Heimir - 01.11.1905, Page 5

H E I M I R
253
vel til skams tíma, að spyrja: „Hvað er Unitarismus?"— „Eg
veit það ekki."— „Hver getur sagt rnér það?"- Alls einn mað-
ur, en hann vill enguin segja það."
Þeir hinir sömu athuga það ekki, hversu auðvelt það er að
hlæja með heimskunni, en hversu þúsundfalt erviðara þaö er,
að svara þegar að þeim er koinið. Og það er strax að þeim
komið, sem álíta, að þeir viti þó, hver sín trú sé, er bindi sig
við og byggi á vissum trúarjátningum, þar sern hinir viti alls
ekki, er engar játningar eigi. Það yrði áreiöanlega ekki nema
einn maður, sem vissi, hvað það væri, að vera þrenningartrúar,
og það er vafasarnt, hvert hann vildi þá segja það. Það yrði
áreiðanlega ekki nema einn maður, sern vissi, hvað það væri,
að vera Kalvinisti, eins og nú stendur, og alveg áreiðanlegt. að
hann vildi ekki segja það, því það yrði vandratað meðalhófiö
fyrir honum, svo að hann yrði ekki dæmdur annaðhvort of mik-
ið á eftir tíma eða þá villutrúarmaður. Því það er ekkert lítiö
um þessháttar dóma og kyrkjulegt réttarfar nú, þar sem hin
gamla orþodox kyrkja nötrar til grunna, þegar minst er á kenn-
ingar hennar, af ótta yfir því.aö þær sé ekki svo stílaðar að þær
falli fólki í smekk. Sá, sem ætlaði að segja. hvað Kalvinska
væri, inætti hvorki neita forlögum né játa frívilja, né sarnþykkja
að hvorttveggja væri til og væri hlið við hlið. Hann inætti ekki
játa afdráttarlausa útskúfun (það orð er farið að láta hálf illa í
eyrum) né heldur almenna útvalningu,—ekki neita að maðurinn
sé illur frá því hann fæðist né að hann sé góður, né að hann sé
hvorugt. Hann mætti ekki neita, að guð hefði fyrirhugað menn
til sælu eða vansælu frá upphafi, og þó ekki samþykkja, að það
færi nokkuð eftir því, hvort menn lifði vel eða illa. Nei, eg er
hræddur um, að það væri ekki nema einn maður, sem sagt gæti
hvað væri Ivalvinska.og hann myndi hreint ekki vilja segja það,
svo það væri ekki haft eftir.
Og það er áreiðanlega ekki nema einn, sem'sagt gæti, hvað
væri Lúterska, og sá eini myndi hreint ekki vilja segja það.—
Ekki útskúfun, og helvíti ekki meir en svo,— biblían óskeikul,
en þó full af mótsögnum, innblásin, en þó óviss hvað höfunda
snertir, guð algóður, en þó ofsækjandi menn og heimtandi blóð-