Kirkjuritið - 01.06.1937, Blaðsíða 4

202
Björn Magnússon:
Kirkjuritið.
síður þörf. Jafnframt því, að geta átt atlivarf til einhvers
þess afls, sem öllu er máttugra, og einhverja þá hug-
sjón, sem knýr vilja mannsins til dáða, leitar hugur
lians eftir því, að geta gerl sér grein tilverunnar, skýrt
uppruna liennar og tilgang, karínað liinztu rök lífsins.
Sú ein trú getur fullnægt þörfum heilbrigðs mannsanda,
sem nær jafnt til allra þátta sálarlífs hans: Vitundar,
tilfinningar og' vilja.
Það vantar nú að vísu elcki, að menn geri sér far um
að skilja tilveruna eftir öðrum leiðum en leiðum trúar-
liragðanna, og sumum mun finnast, að hvergi sé þeirra
síður þörf en á sviði þekkingarleitarinnar. Þó er sá dóm-
ur ekki bygður á djúptækum forsendum. Bæði er það,
að þeir, sem reynst liafa hrautryðjendur i þekkingarleit
manna, hafa flestir eða allir verið liugsjónamenn, sem
liafa getað eygl lengra en til þess hversdagslega veru-
leika, sem fram að því var kunnur — þeir hafa m. ö. o.
trúað á tilveru utan hins þekta skynheims —, og þannig
liafa þeir allir verið í ætt við hrautryðjendur á sviði
trúarbragðanna, sjáendur og vitranamenn; og svo er
hitt, að enda þótt hinir vísindalegu rannsakendur, sem
opnuðu nýjan skilning á mörgum sviðum dauðs og lif-
andi efnis á næstliðinni öld, liafi litið svo til, sem öll rök
lilverunnar yrðu mæld og vegin og hvaðeina félli inn i
vélgeng lögmál efnisvísindanna, þá er nú svo komið, að
allir þeir, sem lengst eru komnir í þeim fræðum og'
skarpskygnastir eru taldir á rök náttúrunnar, játa nú
vanmátt efnisvísindanna til að leysa allar gátur tilver-
unnar, og merkir heimspekingar, sem lagt hafa til
grundvallar rannsóknum sínum nýjustu niðurstöður
efnisvísindanna, hafa lýst yfir þvi, að heimurinn verði
ekki skýrður né skilinn nema að baki honum standi hugs-
andi, voldugur, skapandi andi: Guð. Jafnvel eðlisfræðing-
ar eins og Jeans, sem nú er tahnn manna fróðastur um
byggingu heimsins, segir, að heimurinn sé mildu líkari
voldugri hugsun en voldugri vél. Þeir, sem halda enn