Nýjar kvöldvökur - 01.01.1946, Blaðsíða 10

Sigurður Guðmundsson, skólameistari:
Kynleg hundgá og neyðaróp.
I.
Það var eitt kvöld haustið 1888, í óvenju-
kolsvörtu náttmyrkri, að þeir komu að Æsu-
stöðum, fremsta bæ í Langadal, þar sem
foreldrar mínir bjuggu þá, þeir Guðmund-
ur Klemenzson, stórbóndi í Bólstaðarhlíð,
mágur og náfrændi föður míns, og fylgdar-
maður hans, Eiríkur Jónsson, trésmiður frá
Djúpadal í Skagafirði. Var Eiríkur þá ung-
ur maður og vann að kirkjusfníð í Bólstað-
arhlð, sem er næsti bær fyrir framan Æsu-
staði. En löng bæjarleið á milli og var held-
ur seinfarin á þeim árurn í haustmyrkri.
Þeir Eiríkur og Guðmundur komu utan af
Ós (Blönduósi). Höfðu þeir farið að sækja
þangað kirkjuvið og voru með stóra viðar-
lest. Stóðu þeir Eiríkur og Guðmundur
stundarkorn við á Æsustöðum og þágu góð-
gerðir. Að því loknu lögðu þeir af stað út
í náttmyrkrið, er var, sem áður segir, ægi-
lega dimmt, svo að eigi sá handaskil. Ör-
skömmu síðar en þeir félagar voru farnir,
tóku hundarnir að gelta frammi í bæjar-
dyrum eða úti á hlaði. Þykist ég aldrei hafa
lieyrt hunda gelta jafn-ofboðslega, æsilega
og æðislega sem hundana á Æsustöðum
þetta kvöld. Þeir ýlfruðu, góluðu, spangól-
uðu, ráku upp liin ótrúlegustu óhljóð, kyn-
legar rokur í löngum og næstum því sár-
um lotum. Hafa mér aldrei liðið úr minni
hin furðulegu ólæti rakkanna þetta kvöld.
Enn heyri ég, eftir liðlega hálfa öld, þau
fyrir eyrum mér, þessi ódæma hundahljóð
og ískrandi spangól. Töldu foreldrar mínir
og allt heimafólk, að einhver væri að koma.
En hundarnir héldu áfram að gelta, en eng-
inn barði að dyrum og engrar umferðarvarð
vart, þó að hlustað væri. Samt gizkuðu menn
á, að einhver hefði farið „fyrir neðan“ eða
„farið hjá“, eins og það var kallað, er ferða-
menn komu eigi heim, heldur fóru leiðar
sinnar götuna fyrir neðan túnið og fram dal.
Leið svo á kvöldið, hundarnir hljóðnuðu
smásaman, og menn urðu einskis vísari um,
livað sætti þessum óskaplegu ólátum þeirra.
Gengu svo heimamenn til rekkju og tóku
á sig náðir, sem lög gera ráð fyrir.
Sváfu menn nú a-f.um nóttina.
Næsta dag, sem var sunnudagur, vaknaði
ég við það, að maður frá Tungunesi kom
inn í baðstofu, sendur gagngert þaðan \iir
að Æsustöðum. En Tungunes er liinum
megin við Blöndu, nokkru sunnar og vestar
en Æsustaðir, all-hátt uppi í fjallinu. Bjó
þar þá enn föðurfaðir minn, Erlendur
Pálmason, dannebrogsmaður. Sendi hann
nú einn vinnumanna sinna yfir að Æsustöð-
um í þeim erindum, að grennslast eftir,
hvort.þar hefði ekki heyrzt hljóð eða óp
neðan frá Blöndu eða úr áttinni frá henni