Heima er bezt - 01.01.1958, Page 34

Stefán leit út undan sér til maddömunnar. Hún hristi
höfuðið, og honum fannst, eftir svip hennar að dæma,
að hana langaði til að segja: „Hvað skyldi það koma
yður við?“ En hún sagði ekkert.
Eftir þetta var sjaldnar farið heim að Þúfum að sækja
Laugu.
Einn dag á jólaföstunni kom Bogi í Garði heim á
prestssetrið og sat lengi inni hjá prestinum. — Stefáni
sýndist blessuð maddaman gefa sér hálfkalt auga, þegar
hann kom heim úr húsunum. Um kvöldið kom prestur-
inn fram í baðstofuna til vinnufólksins. Það gerði hann
alloft.
„Mér þykir vera brölt í Boga mínum,“ sagði hann,
og Stefáni fannst hann horfa í gegnum sig. „Hann er
bara búinn að taka stóra jörð út á Strönd og kom til að
segja lausum Garðinum. Ég varð svo aldeilis hissa.“
„Það er alveg rétt af honum,“ sagði Stefán. „Þetta
er ekkert bú, sem hann hefur. Hann getur ekki lifað
af því.“
„Hann hefur getað það hingað til,“ sagði prestur.
„Já, en nú eru drengimir að komast upp og verða
sjálfsagt duglegir, eins og hann. Stelpan er farin að pot-
ast upp líka. Hvaða meining er að láta þau vera aðgerða-
laus heima?“ sagði Stefán.
„Ég hef líka heyrt, að þetta séu þín ráð,“ sagði prest-
urinn.
„Ég talaði eitthvað um það við hann í sumar, en ég
skil ekki, að hann hafi farið mikið eftir því. Eða ertu
leiður yfir þessu? Heldurðu, að kotið byggist ekki?
sagði Stefán.
„Ég er ekki leiður yfir neinu nema því, að missa Boga
úr nágrenninu. Þetta er dugnaðarmaður. Ég þarf nátt-
úrlega engu að kvíða, meðan ég hef jafnduglegan mann
og þig, en hversu lengi verður það?“
„Að minnsta kosti þetta og næsta ár, svo erum við
búnir að tala um,“ sagði Stefán. „Ég held, að það hljóti
allt að komast af, þótt Bogi fari.“
Stefán var á Hofi í tvö ár. Það var farið að hvísla
því á milli sín í torfunni, að hann væri að hugsa um
Laugu á Þúfum.
„Ég er hræddur um að ég missi talsvert frá mínu
heimili, ef þetta reynist rétt,“ sagði séra Jón við konu
sína, þegar hún sagði honum, hvað Gunna á Bala hefði
verið að segja í fréttum. „Ég var búinn að hugsa mér
að halda í Stefán, meðan ég þyrfti á vinnumanni að
halda. Mér hefur fallið prýðilega við hann.“
„Já, það þarf svo sem ekki að kvarta yfir neinu í fari
hans,“ sagði maddaman. „En varla þarftu að búast við
því, að hann vinni þér mikið, eftir að hann er farinn
frá þér, eins og hinir hjáleigubændurnir hafa gert, nema
þá fyrir stífasta kaup á hvern klukkutíma. Það er það,
sem hann kennir vinnufólkinu.“
„Já, þeir eru með þessar hugmyndir í kaupstöðum og
þorpum við sjávarsíðuna. En það gengur líklega erfið-
lega að koma því á í sveitunum. En ég trúi því ekki, að
Stefán minn vinni ekki hjá mér dag og dag, ef mér
32 Heima er bezt
liggur á,“ sagði prestur. „En svo hefur nú hún Sigur-
laug litla oft unnið hjá okkur. Það tekst líklega af, þegar
búskapurinn og börnin koma til sögunnar. Svo að þetta
er reyndar ekki álitlegt fyrir okkur.“
„Ég hef nú alltaf meir en nóg af kvenfólkinu. Það
þarf engu að kvíða um það,“ svaraði Karen.
Nokkrum dögum seinna talaði prestur við Stefán.
„Það er líklega þýðingarlítið að tala um vistarráð við
þig, Stefán minn, ef það er satt, sem heyrzt hefur, að
þú sért að staðfesta ráð þitt. Ég óska þér til hamingju.
Þetta er ágæt stúlka, en hvað skyldi mér leggjast til með
vinnumann, sem mér fellur eins vel í geð og þú? “
„Þeir hljóta að vera auðfengnir," svaraði Stefán. „Þú
ættir að reyna við strákinn frá Giljum, sem vann hérna
í haust. Mér sýndist hann vinna svo laglega. Um kraft-
ana er ekki að efast.“
„Já, það getur verið. En hann er sjálfsagt óvanur hey-
bandi. Það eru færri, sem kunna að vinna nema undir
annarra stjórn. Ég hefði engu kviðið, ef Bogi hefði
verið í nágrenninu. Þar gerðirðu mér mikinn ógreiða,
að telja hann á að flytja burtu.“
„Það var einmitt það, sem ég gerði ekki. Hann hefur
einungis séð, að hann gat ekki búið þarna. Nú er sagt,
að hann sé alltaf að fjölga skepnunum,“ sagði Stefán.
„Það er nú svona og svona að fjölga skepnum með
því að taka leigupening. Ég dáist lítið að því búskapar-
lagi.“*
„Það getur víst lánazt,“ sagði Stefán. „Og mér finnst
þú ekki þurfa að kvarta. Það kom maður í manns stað
að Garði, sem er boðinn og búinn að hjálpa þér, eins
og allir þínir landsetar.“
„Já, það er engin hætta á að svo gott kot byggist ekki,
en ábúandinn er bara enginn maður móts við Boga,“
sagði prestur. „Svo skaltu fara að láta lýsa, svo að ég
geti gift ykkur, áður en ég flyt inn í eilífðina. Ég finn?
að það er komið undir sólarlag fyrir mér.
Vinnumaðurinn var fenginn eftir fáa daga, ekki stóð
á því, og þennan vetur var reglulega gaman að eiga
heima í Hofstorfunni, eins og reyndar oft áður.
Það var margt um hálfvaxna unglinga í hjáleigukot-
unum. Þeir komu saman á björtum vetrarkvöldum á
mýrunum fyrir framan Hof. Þar var leikið sér á skaut-
um og stigið dansspor; sú list var náttúrlega á gelgju-
skeiði á þeim tímum. Helzt var það Stefán og fallega
prestsdóttirin, hún Rósa litla, sem gátu kennt hinum-
En svo bar allt í einu dimman skugga yfir. Presturinn
var liðið lík eitt kvöldið, þegar dóttir hans og vinnu-
konurnar komu, kafrjóðar og hlæjandi, heim af dans-
svellinu. Það var mikill harmur eftir þann góða mann.
En eftir að búið var að jarðsyngja, komu áhyggjur
út af því, hvernig blessaðri maddömunni myndi ganga
búskapurinn, því engum datt annað í hug, en hún byggi
áfram, önnur eins búkona. Ef hún hefði haft Stefán,
þá hefði henni verið borgið, en hann var staðráðinn í
því að fara að Þúfum. Það höfðu heldur aldrei verið
miklir dáleikar þeirra í milli.
Sigrún, eldri dóttir prestshjónanna, og maður hannar