Kirkjuritið - 01.07.1961, Blaðsíða 18

304
KIRKJURITIÐ
auka ætti umdæmi þeirra. Samkvæmt áður sögðu liefur lög-
ákveðnu starfsmannaliði kirkjunnar fjölgað nokkuð á þeirri
rúml. liálfu öld, sem liðin er síðan samsteypubyltingin varð
1907. Fjölgunin mundi nema 13 af liundraði, þegar talin eru
þau embætti, sem kirkjan liefur á pappírnum. A sarna tíma
liefur þjóðin tvöfaldast, alþingismömium befur fjölgað úr 40
í óO, tala ráðherra befur sjöfaldast, og mætli lialda þannig
áfram, en þetta sem ég nefni er nærtækt eins og á stendur.
Framlag ríkisins til kirkjumála nemur svo litlum hluta af
beildarútgjöldum þess. að það getur ekki séð neinn stað, þótt
farið væri að klípa utan úr þeim píringi, og þess vegna —
þótt ekki væri annað — var það undrunarefni að lieyra þetta
og sjá á prenti. Er þess og að vænta, að nánari athugun sann-
færi gegna og góðfúsa menn um þá staðreynd, að þessi liug-
mynd á enga stoð í veruleikanum.
Endurskoðun á prestakallaskipun er allt annað mál. Skipu-
lag verður alltaf að vera lireyfanlegt eftir )»ví hvernig tímar
breytast og málum vindur fram, og ég býst fyllilega við því,
að væri kirkjan ekki eins liáð alþingislöggjöf og ríkisstjórnar-
vilja um embætti sín, myndi liún bafa ýmislegt sveigjanlegra
í jieirri grein. En eitt er víst: Það sem fyrir liggur á næstu
árum, ef kirkjan á að balda í liorfi, svo ekki sé meira sagt,
miðað við alla þróun í landi liér, er veruleg rýmkun á starfs-
og áhrifaaðstöðu, ekki samdráttur. Það verða allir að skilja,
sem vilja kirkjunni vel og skilja að nokkru blutverk bennar,
|>að ættu allir að skilja sem unna jjjóðinni góðs.
Þegar Islendingar fengu fjárforræði átti ísl. kirkjan enn
talsverðar eignir, jirált fyrir rán innlendra og erlendra kóngs-
jijóna. Þær eignir stóðu að miklu leyti undir starfsemi kirkj-
unnar. Þær liafa horfið í umsjá ríkisins og Aljjingi befur ekki
borft í að selja j)ær né ríkisstjórnir að ráðstafa })eim, og var
j)á ekki alltaf vandlega bugað að bag ríkissjóðs, að ekki sé
talað um kirkjunnar bag. Menn kunna að segja, að jjessar
eignir liafi kirkjan sölsað undir sig af alþýðu á velmaktar-
tíma sínum. Til var |>að að sönnu á kajmlska tímanum. En
]»að sem ]>annig komst undir kirkjuna af ráðríki mun tæpast
samsvara því, sem af benni var kúgað með ofríki í skjóli sið-
bótar og síðar, og ekki var það aljjýðu í bag. Og liafa menn
athugað, bve mikið af eignum kirkjunnar er gefið? Prestur