Heimir - 01.03.1911, Blaðsíða 3
H E I M I R
147
Hinn forni grundvöllur rómversku kyrkjunnar er aö eyöileggjast,
og þaö liggur fyrir henni,eins og hinum smærri orþódoxíum, eitt
af tvennu: annaöhvort aö veröa smár trúflokkur eöa semja sig
eftir nýjum trúarbragöa hugmyndum.
En getur Rómverska kyrkjan þannig breytt sjálfri sér?
Kyrkjan sem þykist vera óskeikul, sem gefur út sem sannar
kenningar jafn margar sögulegar villur, sem hró.par bölvun yftr
allar tilraunir til nýrra útskýringa,—Rómverska kyrkjan, er hún
ekki steinrunnin? Getur nokkur vonast eftir nýrri stefnu af
páfum hennar í framtíöinni? Þaö hafa veriö t\l læröirpáfar, um-
buröarlyndir páfar, jafnvel efasemda páfar. Hver.héfir verið
afstaöa þeirra gagnvart sannleikanum? Hver hefir veriö afstaða
þeirra gagnvart líknarstofnunum, en sér í lagi gagnvart hinu
mikilsvarðandi spursmáli utn endursameiningu allrar kristninnar?
Þaö er eins og hinn mildi sagnfræöingur sagði: “Þaö er ekki
altaf saini páfinn en það er altaf sami páfadómurinn.”
En á móti páfadóminum standa nú ekki lengur hinir auð-
mjúku, lotningarfullu, kjarklitlu menn fyrri tíma. Hin nýja kyn-
slóð er umfram alt annaö góð í rökfræöi og elskar einlægni.
Senr svar upp á neitun páfans um allar utnbætur heyrum vér nú
hrópað á Frakklandi af nútíöarandanum: “Kyrkjan viöurkennir
ekki að sér hafi skjátlast, hún vill ekki yfirgefa rangt álit. Þeim
sem sanna aö hún fari meö villu, svarar hún meö bölbænum.
Heldur en aö rétta hönd sína réttlætinu, faörnar hún aö sér
íorlögin. Fyrir þessar sakir verður henni engin vægö sýnd, og
hún hlýtur að drekka til botns Kaleik sinnar heimsku og síns
hórdóms.”
Og svo endar Houtin ræöu sína meö beinu ávarpi til frjáls-
trúarmannanna, er sátu þingið í Boston; mannanna sein eru
afkomendur þeirra, er brutust undan kúgunarvaldi kaþólsku
kyrkjunnar á sextándu öldinni, og sem sjálfir höföu brotið af sér
þá hlekki er hinar smærri orþódoxíur innan prótestanta kyrkjun-
nar höföu reynt að leggja á þá síðan:
“Ó þiö synir og arfar siðbótarmanna sextándu aldarinnar!
Þér sjáið nú vera að byrja í þessari rómversku kyrkju, sem
fyrirdæmdi feður yðar án þess aö hlusta á mál þeirra,— þér sjáiö