Nýjar kvöldvökur - 01.01.1946, Page 22

16
FÓSTRA PRÓFESSORSINS
N. Kv.
„Prófessor? Hvaða prófessor?" spurði eg
í efablöndnum'róm.
Þá skýrði hún mér frá því, að rétta skírn-
arnafnið hans væri Jörgen Andersen, en af
því að það væri svo lítilfjörlegt almúganafn,
þá hefði liann tekið sér nafnið Alslöv, eftir
fæðingarbæ sínum.
, „Prófessor Alslöv! Getur það verið, —
læknirinn orðlagði?“
„Jajæja, eg held svo sem allir kannist við
hann.“
„Það segið þér satt, og þér megið vera
hreykin af öðrum eins syni; hann er lands-
kunnur og jafnvel utanlands líka.“
„Ætli það hafi ekki verið sagt í gær, þeg-
ar þeir sátu yfir matnum þar inn frá! Það
var einmitt skírnarveizla hjá þeim og stór-
fínt boð. Eg á engin orð yfir alla höfðingj-
ana og maddömurnar, allan silfurbúnaðinn
og kræsingarnar, reykta fiskinn frá útland-
inu, kjúklingasteikina og jarðarberin, — eg
kann ekki að nefna allt það, sem þeir
fengu.“
„Hann hefur efni á að halda boð, maður
sá; hann hefur að minnsta kosti 30 þúsundir
í árstekjur."
„Ne-ei! Nei, það nær nú engri átt, —
þrjá-tíu-þúsund!“
Hana rak svo í rogastanz, að hún kom
upp engu orði; en Jrað var auðséð, að henni
þótti vænt um, hve háar hugmyndir eg gerði
mér um son hennar.
Eg læt ósagt, hvort það var alúð mín og
samúð, sem vakti traust hennar á mér, eða
liún talaði af eigin sálarþörf, en hvað sem
um það var, þá leysti hún frá skjóðunni og
sagði mér alla ævisögu sína.
Hún var fædd og alin upp niðri í rnyll-
unni, hafði gifzt einum af sveinum föður
síns, sem svo hafði tekið að sér rekstur myln-
unnar, þegar gamli maðurinn dó. Einkason-
ur þeirra, — eigingjarn og óstýrilátur strák-
ur, skildist mér, — sýndi snemma frábærar
námsgáfur, og einn af sky.ldmennum hans
kom því til leiðar, að liann var sendur í
menntaskóla í Sórey.
„Við átturn líka tvær dætur," sagði gamla
konan, „en það var Jörgen, einlægt Jörgen!
Allt, sem við gátum nurlað saman, varð að
lenda hjá honum. Æ — 'hvað við urðum að
þræla fyrir drengnum! En við höfðum ein-
sett okkur, að hann skyldi haí’a það af, hvað
sem Jiað kostaði. Það var verst af öllu, að í
þurrkasumrunum þá þornaði áin upp að
mestu, svo að við fengum ekkert í aðra
hönd, skukl lá á eigninni og hækkaði stöð-
ugt. Maðurinn minn fór að missa kjarkinn;
en eg bar í bætifláka fyrir hann, — það er Jdó
betra en ekki. ... þó að. . . . ojæja, — þér
skiljið. Svo náði hann loksins stúdentsprófi
og komst til Kaupmannahafnar; en þá fór
hann nú fyrst að verða dýr. Hann varð auð-
vitað að ganga vel til fara og eyða peningum
í bækur og Jress háttar, ogsvolítið varð hann
að fá að skemrota sér; það var leitt að þurfa
að neita honum um Jrað, þegar hann var við
nám og varð að pæla í gegnum allar Jressar
bækur. Hann skrifaði og skrifaði heim eftir
peningum sýknt og heilagt, og við urðum
að taka lán, — þúsund hérna og hundrað
þarna. „Þú mátt ekki taka þér Jjað nærri,
Kristen," sagði eg, „við eigum ekki nema
Jrenna eina dreng.“ Það eina, senr mér féll
illa, var Jrað, að hann kom hér uiii bil aldrei
heim til okkar, foreldranna. Jæja, það er nú
raunar ekki svo undarlegt, þegar farið er að
hugsa um það. Honum var boðið út á herra-
garða og höfðingjasetur i sumarleyfunum.
— Hvílíkar gáfur, sem sá drengur hafði! Og
sá kunni nú að koma fyrir sig orði við tigna
fólkið og bera sig til! Eg sagði líka oft við
Kristen: „Þú verður að gá að því, að við er-
um ónrenntað fólk og ti 1 okkar hefur liann
enga afþreyingu að sækja.“ Það var líka dag-
sanna. En það tók nú samt á Kristen, — hitt
og þetta hjálpaðist að, — skuldirnar, erfiðar
horfur, svo að seinast varð hann þungiynd-
ur, æi já — og loksins fór hann svo í jörðina