það nafn af því, hversu fagurlega fjöllin spegl-
ast þar. Meðfram ánni eru víða grösugar, rennsléttar
engjar, en mestur hluti dalbotnsins er þó vaxinn háum
skógi, eru þar mest furur og eikur. Teygir skógurinn
sig furðu hátt upp eftir skriðum við hamrafæturna, og
upp um hamrana má víða sjá vöxtuleg tré standa út úr
berginu, þar sem einhverjar smáglufur eru. Enn þótt
dalurinn sýndist fagur í haustbúningi sínum, hlýtur
það að vera svipur hjá þeirri sjón, sem er á vordegi,
þegar allt er í blóma, trén allaufguð, og rjóður og engi
blómum skrýdd, og fossarnir kveða við raust, svo að
endurómar milli fjallanna, en regnbogar glitra í foss-
úðanum. Engan stað hefi ég litið, sem sé fegurri nátt-
úrusmíð, og sameinar í senn hrikaleik tröllabotna og
yndisþokka álfheima.
Bíllinn nam staðar við Yosemite Lodge, þar sem mér
var búin gisting, meðan ég stæði við í Yosemite. Er
þar húsakostur mikill með borðsölum, setuskálum og
ágætum gistiherbergjum. En einnig er þar unnt að fá
gistingu í ófullkomnum skálum og tjöldum. Öll þæg-
indi er þar að fá, sem ferðamanninn lystir, meðal ann-
ars stór sundlaug, sem að vísu var þurr um þessar
mundir, enda kominn vetur. Á hverju kveldi eru sýndar
þar kvikmyndir og flutt erindi, gestunum til fróðleiks
og skemmtunar.
Fyrsta verk mitt var að hringja til Mr. Prestons, for-
stjóra garðsins, en á hann var mér vísað til fyrirgreiðslu.
Fékk ég það svar, að hann væri ekki viðlátinn, en hefði
búizt við mér og léti mig heyra frá sér von bráðar. Fór
ég því að skyggnast um þar í salarkynnum, meðan ég
biði. Eftir drykklanga stund kom til mín ungur maður
og vasklegur, búinn grænum skógarmannaklæðum, líkt
og Hákon Bjarnason og hans undirmenn. Kvaðst hann
vera sendur með bíl sinn, til þess að sýna mér þá hluti,
er ég kysi þar í Yoserrfite og umhverfi, en því miður
væri ekki unnt að fara með mig upp í háfjöll Sierra-
nevada, sakir þess að vegir væru ótryggir þar efra.
Þótti mér nú sem öll hin ágæta fyrirgreiðsla, er ég hafði
notið, yfirgengi sjálfa sig, er ég hafði bíl og leiðsögu-
mann til umráða. Þakkaði ég skógarverðinum Glenn
Galleson gott boð en sagði um leið, að ég fæli mig
algerlega hans forsjá, svo að mér yrði sem mest úr dög-
unum. Með því skammt var nú til myrkurs, fórum
við einungis stutta hringferð um dalinn, en annars varði
ég tímanum til að skoða Yosemitesafnið, en þarna, eins
og í öðrum þjóðgörðum, er gott safn náttúrugripa og
fomminja. Mátti þar lesa jarðmótunarsögu Snæfjalla og
Yosemite í líkönum, landabréfum, myndum og teikn-
ingum. Þar var og safn allra þeirra dýra, er þjóðgarð-
inn byggja, jarðtegunda- og steinasafn og ágætt grasa-
safn. Þá er þar einnig merkilegt söguminjasafn frá tíma
Indíánanna, sem bjuggu fyrr í dalnum, og hann dreg-
ur nafn af. Vora Indíánar þessir næsta frumstæðir, lifðu
þeir mest matar á akörnum, er þeir tíndu á haustin og
söfnuðu til ársins. Nokkrar veiðar stunduðu þeir einnig.
En hagleiksmenn voru þeir miklir, að minnsta kosti
á tágasmíð. Eru körfur þeirra hin mestu listaverk. Not-
uðu þeir körfur til flestra hluta, sem ílát verða við
höfð, meira að segja suðu í þeim mat sinn. Skammt frá
safninu eru helliskútar nokkrir, sem Indíánarnir höfð-
ust við í, einkum á vetrum. Eru það nánast holur inn
á milli urðarbjarga, sem fallið hafa úr fjallinu. Eru hí-
býli þau harla óvistleg og framstæð. Akörnin möluðu
þeir í holum í steinunum, og bökuðu úr mélinu eins-
konar brauð, með því að breiða það út á glóðheitar
klappirnar. Einnig er þarna geymt gamalt sumarþorp
með barkartjöldum, eru þar ýmsir búshlutir, allflestir
með steinaldarsniði. Saga Yosemite-indíánanna er mesta
raunasaga, eftir að hvítir menn komu fyrst í dalinn 1851.
Eru þeir nú taldir úr sögunni sem sjálfstæður ættbálkur,
Heima er bezt 15