Nýjar kvöldvökur - 01.01.1912, Blaðsíða 22

20
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
oft talað á þá leið við mig, sem eg mundi
vera ríkur maður, en svo er nú komið högum
mínum, að eg mun fremur mega teljast fátæk-
ur en ríkur.«
»Pá er eigi alt með feldu,« sagði orgaleik-
arinn og horfði undrandi á vin sinn; »hvað áttu
við?«
»Pað skal eg segja þér,« sagði Lyngestilli-
leg«. »Pér er kunnugt, að faðir minn var nokk-
uð sérlegur í fjármálum,. . . Allir menn hafa
sína galla og dutlunga. Að hann átti bæði pen-
inga og verðbréf, er engum efa undirorpið, og
eg hefi haft grun um, að þær eignir hafi num-
ið fullum 30 þúsund dölum. En þegar eg tók
við búinu, fundust eigi nema rúmir þúsund
dalir í seðlum og engin verðbréf. En þetta var
nú samt ekki það versta, heldur það, að fyrir
rúmum mánuði kom Jockumsen, okurkarlinn
gamli, sem þú kannast við, og krafði mig um
sex þúsund krónur, sem hann hefði lánað föð-
ur mínum fyrir mörgum árum, og lagði hann
fram skuldabréf fyrir þessari upphæð. Mér var
kunnugt um, að faðir minn, einu sinni þegar
illa stóð á fyrir honum, hafði fengið lánaða pen-
inga hjá Jockumsen, til þess að þurfa ekki að
selja verðbréf sín; það var þegar hann keypti
lóðaraukann hérna til húseignarinnar. En eg veit
hinsvegar með fullri vissu, að skuld þessi er
borguð, og að þessi gamli oknrkarl gaf kvittun
fyrir borguninni, því að þá laug hann því að
skuldabréfið væri tínt, en nú finst kvittunin
ekki fremur en mestur hluti af peningum föð-
míns og öll hans verðbréf. Hvar er þetta
niður komið?«
Framh.
——
Pættir
úr landnámabók jarðarinnar.
7. Norður-Amerika.
Um það leyti, sem Evrópumenn komu að
landi við strendur Norðurameríku, voru aðeins
rauðir menn á öllu því landflæmi, sem þar var
að finna. Landið var annað tveggja þakið ó-
færum stórskógum eða víðlendum grassléttum
með mannhæðarháu grasi; um sléttur þessar
runnu stórárnar Mississippi, »faðir vatnanna«,
Missouri, Óhíó o. fl., en þar fyrir norðan taka
við vötnin miklu, og falla vötn frá þeim til
austurs, en Mississippi til suðurs. Til vesturs
eru hrikalegir fjallagarðar, Andesfjöllin, og að
austan lægri fjöll, en afarmikil flatneskja á milli.
Indianar þeir, sem enn hafast við í Bandarík-
junum, eru afkomendur frumþjóða þeirra, er
þar áttu heima; þeir fóru í stórflokkum um
flatneskjurnar beggjamegin við Mississippi á
16. og 17. öld, enda hafði guð þeirra, Mani-
tou, hinn mikli andi, vísað börnum sínum þar
til bólfestu. Nú eru þeir ekki orðnirnema3 —
400,000, en þá bjuggu þeir einráðir á nál.
150 þús. fermílna svæði. Þeir höfðu enga ment-
un, voru reikandi veiðiþjóð, og lifðu mest á
villinautaketi, höfðu fábreyttar lífsþarfir, feng-
ust eigi við nein störf, en ekki voru þeir samt
sneiddir öllum góðum tilfinningum. Oft áttu
þeir í erjum og hernaði sín á milli, en þegar
friður komst á, grófu þeir bolaxir (Tomahawk)
sínar í jörðu og reyktu friðarpípu hver með
öðrum. Þeir töluðu einkennilega og var orða-
lag þeirra skáldlegt og fagurt. Reir sendu dag-
lega bænir sínar upp til hins mikla anda, vernd-
ara allra hraustra manna og góðra, og vonuðu
að þeir kæmust eftir dauðann í »annað land,«
þar sem nóg væri um veiðidýr, ef þeir höfðu
reynzt hraustir og hugrakkir í þessu lífi.
Um þetta leyti má ætla að rauðir menn hafi
verið um 12—16 miljónir að tölu; sumir halda
enda þeir hafi verið enn fleiri. Pá komu »hvítu
mennirnir* yfir »saltvatnið mikla« að landi
þeirra. Þeir settust að við sjóinn og árnar og
fjölguðu óðum — frumskógatröllin hrundu nið-
ur fyrir axarhöggum þeirra. Að einni öld lið"
inni höfðu »bleikandlitar« náð yfirráðum yfir
öllu landi þeirra, er lá með sjó fram. »Rauð-
skinnar* urðu að hörfa undau æ lengra og
lengra inn í landið. Svo komu járnbrautir og
»eldvargar runnu fram hvæsandi, sogandi« um
landið þeirra, veiðistöðvarnar fornu. Ein öld