Muninn - 01.12.1964, Blaðsíða 5

„Hvers mega sín orð ljóðsins?<£
og faðma gestinn,
bendi honum
á bekkinn auðan
og byrðina þungu.
Hann skal lífið
og hörpuna erfa.
Mitt er að hverfa.“
Vitaskuld er þarfleysa að ræða um hversu
fjarri fer að Davíð Stefánsson hverfi þjóð
sinni, rými til fyrir ungum gesti, en hins-
vegar er ástæða til að velta því fyrir sér
hver eða hverjir skuli „lífið og hörpuna
erfa“, líf og hörpu íslenzkrar Ijóðlistar. Að
vísu eignumst við aldrei annan Davíð
Stefánsson, enda sízt af öllu æskilegt að
„söngvarinn api eftir annarra stefjum" í
stað þess að syngja með eigin nefi eins og
Davíð komst sjálfur að orði. En að þessu
leyti mættum við eignast skáld honum lík:
að þau geti náð eins auðveldlega eyrum
hlustenda sinna; við eignumst aldrei of
mörg skáld slík.
Hverjum þeim sem hlotið hefur köllun
skáldsins og sinna vill henni af nokkurri
samvizkusemi, hlýtur að vera kappsnrál að
leita nýrra leiða í stað þess að þræða slóðir
annarra, túlka ný sjónarmið, gefa hlutdeild
í nýjum verðmætum; í stuttu máli: opna
mönnum nýja heima. Þetta á bæði við ytri
og innri búnað listaverksins, jafnt ljóðlist
sem aðrar listgreinar, bæði efni og form. A
hinn bóginn er þess að gæta að aldrei má
eftirsókn eftir ferskleika ganga svo langt að
slitnar séu þær aldagömlu rætur sem skáld-
skapurinn er sprottinn upp af; þó greinar
trésins teygi sig í ýmsar áttir og njóti sól-
skins hins unga dags hljóta þær allar nær-
ingu og styrk frá sömu moldinni, sömu rót-
unum, því ella visnuðu þær og féllu.
Vissulega geturn við íslendingar margt
lært af erlendum þjóðum og okkur ber
skylda til að vera vakandi gagnvart öllunr
andlegum straumum og tileinka okkur hik-
laust hvaðeina sem til bóta horfir. En við
byggjum á fornri menningararfleifð sem
okkur ber að virða, við verðum að vera
minnugir orða skáldsins:
„Að fortíð skal hyggja ef frumlegt skal
byggja,
án fræðslu þess liðna sést ei hvað er nýtt.“
Þó undarlegt sé er ljóðformið það sem
orðið hefur mönnum einna mestur ásteit-
ingarsteinn er þeir skulu gera grein fyrir
skoðun sinni á ljóðlist. Því fer betur að við
íslendingar höfum alltaf átt skáld, sem los-
að hafa um formið, gert það frjálslegra og
ferskara; nægir að benda á Jónas og Davíð
því til staðfestingar. Þótt þessir menn hafi
losað um bönd formsins hafa þeir þó haft
hliðsjón af fortíðinni og það er eftirtektar-
vert að þau yngri skáld okkar sem lengst
virðast hafa náð byggja að meira eða minna
leyti á þjóðlegum grunni. Að sjálfsögðu er
hér ekki rætt um forrn ljóðsins vegna þess
að það skipti neinu höfuðmáli, þvert á
móti, heldur fyrir þá sök að það sem mönn-
um virðist almennt mestur þyrnir í augum
í skáldskap okkar yngri ljóðskálda er ein-
mitt ljóðform þeirra; þau sleppa mörg rími
MUNINN 33