Æskan - 01.07.1966, Blaðsíða 23

>oó»£2£0*0#0*0*0*0*0*0*0*0*°*oío*o*o#o«o*o*oío«o§o«o»o*o#o«o*o«o«o#o*o*o*o*o#ooo»o«o«o*o*o*o«o»o#o#o«o«o*o*o#o«o*o«o«o#o»o»o«o#o*o*o*o*o#o*o*o*o«o*o*o«o*o»o«o*o*o#o*o*o#o*o#o*o
w'->«o*O*O«O»O»O»O«O»O«O*O»O*O*O*O*O*O«O*O«O»O«O«O«O«O*O»0«O»O«OOO#O«O*O»O«O»O»O«O*O*O«O*O«OOO»O*O«O»O*O«O*O*O*O«O«O«O«O»O«O*O*O«O«O*O*O*O«O»O*O«O*O*O«O*O«O«O*O«O*O*O»O«O*O»O«O»
^Jörgunr börnum þykir gaman að
myndum og sögum af öpum.
Það er líka engin furða, því að marg-
ar skrítnar sögur eru sagðar af þeim.
Þeir eru skynsamir og sumir þeirra
herma allt eftir, sem þeir sjá fyrir
sér haft. Þeir eru líkastir mönnum
allra dýra.
Margt er sagt frá öpum og eftir-
hermum þeirra. Ein sagan er þessi:
Maður var á ferð í Austurlöndum
°g seldi varning sinn. Meðal annars
hafði hann húfur, rauðar að lit, og
niátti fletta þeim niður fyrir andlitið.
Mann var gangandi, en leið hans lá
um skóglendi og hiti var mikill um
hádaginn. Óhægðist honum nú ferð-
tn og réð hann af að leggjast til svefns
nndir tré einu. Tók hánn þá eina
húfuna og fletti niður til þess að sól-
hrenna ekki. Að því búnu lagðist
hann til svefns og svaf nú um stund.
hegar hann vaknaði aftur, sá hann, að
húfurnar voru horfnar, og þótti hon-
urn það heldur en ekki skaði. Tók
hann nú að svipast um og var gramur
mjög. Nú tekur hann eftir því, að
uppi í trjánum í kring voru apar, og
báru þeir húfur flettar niður eins
og hann. Þekkti hann þar aftur húf-
ur sínar og varð nú hálfu gramari en
áður. Reyndi hann nú með öllu móti
að ginna apana ofan úr trjánum, en
það tókst ekki. Þá varð hann fok-
vondur, þreif af sér húfuna og kast-
aði frá sér og hugsaði með sér, að
bezt væri að hún færi þá sömu leið-
ina. En þegar aparnir sáu það, rifu
A
þeir af sér húfurnar og hentu þeim
niður, svo að eigandinn fékk þær aft-
ur. Þessi saga er til merkis um eftir-
hermur apa, en ekki skuluð þið reiða
ykkur á, að hún sé sönn.
Apategundir eru afar margar. Allir
eru aparnir loðnir, nema í framan.
í Suður-Ameríku hafa sumar apateg-
undir klær og langa rófu. Þeir eru
kallaðir klóapar. En aparnir í Afríku
hafa neglur líkt og menn. Sumir
þeirra hafa rófu, sem þeir geta undið
um trjágreinar og haft sér til stuðn-
ings. Ein tegund þeirra er kölluð ösk-
urapar, vegna þess að þeir geta öskrað
ógurlega, meir en nokkurt naut. Aðr-
ir apar eru rófulausir og líkjast sum-
ir þeirra nokkuð rnönnum. Þeir eru
kallaðir mjónefir, af því að stutt er
á milli nasanna á þeim, eins og á
mönnunum, en á öðrum öpunr er þar
breitt á milli og vita nasirnar þánokk-
uð út til hliðanna.
Á öllum útlimum apa eru fingur
líkt og á höndum, sem þeir geta grip-
ið með. En mjónefirnir hafa fram
yfir lrina vel þroskaðan þumalfingur,
sem getur gripið móti hinum fingr-
ununr, eins og þumalfingur manna.
Flestir apar eru meinlausir, nema
þeir séu áreittir, en þá eru þeir líka
grimmir og illir viðureignar. Þeir eru
oft veiddir og tarndir, reynast þeir
þá nrjög námfúsir og skynugir.
DÝRAHEIMAR
!SSSS3SS£8SSS$iS£383$S£SS3$S$SSSSSSSSSSS£SSS£Sí^SSS£S£3S3S5SS£SSSSSS8S8SSSSSSS$SS£32;8SSSSSS^S£3S$8SSS^SSS3SSSSSS£^3SSSS£SSS88£S£SESS^3S$SS$SSSSSS3S8SSSSS^SSSSS£
275