Kirkjuritið - 01.02.1955, Blaðsíða 31

KIRKJULÍF Á ÍSLANDI FYRR OG NÚ
77
samfara útvarpi. Þá er einnig þess að geta, að eftir heims-
styrjöldina fer sveitafólkið hvað af hverju að flytja til kaup-
staðanna, og það svo, að ekki einungis stórfækkar fólki á
heimilunum, heldur leggjast ýms býli alveg í eyði. Skal ég
þessu máli mínu til sönnunar geta þess, að á stórbýlinu Leirá,
hinu forna höfðingjasetri, var tvíbýli með um 20 manns á
fyrstu prestsþjónustuárum mínum, en nokkrum árum áður
en ég lét af prestskap, bjuggu þar hjón með 4 börnum innan
fermingar, og 9 til 10 jarðir í Leirársókn voru og eru komnar
í eyði og sameinaðar og lagðar undir aðrar. f minni tíð voru
í Saurbæ fyrst um sláttinn um 20 manns í heimili, en á síð-
ustu árum 8, en ekki nema 4—5 heimilisfastir. Þessi mikla
fólksfækkun í sveitum, samfara vaxandi skemmtanafíkn, hlaut
að hafa og hafði mikil áhrif á hina dvínandi kirkjusókn. Nú
voru kirkjugestir miklu færri en áður, þó oftast kæmist messa
á. Loks eftir 1930 er mér tjáð, að enn hafi þó allmikið versnað
kirkjusókn og að fólk hafi sig ekki í að skipta um föt og ganga
í kirkju, en hlýði heldur á útvarpsmessu, og það þó ekki sé
nema um lítinn spöl að fara til kirkjunnar.
En hvernig mun nú vera ástatt með heimilisguðrækni eða
húslestra? Ég hygg, að víða muni hlustað á útvarpsmessur,
einkum af eldra fólki, því er vant var að sækja kirkjur, en
miður af hinu, en mjög séu húslestrar að leggjast niður og
sérstaklega muni ekki lesið á sunnudögmn.
Laust eftir 1930 samdi dr. Jón Helgason biskup prédikanir
á öllum sunnu- og helgidögum ársins. Nefndi biskup postillu
þessa: Kristur vort líf. Bók þessi var hin vandaðasta að öllum
ytra frágangi og kostaði eintakið kr. 18.00. En hún mun hafa
selzt lítið og virðist mér það bera vott um þverrandi húslestra
á landinu.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að vér lifum á bylt-
inga og umbrotatímum, svo að sjaldan eða aldrei munu hafa
verið meiri í hinu íslenzka þjóðlífi. Þurfum vér ekki annað
en líta til þess tíma, er vér vorum að alast upp og lauslega
hefir verið minnzt hér að framan. En vér skulum lifa i þeirri
von, að upp renni ný blómaöld í heiminum, og þá einnig hér
hjá oss, jafnt í kirkju- og kristindómsmálum, sem á öðrum
sviðum þjóðlifsins.