Heimir - 01.11.1905, Síða 11

H E I M 1 R
239
rannsakar dægrum saman án þess að festa bluud hinn alstirnda
og víöáttumilda næturhiininn guös, eöa þá efnafræöitigarinn og
hinir ýmsu þjónar sannleikans leita frumefna þessarar jaröar
eöa leyfa hins útkutnaöa jarölífs inni í hellum og hömrum, þar
sent dagsbirtan fær ekki brotist inn um eilífan aldur. Peir ntctiit
finna stærri fögnuö í hjaría en nokkur tunga hefir enn kotniö
oröum að. Mér er aiveg santa, bendiö á allan þann herskara
píslarvotta truarinnar sem söntíun þess, hversu nálægt hjarta
inarrna hin forna skoöun hefir fariö, píslarv'ottar sannleikans
\ erða þó altaf fleiri, auk þess þúsundfalt hátignarlegri og göf-
ugri ásýndum, því í augum þeirra. talar lifandi sál.
ígnatius helgi, Hieronymus, Kíement og Anthanasíus hafa
ekki meö tneiri lotningu og aödáuti sökt sér niður í gleymsku
hinna ytri líiskjara yfir lögmálinu og spámönnunum en Gali-
leo og Kant. og Darvin yfir lögmálinu og spádómum þeim, sem
þeir lásu út úr djúpi þéirrar guölegu speki, setn falin er í tiiver-
unnar ríki. Það er guölast aö reyna aö koma því inn hjá nokk-
urunt, aö skynsetriin og vitiö sé vitliljós og allar rannsóknir eyöi-
leggjandi fyrir ailar æöri hvatir og tilfinningar nianna. Þaö
gjöra þeir að eins, sem vita málstað sirtn veikan og ósannan og
tapandi í framsóknarbaráttunni. Þaö gjörir enginn nú nema á
inóti betri vitund.
En kæru vinir, eg hefi katinske oröið helzt til fjöloröur um
þetta. En þaö gjörir þaö meðfram, aö þessar ákærur hafa svo
oft heyrst, og þeitn hefir aldrei veriö nógsamlega inótmælt og
veröur aídrei of mjög mótnrælt, hversu oft og einlæglega sein
þaö yrði gjört.
En vér veröum nú aö láta hér staöar numið aö sinni, og
úöur en vér hættum, föruin á ný }dir þaö í fáum oröurn, er
vér höfum þegar sagt og íhugaö. Fyrst: hin unitariska trú vor
er ákveöin stefna og lífsskoöun. og styöst í engu viö það, aö
vera mótmæli gegn trúarjátningum eöa öðrutn úreltum kj'rkju-
siöum. Hún mótmælir aö vísu, en þaö er ekki hennar ákveöna
form, og hún mótmælir aö eins til þess, aö geta ítrekaö og ját-
aö enn skýrar og betur þanti sannleika, sern inenn finna til, sjá
og munu sjá, þekkja og mumi þekkja. Um leiö og hi'm rífur