Muninn - 15.03.1972, Blaðsíða 43

áratugum. (I>etta er eitt gleggsta dæmi
þess hvernig uppeldi getur verið afgerandi
í þjóðf élagsuppby^jgingu).
En hver er pa frumrót trúarbragðanna?
Sennilega sést hiín bezt í frumstæðum
trúarbrögðum. 1 þeim eru guðirnir oftast
nær personugerfingar máttarvaldanna, regns,
vinds, sjávar o.s.frv. Þegar svo trúar-
brögðin þróast bætast við siðferðiskenn-
ingar og tilraunir til að kenna gott en
banna illt. Síðan hefur þessu öllu verið
hrært saman og upp sprottið guð hins
góða og guð hins illa (sbr. trúarbrögð
Persa til forna), guð og djöfull. Einn
þáttur trúarbragðanna eru goðsögurnar, í
þeim er gerð tilraun til að útskýra ýmsa
óskiljanlega hluti svosem tilvist manna,
dauðann o.fl. með frásögnum af guðunum.
Og það eru einmitt þessar goðsögur sem
afvegaleitt hafa trúna mest samanber
setninguna sem grein þessi hefst á. Og
goðsögurnar eru ekkert staðlað fyrirbæri.
Það er sífellt verið að búa þær til og
aðallega handa yngstu þjóðfélagsþegnunvun.
Allir kannast við söguna um storkinn sem
verður að teljast afleiðing siðferðis-
mats miðaldakirkjunnar, en mat hennar á
slæmu og góður siðferði virðist ráða t.d.
afstöðu fjölmiðla og opinberri afstöðu
einstaklinga nú á timum. Og það á einnig
við þá er t.d. halda sýningar á sér nöktum
og því um líkt, þeir hafa nákvæmlega sömu
siðferðiskennd og hinir sem gagnrýna þá
mest. Afstaða þeirra kemur til af löngun
að ganga í berhögg við siðferðiskenndinaog
er því sprottin uppúr miðaldamatinu,þ.e.
siðferðiskenningunni sjálfri., en ekki
(númati). Þetta er einmitt atriði sem
nauðsynlegt er að gera sér grein fyrir
áður en tekin er afstaða til kynlífis-
t.d. i Danmörku. En hvað kemur
þetta guði við? Jú þetta var örlítil til-
raun til að sýna fram á að ofsaleg sið-
ferðiskennd og jafn ofsaleg siðferðis-
vankennd er af sömu rót runnin.
Einn aðalboðskapur nýjatextamentisins er
siðferðisboðskapur Krists. En enn búum
við við mat miðaldarkirkjunnar eins og
bent var á. En hún var mótuð af alþjóð-
legri gróðahyggju. Því lagði hún mesta
áherzlu á þá hluti- sem mögulegt var að