Kirkjuritið - 01.02.1938, Blaðsíða 25

Kirkjuritið H. E. Fosdick og hætta kirkjunnar. 63
girni í dómum sínum. — Dr. Fosdick bendir á, að fált
verra geti hent kirkjuna en það, að hún dragist aftur úr
þvi, sem samvizka hinna beztu og rnest hugsandi manna
kynslóðarinnar býður, þannig, að hinar félagslegu og sið-
ferðilegu kröfur þessara manna skari fram úr kenningum
kirkjunnar og aðgerðum hennar, að góðleikur og mannúð
verði á undan trúnni í siðbætandi athöfnum og kröfum.
frúarhragðakerfin liafa kent það, að maðurinn eigi að
gerast trúaður til þess að verða betri og siðgæðislega
fullkomnari; en það er þó blákaldur veruleiki, að liin
skarpasta, víðsýnasta og næmasta feiðgæðismeðvitund
kjTnslóðarinnar, og alhafnir hennar, rvrður hraut og geng-
ur á undan, en hin skipulögðu trúarhrögð dragast áfram
silalega á eftir, með fætur sína fasta í leðjunni.
Þótt dr. Fosdick noti ekki stærri eða sterkari orð en
þessi, um seinlæti kirkjunnar, þá sér hann í þvi hennar
alvarlegustu hættu. Ég hefi engan áhuga fyrir því, að
felja hér upp ýmsar vanrækslu- og seinlætis-syndir
kirkjunnar, en mér dettur heldur ekki í hug að neita
ávirðingum hennar. Önnur aðferð er betri, einsogsíðarskal
vikið að. — Það er nokkurn veginn víst, að ef kirkjan
kefði ekki orðið lengi og langt á eftir hinum glaðvakandi
samvizkum í Rússlandi, þá hefði engin blóðug bylting
átt sér þar stað. Ef kirkjan hefði ekki verið langt á eftir
hinum hraðstígustu og skygnustu samvizkum á Spáni, þá
hefði ekki heldur nein blóðug borgarastyrjöld geisað
t>ar. Ef kirkjan hefði ekki drattast silalega á eftir liin-
Um beztu samvizkum í Ameríku á vissu tímabili, þá
hefði orðið auðveldara að afnema þrælasöluna þar, liið
sama má segja um þá baráttu i Norðurálfunni. Ef kirkj-
an hefði ekki verið á eftir hinum næmustu og beztu sam-
vizkum víða um lönd, þegar bindindisbaráttan fyrst var
hafin, þá liefði frægð Bakkusar konungs verið minni en
sigrar bindindismanna fyrir löngu miklu glæsile'gri. —-
í seinni tíð liafa vakandi samvizkur manna og réttlætis-
meðvitund þeirra heimtað: Minna óhóf, minni skort;