Heimilisblaðið - 01.01.1957, Page 15

Skuldaskil
Frásaga
eftir
Joseph Philips
Hafið þér heyrt Johnny Mercer getið?
Það má telja harla ólíklegt, enda þótt naum-
ast hafi hjá því farið, að þér hafið heyrt
eitthvað af lögunum hans, „Blues in the
Night“, eða „Cool, Cool, Cool of the Even-
ing“, svo að tvö séu nefnd. Um allan heim
eru dægurlögin hans sungin og leikin, en
þeir eru vafalaust fáir, sem vita, hvert er
mesta afreksverk hans.
Faðir Johnny, George Mercer, var lítill,
grannvaxinn maður, sem gekk alltaf með
háan, harðan flibba, jafnvel í mestu sumar-
hitunum. 1 byrjun aldarinnar setti hann á
stofn arðvænlegt víxlarafyrirtæki í Sav-
annah í Georgia-fylki í Bandaríkjunum, og
avaxtaði fé manna í fyrirtækjum. Hann var
heiðarlegur maður og í miklu áliti allra bæj-
arbúa, og margir voru þeir, sem komu með
spariféð sitt til hans og báðu hann að ávaxta
það, og keyptu um leið hlut í fyrirtæki hans.
George Mercer var einnig með afbrigð-
um örlátur maður, og ef hann vissi af bág-
staddri fjölskyldu, var hann vís að senda
henni peningaupphæð, án þess að geta um
sendandann.
,,Faðir minn var afar trúhneigður," segir
Johnny Mercer. „Honum var trúin jafn mik-
il nauðsyn og daglegt brauð. Hann var vin-
gjarnlegur og skilningsríkur, hver sem átti
1 hlut, og ég bar alltaf mikla virðingu fyrir
honum. Hann hafði yndi af tónlist, og ég
minnist þess, þegar hann sat í ruggustóln-
,Jm smum á kvöldin og söng fyrir okkur
hrakkana."
Fn árið 1927 varð hann fyrir áfallinu.
Svimháar upphæðir urðu á einu vetfangi
að engu. Innan nokkurra vikna var George
Mercer févana og skuldaði 700 viðskipta-
^muffl samtals rúmlega milljón dollara upp-
hæð.
Hrunið breytti honum úr starfsömum,
miðaldra manni í vonsvikið gamalmenni.
„Hann brotnaði gjörsamlega,“ segir Johnny.
„Hann náði sér aldrei eftir þetta.“
Flestir viðskiptavinirnir gerðu sér Ijóst,
að ekki var hægt með nokkrum rétti að
saka George Mercer um orðinn hlut. Flestir
sýndu honum fremur samúð en reiði. En
áfallið hafði raskað grunninum undir til-
veru hans. Vinir hans, nágrannar og sam-
borgarar höfðu treyst honum fyrir pening-
unum sínum, og nú fannst honum hann hafa
brugðizt trausti þeirra.
Honum fannst það aðeins sjálfsögð skylda
sín að borga aftur peningana, svo að hann
neitaði að viðurkenna sig gjaldþrota. Chat-
ham-bankinn í Savannah tók við fyrirtæk-
inu, en hann skipti öllum eignum sínum,
sem reyndust 73,500 dollara virði, milli við-
skiftavina sinna, sem misst höfðu peninga
sína. Sjálfur átti hann ekki eyri eftir, en
virðingu sinni hélt hann óskertri í augum
manna, og banki nokkur varð til þess að
lána honum fé, til þess að stofna fasteigna-
sölu, svo að hann gæti séð fjölskyldu sinni
farborða.
Þegar þetta ólán henti fjölskylduna, var
Johnny á heimavistarskóla í Virginia. Þeg-
ar móðir hans skrifaði honum um atburð-
ina, svaraði hann: „Þetta er alvarlegt fyrir
okkur, þótt verst bitni það á pabba. Ég vona
aðeins, að ég geti verið honum til hjálpar
á einhvern hátt.“
Skömmu seinna neyddist Johnny til að
hætta námi sínu vegna þess, að foreldrar
hans höfðu ekki lengur ráð á að kosta hann.
Dag nokkurn sat hann heima ásamt föður
sínum, sem var niðursokkinn í hugsanir sín-
ar. „Vertu ekki að hafa áhyggjur út af
þessum peningum," sagði drengurinn. Hann
vissi, hvað olli áhyggjum föður hans. ,,Ég
skal áreiðanlega einhverntíma borga þá aft-
ur.“
„Þú gerir þér víst ekki ljóst, hversu upp-
13